Ο ρόλος του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού

Γράφει η Έλλη Φρεγγίδου

Ο σύγχρονος άνθρωπος βρίσκεται, συχνά, μπροστά στην ανάγκη να λάβει μια απόφαση ανάμεσα σε μια πληθώρα εναλλακτικών επιλογών και δυνατοτήτων σχετικά με την σταδιοδρομία, την οικογένεια, την επιχείρηση και το μέλλον του. Ερωτήματα όπως «πού θα εργαστώ;», «πού θα ζήσω;», «τί προσδοκίες έχω;», ζητούν επίμονα απάντηση. Η αδυναμία του ανθρώπου να βρει κάποια διέξοδο σε αυτά τα ερωτήματα μπορεί τελικά ακόμα και να τον «ακινητοποιήσει».

Προκειμένου να συνεχίσει κανείς να συμμετέχει στην «οικοδόμηση» της ζωής και της καριέρας του, θα πρέπει σε κάποια κρίσιμη χρονική στιγμή ή και νωρίτερα να ζητήσει βοήθεια. Με τον τρόπο αυτό, θα πάρει πληροφόρηση για τις αδυναμίες και τις δυνατότητές του, την παρούσα και την μελλοντική αγορά εργασίας, θα διαμορφώσει το επαγγελματικό του όραμα και θα οργανώσει τις συνθήκες που χρειάζονται για να το κάνει πραγματικότητα.

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων, τόσο ατομικών όσο και κοινωνικών. Θέματα που συνδέονται με την εκπαίδευση, την οικονομία, την τεχνολογία ή τον πολιτισμό, τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο, επηρεάζουν άμεσα και δυναμικά τις προσωπικές επιθυμίες και επιλογές. Μέσα από τον προβληματισμό που συνδέεται με τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό, συνειδητοποιεί κανείς ότι χρειάζεται να διευρύνει την αυτογνωσία του, να μάθει πώς να συγκεντρώνει και να επεξεργάζεται διάφορα στοιχεία, να καταλάβει ποιοί παράγοντες επηρεάζουν τις αποφάσεις του και να προσαρμόζει κάθε τόσο τις επιθυμίες του στο τί μπορεί να πετύχει.

Ειδικότερα, ο επαγγελματικός προσανατολισμός προσφέρει στο άτομο, εκτός από την εκτεταμένη πληροφόρηση για τις εκπαιδευτικές του δυνατότητες και τις επαγγελματικές του επιλογές και προοπτικές, και την αυτογνωσία. Παράλληλα, παρέχει την ικανότητα στο άτομο να αξιολογεί και να συνθέτει όλα αυτά τα δεδομένα που σχετίζονται με τις δυνατότητές και τις επιλογές του, τα οποία θα τον οδηγήσουν στη συνειδητή και σωστή λήψη αποφάσεων.

Για να επιτευχθούν, όμως, όλα αυτά χρειάζεται το άτομο να διαθέτει ικανότητες και δεξιότητες, όπως ευελιξία, κατάρτιση, πνευματική οξυδέρκεια, συνεργατικότητα αλλά και αυτοπεποίθηση. Για να κατακτήσει κανείς σημαντικούς και υψηλούς στόχους, δεν αρκεί μόνο η επιθυμία και η φιλοδοξία. Απαραίτητη είναι η καταβολή προσπάθειας, ο προγραμματισμός, η αυτοπειθαρχία και η ψυχραιμία. Ασφαλώς, είναι εξ ίσου σημαντικό, να αξιοποιεί κανείς σωστά τις ευκαιρίες που, κατά καιρούς, παρουσιάζονται στη ζωή του.

Είναι αλήθεια, ότι οι γνώσεις και οι εμπειρίες των μεγαλυτέρων είναι ιδιαίτερα σημαντικές, ωστόσο, δεν είναι πάντα αρκετές, για να προσδιορίσουν το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει ένας νέος. Είναι απαραίτητο να μάθει να αντιμετωπίζει τα νέα δεδομένα στη ζωή του και να παίρνει αποφάσεις με προσοχή.

Ο ρόλος του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού είναι πραγματικά ωφέλιμος, τόσο για τους μαθητές και τους νέους ανθρώπους που αναζητούν μια θέση εργασίας, όσο και για τους ίδιους τους γονείς. Βασική μέριμνα του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού είναι να προβληματίζει, να πληροφορεί, να ευαισθητοποιεί και να ενθαρρύνει τους νέους ανθρώπους που βρίσκονται στο ξεκίνημα της επαγγελματικής τους πορείας. Στις μέρες μας, επικρατεί η λανθασμένη πεποίθηση ότι ο σύμβουλος καθορίζει και θέτει στόχους για τον πελάτη του. Στην πραγματικότητα, αυτό που κάνει ο ειδικός είναι να βοηθά τους ανθρώπους που τον επισκέπτονται να παίρνουν σωστές αποφάσεις, σύμφωνα πάντα με την προσωπική τους κρίση, και να επιλέγουν στόχους που θα κάνουν τους ίδιους πραγματικά ευτυχισμένους.

Ένας σύμβουλος, ποτέ δεν καταδικάζει τυχόν λάθη και παραλείψεις του πελάτη του, ειδικότερα όταν μιλάμε για άτομα που βρίσκονται στην ευαίσθητη εφηβική και νεανική ηλικία. Αυτό που, κατά κύριο λόγο, κάνει είναι να σχολιάζει φιλικά και όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά όσα ακούει και παρατηρεί. Πιο συγκεκριμένα, ο ειδικός φροντίζει να κοιτάζει περισσότερο μπροστά και λιγότερο πίσω, αντιμετωπίζοντας το μέλλον με αισιοδοξία και κριτική διάθεση.

Τέλος, στόχος του επαγγελματικού συμβούλου είναι να βοηθήσει, όσο και όπως μπορεί, την προσπάθεια των άλλων να διαμορφώσουν την ζωή τους, ούτως ώστε να είναι ευτυχισμένοι και παραγωγικοί.