Ενδιαφέρον δημοσίευμα του 1958 για την Παιονία

Γράφει ο Χρήστος Π. Ίντος

Η ιστορική εφημερίδα της Θεσσαλονίκης “ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ”, τη δεκαετία του 1950, στη δεύτερη σελίδα της είχε το μονόστηλο “ΤΟ ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ”. Με σύντομο και σαφή τρόπο δίδονταν χρήσιμες ερμηνείες και πληροφορίες για πρόσωπα, γεγονότα και γεωγραφικές περιοχές. Στο φύλλο της 14ης Δεκεμβρίου 1958 αναφέρονταν στην Παιονία επ΄ ευκαιρία των συνεταιριστικών αποθηκών που αναγείρονταν τότε στην περιοχή στα πλαίσια της οργάνωσης της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Αξιουπόλεως. Έγραφε η εφημερίδα:

“Η Παιονία είναι αρχαία χώρα της Μακεδονίας περιλαμβάνουσα αρχικώς, προ της ιδρύσεως του μακεδονικού κράτους, ολόκληρον σχεδόν την Μακεδονίαν μέχρι των Σελών της Ηπείρου και την Δολόπιαν της Θεσσαλίας και περιορισθείσα κατόπιν εις τας περί τον Αξιόν χώρας (την Αμφαξίτιν Παιονίαν) και εις την περιοχήν της κοιλάδος του Στρυμόνος (την επί τω Στρυμόνι Παιονίαν). Πόλεις αυτής ήσαν: οι Στόβοι, το Αστραίον (πιθανώς περί την σημερινήν Στρώμνιτσαν), η Δόβηρος (νυν Δοϊράνη) και η Σίρις (αι σημεριναί Σέρραι).

Ο Νομός Κιλκίς και οι επαρχίες του, Κιλκίς και Παιονία, (πηγή, διαδίκτυο)

Η σημερινή επαρχία Παιονίας είναι η ετέρα εκ των δύο επαρχιών, αι οποίαι αποτελούν τον Νομόν Κιλκίς. Καταλαμβάνει το δυτικόν τμήμα του Νομού, ορίζεται δε προς Β υπό της Γιουγκοσλαβίας προς Ν υπό της επαρχίας Θεσσαλονίκης προς Α υπό της επαρχίας Κιλκίς και προς Δ υπό του Ν. Πέλλης. Έδρα της επαρχίας είναι η πόλις Γουμένισσα, αποτελούσα κοινότητα και αριθμούσα 4927 κατοίκους κατά την απογραφήν του 1940. Εις την επαρχίαν υπάγονται ο δήμος Αξιουπόλεως (κάτοικοι 2.712) και πλην της μνημονευθείσης κοινότητος Γουμενίσσης εν συνόλω 18 κοινότητες από τας οποίας πολυπληθέστεραι είναι αι: του Αγίου Πέτρου (κατ. 1435), Γοργόπης (1486), Γρίβας (1223), Ειδομένης (1016), Ευρωπού (1671), Κάρπης (1110), Λιβαδίων (1493), Ρυζίων (1138) και Σκρα (1508).

Η επαρχία ωνομάζετο άλλοτε Γουμενίσσης, υπήγετο δε αρχικώς εις τον νομόν Θεσσαλονίκης και βραδύτερον εις τον νομόν Πέλλης, από τον οποίον απεσπάσθει και απετέλεσε, μετά της επαρχίας Κιλκίς, τον ομώνυμον αυτής νομόν. Οι παλαιοί Παίονες ήσαν λαός ελληνοθρακικής εθνότητος, εγκατασταθείς αρχικώς εις την περιοχήν του Άνω Αξιού και επεκταθείς κατόπιν μέχρι του Στρυμόνος. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι ο Παίων υιός του Ενδυμίωνος και αδελφός του Αιτωλού και του Επειού, ήλθεν εξ Ήλιδος και κατώκησε την περί τον Αξιόν ποταμόν χώρα. Τα ομηρικά επίσης έπη ομιλούν περί Παιόνων, εγκατεστημένων εις την περιοχήν αυτήν. Πληροφορίαι όμως άλλων αρχαίων πηγών παρουσιάζουν τον λαόν αυτόν κατέχοντα προ της επικρατήσεως των Μακεδόνων ολόκληρον την υπό το όνομα Μακεδονίαν γνωστήν κατόπιν χώραν. Οι Παίονες κατώκουν ούτω την Πιερίαν, την Πελαγονίαν, την Εορδαίαν, την Αλμωπίαν, την Αμφαξίτιν, την Μυγδονίαν, την Κρηστωνίαν και Βισαλτίαν”.

Με το θέμα της αρχαίας Παιονίας ασχοληθήκαμε επί χρόνια διεξοδικά. Προβήκαμε σε σχετικά δημοσιεύματα βασιζόμενοι σε πλούσια βιβλιογραφία των αρχαίων και των νεότερων χρόνων. Διαβάζοντας το κείμενο που παραθέσαμε, διαπιστώσαμε, πως ο ανώνυμος του 1958 αρθρογράφος γνώριζε πολύ καλά τα της Παιονίας και του αρχαίου λαού των Παιόνων και συμφωνούμε απόλυτα με όσα παρέθεσε στο κείμενό του.

Σημειώνεται τούτο, διότι τα τελευταία χρόνια πολλά ακούσαμε και διαβάσαμε για την Παιονία σε σχέση με βόρειες γειτονικές περιοχές αλλά και τον δικό μας τόπο, την επαρχία Γουμενίσσης, η οποία στα μέσα της δεκαετίας του 1920 μετονομάστηκε σε Παιονία. Με τις αλλαγές κατά τις τελευταίες δεκαετίες στη νομοθεσία που διέπει την οργάνωση της αυτοδιοίκησης στη χώρας, την κατάργηση των παλαιών επαρχιών μας προέκυψε και ομώνυμος Δήμος.

Παιονία και Παίονες είναι ονόματα που κυριάρχησαν στον βορειοελλαδικό χώρο και ως εκ τούτου και στην περιοχή μας μέχρι την πλήρη ενσωμάτωσή τους στο αρχαίο μακεδονικό βασίλειο. Μετά ταύτα η ιστορία συνεχίστηκε με πολλά και ενδιαφέροντα γεγονότα μέχρι και σήμερα.