Έρως κι εξουσία

Μόνο με καρδιά οδηγείται η καρδιά, λέει ο δάσκαλος των δασκάλων Πεσταλότσι. Όσα βιβλία κι αν έχει διαβάσει ένας δάσκαλος, αν δεν έχει μέσα του αγάπη, κι αν δε τρέφεται από το πνεύμα της θυσίας και της προσφοράς δεν έχει να δώσει τίποτα.

Δεν έχει καμιά αξία σε ποια ιδεολογία πιστεύεις, όταν οι πράξεις σου συχνά σε διαψεύδουν. Δεν εννοείται Χριστιανός χωρίς αγάπη για τον πλησίον του και Αριστερός χωρίς έμπρακτη αλληλεγγύη. Την πορεία του ανθρώπου στη ζωή την γράφουν οι πράξεις του. Όλα τ’ άλλα είναι να ‘χαμε να λέγαμε.

Σημασία δεν έχει τι λες, αλλά τι κάνεις για να στηρίξεις αυτά που λες. Η φιλοπατρία χωρίς τη θυσία, είναι έννοια λειψή. Μισή και η δημοκρατία δίχως τη δικαιοσύνη. Η αγάπη, η φιλία, η ελευθερία έχουν αξία, όταν έχεις κάπου να τα χαρίσεις. Το να προσφέρεις ένα κερί σ’ αυτόν που ζει στο σκοτάδι, είναι σημαντικότερο από μια ευχή. Κανένα πρόβλημα, όσο μικρό κι αν είναι, με υποσχέσεις δεν λύνεται.

Η μεγαλύτερη πόρνη δεν είναι αυτή που πουλά το κορμί της, αλλά η πουλημένη, η χαλασμένη συνείδηση. Η συνείδηση που ανέχεται δίχως τύψεις κλεψιές, βρωμιές και προστυχιές. Δεν έχει νόημα πόσο καλά περιγράφεις τα δάκρυα. Το νόημα είναι να μην τα προκαλείς. Άλλο τι λες για τη ζωή κι άλλο οι σκοποί για τους οποίους ζεις. Αν ζεις μόνο για τον εαυτό σου ή και για το κοινωνικό σύνολο. Το σημαντικό δεν είναι μέχρι πού έφθασες, αλλά ο τρόπος που έφθασες ως εκεί. Αν πάτησες σε πλάτες άλλων ή αν περπάτησες έντιμα τη διαδρομή αυτή.

Όσοι υπηρέτησαν συλλογικές ιδέες αποσκοπώντας στο ατομικό τους όφελος, υπήρξαν άχρηστοι για το ευρύ κοινό, ακόμα κι αν ανήκαν σε κόμμα σοσιαλιστικό! Όσοι άφησαν «σκιές» από εκεί που πέρασαν, δεν αποτελούν καλό παράδειγμα για την κοινωνία, ανεξάρτητα από το αν τιμωρήθηκαν από τη δικαιοσύνη ή όχι. Πρώτος και κύριος κριτής είναι η συνείδηση.

Αν Ελλάδα κυβερνιόταν από ηθικούς πολιτικούς, μετά από σαράντα χρόνια δημοκρατίας και σοσιαλισμού, δεν θα βρισκόταν σ’ αυτό το χάλι, ούτε και θα χρειαζόταν να μπει σε μνημόνια. Καμία σταγόνα μόνη της δεν γεμίζει ένα ποτήρι. Η τελευταία έρχεται απλά και το ξεχειλίζει….

Ό,τι γίνεται συνείδηση, ό,τι περνά στη νοοτροπία ενός λαού, εύκολα δεν αλλάζει. Η ιδέα σαν γίνει τρόπος ζωής, όπως το άγχος δύσκολα νικιέται, αν δεν το τολμήσεις. Και δεν το τολμάς, όχι γιατί τα πράγματα είναι δύσκολα, αλλά είναι δύσκολα, επειδή ακριβώς δεν τολμάς, λέει ο Σενέκας.

Τη ζωή, φίλε μου, μην τη μετράς με τα μεγάλα δώρα που πήρες, αλλά με τα μικρά αντίδωρα που έδωσες. Τι έδειξες, τι δίδαξες και τι ανέδειξες ως αρετή από όπου πέρασες. Σκέψου τον απόηχο των πράξεών σου και πες μου, αν παρέμεινες μέσα σου αυθεντικός ή αν πούλησες την ψυχή σου. Κι αν ο ισολογισμός σου είναι θετικός, τότε καλώς. Αν, όμως, είναι αρνητικός, έχεις κι εσύ μια αναλογική συμμετοχή στο δράμα που ζει ο ελληνικός λαός.

Φωνάζει ο κλέφτης για να φοβηθεί ο νοικοκύρης, λέει η παροιμία. Ιδίως, όπου την ηθική την ανέλαβαν εργολαβικά οι ανήθικοι. Κραυγάζουν και τα βάζουν με τη «πρώτη φορά αριστερά» κάποιοι που ξεχνούν ότι η όντως «πρώτη» ήταν άλλη, ιστορικά και χρονικά.

Και μη μου πείτε ότι η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, η κυβέρνηση που αναγνώρισε την Εθνική Αντίσταση και είχε ως βουλευτή επικρατείας τον Μάρκο Βαφειάδη δεν ήταν αριστερή; (Για εκείνους που δεν ξέρουν, ο Μάρκος Βαφειάδης ήταν αρχικαπετάνιος των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στη Δυτική Μακεδονία κι αρχιστράτηγος του ΔΣΕ). Ουσιαστικά, λοιπόν, «πρώτη φορά αριστερά» ήταν τότε.

Δύσκολη υπόθεση η αλήθεια. Και πιο δύσκολη η υποστήριξή της για όσους δεν έχουν μνήμη. Η αλήθεια ζούσε και ζει στην ήρεμη φωνή. Στην κραυγή έχει την κατοικία του ο φόβος. Κι είναι αυτός ο φόβος, ο φόβος της μη επιστροφής στην εξουσία, που κάνει εκείνον που την έχασε επιθετικό. Και περισσότερο επιθετικό κάνει αυτόν που έχει ερωτική σχέση μαζί της και δεν το αντέχει να ζει χώρια της….