Μπορώ να ελέγξω τον θυμό μου;

Όλοι γνωρίζουμε τι είναι ο θυμός και όλοι τον έχουμε νιώσει άλλοτε σαν έναν παροδικό και ήπιο εκνευρισμό και άλλοτε σαν ένα συναίσθημα έντονης οργής. Ο θυμός, κατά κύριο λόγο, αποτελεί ένα υγιές, φυσιολογικό και κατανοητό συναίσθημα. Όταν όμως αρχίζει να φεύγει από τον έλεγχό μας μπορεί να γίνει επιζήμιος και να επιβαρύνει την ποιότητα της ζωής μας, προκαλώντας προβλήματα είτε στον εργασιακό μας χώρο είτε στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Όπως συμβαίνει και με τα άλλα συναισθήματα, ο θυμός συνοδεύεται από κάποιες φυσιολογικές και οργανικές αλλαγές. Όταν εκφράζουμε την οργή μας για κάτι, νιώθουμε την καρδιά μας να χτυπά πιο γρήγορα και την πίεσή μας να αυξάνεται καθώς αυξάνονται και τα επίπεδα της αδρεναλίνης και της νοραδρεναλίνης στον οργανισμό μας.

Ο πιο φυσικός και ενστικτώδης τρόπος με τον οποίο συνήθως εκδηλώνεται ο θύμος είναι η επιθετικότητα. Με άλλα λόγια, είναι η αντίδραση απέναντι σε μια απειλή, ο τρόπος που υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας και αντιμετωπίζουμε αρνητικά ερεθίσματα ή μνήμες αρνητικών γεγονότων. Δεν παύει, ωστόσο, ο θυμός να αποτελεί ένα μη επιτρεπτό συναίσθημα όταν φτάνει στα όρια της φραστικής ή σωματικής επίθεσης. Αυτό, λοιπόν, που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι είναι να μάθουν να διαχειρίζονται το θυμό τους και να ελέγχουν τις αντιδράσεις τους όταν έρχονται αντιμέτωποι με πρόσωπα και καταστάσεις που τους εξοργίζουν. Η έντονη εκδήλωση της οργής μας τις περισσότερες φορές προκαλεί κλιμακωτή αύξηση της επιθετικότητάς μας και αποβαίνει επιζήμια, σωματικά και ψυχολογικά, τόσο σε εμάς όσο και στους γύρω μας.

Οι ψυχολόγοι συστήνουν συχνά μερικά απλά βήματα τεχνικών χαλάρωσης που ο καθένας μπορεί να δοκιμάσει:

• Αναπνεύστε βαθιά από το διάφραγμα Ακολουθείστε νοερά όλη την πορεία της αναπνοής σας από τη βαθιά εισπνοή ως την εκπνοή
• Ενώ αναπνέετε βαθιά επαναλάβατε αργά μια λέξη όπως «χαλάρωσε», «ηρέμησε» κ.α.
• Βιώστε νοερά μια χαλαρωτική εμπειρία ανακαλώντας την είτε από τη μνήμη είτε από τη φαντασία σας

Οι ασκήσεις αυτές πρέπει να επαναλαμβάνονται καθημερινώς μέχρι να αυτοματοποιηθούν σε καταστάσεις άγχους, πίεσης και έντασης.

Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να ελέγξουμε τον θυμό μας είναι η «γνωστική αναδόμηση», με απλά λόγια, η «αλλαγή του τρόπου σκέψης». Χρησιμοποιώντας αυτή τη στρατηγική προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε τις υπερβολικές και παράλογες σκέψεις που μας προκαλεί ο θυμός, με άλλες περισσότερο λογικές. Για παράδειγμα, όταν συμβαίνει ένα αρνητικό γεγονός αντί να πείτε στον εαυτό σας «τώρα καταστράφηκαν όλα», απλώς πείτε του «είναι δικαιολογημένο να θυμώνω για αυτό αλλά με το να θυμώνω δεν μπορώ να διορθώσω τίποτα». Πείτε στον εαυτό σας λόγια που θα σάς βοηθήσουν να δείτε τα πράγματα από μια ισορροπημένη προοπτική. Θυμηθείτε πως με το θυμό νιώθετε χειρότερα και χάνετε εντελώς τον έλεγχο της κατάστασης και κυρίως του εαυτού σας.

Γενικότερα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε όταν βρίσκεστε σε μια έντονη συζήτηση είναι να ηρεμήσετε, να σκεφτείτε προσεκτικά τί θέλετε να πείτε και σίγουρα να μην πείτε το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό. Κάτι που μπορεί με βεβαιότητα να εξουδετερώσει την οργή είναι η χρήση του χιούμορ. Χρησιμοποιήστε το χιούμορ όχι για να αποφύγετε ή να υποτιμήσετε τα προβλήματά σας αλλά για να βοηθηθείτε να τα αντιμετωπίσετε εποικοδομητικά.

Αν νιώθετε πως ο θυμός σας γίνεται συχνά εντελώς ανεξέλεγκτος συμβουλευτείτε έναν ψυχολόγο ή κάποιον άλλον ειδικό ψυχικής υγείας για να δουλέψει μαζί σας και να σας βοηθήσει να αναπτύξετε ένα φάσμα τεχνικών προκειμένου να αλλάξετε τον τρόπο της σκέψης και της συμπεριφοράς σας.