Η κατάθλιψη των Χριστουγέννων και πως να την διαχειριστείτε

Για πολλούς η λέξη «Χριστούγεννα» είναι συνυφασμένη με την χαλάρωση, με στιγμές οικογενειακής θαλπωρής και γενικότερα ένα κλίμα εορταστικό. Κυρίως για τα παιδιά, τα Χριστούγεννα είναι η καλύτερη εποχή, αφού θα γεμίσουν δώρα, θα πουν τα κάλαντα, θα περάσουν δύο εβδομάδες χωρίς σχολείο…
Δυστυχώς, για αρκετούς από εμάς οι ημέρες των Χριστουγέννων δεν είναι ευοίωνες. Υπάρχει μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων που τις ημέρες των Εορτών βυθίζονται στην μελαγχολία. Οι λόγοι είναι πολλοί: η κούραση των ημερών, οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τη χρονιά που θα ακολουθήσει, αισθήματα ανέχειας ή υπερκαταναλωτισμός, ακόμα και για μερικούς το ότι δεν μπορούν να βρίσκονται με τους δικούς τους ανθρώπους (λόγω δουλειάς ή λόγω αποστάσεως). Όσο περνά ο καιρός η γιορτή των Χριστουγέννων έχει μετατραπεί σε ένα εμπορικό πανηγύρι, όπου όλοι καλούνται να είναι λαμπεροί, έτσι ώστε να εντυπωσιάσουν τους φίλους και τους συγγενείς που έχουν να δουν καιρό.
Η λεγόμενη «κατάθλιψη των Χριστουγέννων» είναι ένα φαινόμενο διόλου σπάνιο, ειδικά στους καιρούς που ζούμε. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που για κάποιους συντελούν σε αυτή την αντιφατική με το «κλίμα των ημερών» κατάσταση. Ο κυριότερος από αυτούς είναι η έλλειψη ενός στενού οικογενειακού ή φιλικού περιβάλλοντος για να μοιραστεί κανείς μαζί του τις μέρες των εορτών ή η αδυναμία να βρεθεί με τους δικούς του ανθρώπους για να γιορτάσει. Η μοναξιά βιώνεται ιδιαιτέρως έντονη αυτές τις ημέρες, που παραδοσιακά είναι αφιερωμένες στην οικογένεια και στους αγαπημένους μας ανθρώπους.
Από την άλλη μεριά, η προετοιμασία για τις γιορτές μπορεί να αποδειχθεί εξαντλητική: επιδιώκοντας να ανταποκριθούμε στον καλύτερο δυνατό βαθμό σε όλες τις «υποχρεώσεις» που υπαγορεύουν οι μέρες αυτές (ψώνια, οργάνωση γιορτών στο σπίτι, κοινωνικές και οικογενειακές συναντήσεις, κλπ.), οδηγούμαστε σε μια κατάσταση υπερβολικής έντασης. Ακόμη και αν δεν βιώνουμε σαφές καταθλιπτικό συναίσθημα, η ψυχική μας κατάσταση μπορεί να εκφραστεί και με άλλους τρόπους, όπως επίμονους πονοκεφάλους, αϋπνία ή τάση για υπερκατανάλωση φαγητού και ποτού, που συνδέονται με το αυξημένο στρες. Η κούραση επιδεινώνει το στρες, εδραιώνοντας ένα φαύλο κύκλο.
Άλλη μια επίσης συχνή κατάσταση που συνδέεται με τις γιορτές και τις διακοπές είναι το καταθλιπτικό συναίσθημα που μπορεί να συνοδεύει την επιστροφή στην καθημερινότητα, αφού περάσουν οι γιορτινές ημέρες. Αυτό, εκτός από τη φυσιολογική κούραση που συνεπάγονται οι υπερβολές των ημερών, είτε ως προς την κατανάλωση, είτε ως προς την ένταση και το στρες, έχει να κάνει και με τις προσδοκίες που τρέφουμε για τις μέρες αυτές, προσδοκίες που συχνά αποδεικνύονται διογκωμένες, μη ρεαλιστικές.
Αυτά τα Χριστούγεννα θα δούμε τηλεόραση τουλάχιστον τρεισήμιση ώρες κάθε ημέρα. Και ενώ όλοι περιμένουμε να απολαύσουμε τα γιορτινά προγράμματα, έχουμε και στο μυαλό μας στο …ποιος θα είναι ο άρχοντας του τηλεκοντρόλ! Τα παιδιά δεν θα θέλουν να δουν ειδήσεις, ο παππούς για μια ακόμη φορά θα αποτύχει στο να προγραμματίσει το βίντεο, και ο πατέρας θα κρατά το τηλεκοντρόλ σφιχτά, ελπίζοντας ενδόμυχως ότι κάποια μέρα το κουμπί της σίγασης θα δουλεύει και για ανθρώπους.
Σημαντικό δεν είναι μόνο να έρθει ο Άη Βασίλης στο σπίτι, αλλά και να ασχοληθούν οι γονείς πιο ποιοτικά με την οικογένεια και τα παιδιά. Σημασία δεν έχει να αγοράσουμε το πιο ακριβό δώρο. Περάστε χρόνο με την οικογένειά σας, ελάτε πιο κοντά με τους φίλους σας, χαλαρώστε μερικές μέρες μακριά από την δουλειά.
Όσο για τις ελληνικές χριστουγεννιάτικες παραδόσεις ποικίλουν από περιοχή σε περιοχή. Τα βασικά στοιχεία όμως διατηρούνται σε όλες τις περιοχές με μικρές παραλλαγές. Κάλαντα, στόλισμα δέντρου, δώρα για τα παιδιά από τον Άγιο Βασίλη την Νύχτα των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς, γιορτινό τραπέζι με τη γαλοπούλα στην τιμητική της, μελομακάρονα και κουραμπιέδες. Γιορτή ξεχωριστή που γιορτάζεται από όλους τους Χριστιανούς και που, εκτός από τις παραδόσεις και το πλούσιο τραπέζι, καλό είναι να αποτελεί και το ερέθισμα για σκέψεις και πράξεις αγάπης όχι μόνο για τα κοντινά και συγγενικά μας πρόσωπα αλλά και για όλους τους συνανθρώπους μας. Εξ άλλου το νόημα αυτής της τόσο σημαντικής γιορτής περικλείεται μόνο σε μια λέξη… Αγάπη !
Τα Χριστούγεννα είναι γιορτή χαράς διότι γιορτάζουμε τη Γέννηση του Χριστού κι όχι μια χρονική περίοδος διακοπών όπου όλοι τρέχουμε στα μαγαζιά να αγοράσουμε ένα σωρό πράγματα, να στολίσουμε τα σπίτια μας και μετά από λίγες μέρες να μπούμε στην αντίστροφη διαδικασία του ξεστολίσματος.
Άλλωστε την Πρωτοχρονιά όλοι θυμόμαστε τον Αϊ Βασίλη και κανένας τον Άγιο Βασίλειο…