Γενικά

Οφθαλμολογία και διαβήτης

Γράφει ο Νίκος Κούρτης

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος κατά την οποία ο οργανισμός δεν παράγει αρκετή ποσότητα μιας ορμόνης που λέγεται ινσουλίνη ή όταν η ινσουλίνη που παράγεται έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα.Αυτό έχει ως συνέπεια την διαταραχή της ρύθμισης των επιπέδων της γλυκόζης του αίματος, με αποτέλεσμα βλάβες σε όργανα του σώματός μας, σε αιμόφορα αγγεία και νεύρα.

Διακρίνεται σε διαβήτη τύπου I ο οποίος προσβάλλει συνήθως ,αλλά όχι αποκλειστικά, άτομα κάτω των 30 ετών και οφείλεται στην μικρή ή μηδενική παραγωγή ινσουλίνης από το σώμα μας και τύπου II που εμφανίζεται ,συνήθως, σε ενήλικες.

Ο οφθαλμός είναι ένα από τα όργανα που χαρακτηριστικά προσβάλλονται από τον διαβήτη.

Η πιο σοβαρή παθολογική κατάσταση του ματιού που σχετίζεται με τον διαβήτη αφορά το δίκτυο των αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν τον αμφιβληστροειδή.Αυτή η κατάσταση ονομάζεται διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.
Διακρίνεται σε μη παραγωγική και παραγωγική μορφή.Η πρώτη είναι η πιο συχνή ,τα αγγεία του αμφιβληστροειδούς είναι ελαφρά προσβεβλημένα και όσο η ωχρά κηλίδα δεν επηρεάζεται, η όραση είναι φυσιολογική και δεν αντιλαμβάνεται ο ασθενής την ύπαρξη οποιουδήποτε προβλήματος σχετιζόμενου με τα μάτια του.

Όταν, όμως , προσβληθεί η ωχρά κηλίδα ,η περιοχή του αμφιβληστροειδούς που μας επιτρέπει να διαβάζουμε,να διακρίνουμε λεπτομέρειες και τα χρώματα , τότε παρουσιάζεται η ωχροπάθεια.Σε αυτήν την περίπτωση συνειδητοποιεί ο ασθενής ότι ‘δεν βλέπει καλά’ και οδηγείται στον οφθαλμίατρο.

Η παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η πιο σοβαρή μορφή και αφορά μεγάλη βλάβη των αγγείων και επομένως μειωμένη παροχή οξυγόνου στον αμφιβληστροειδή.Τότε έχουμε ισχαιμία και ο οργανισμός αντιδραστικά, προσπαθώντας να αυξήσει την αιμάτωση , παράγει ουσίες που οδηγούν στην ανάπτυξη νέων αγγείων .Αυτά ,όμως ,δεν είναι φυσιολογικά, είναι εύθραυστα, και τα συστατικά του αίματος διαρρέουν από τα τοιχώματά τους .

Επίσης ,δεν αναπτύσσονται μέσα στον αμφιβληστροειδή αλλά στην επιφάνειά του και επεκτείνονται στο υαλοειδές , μια ουσία σε μορφή ζελέ-gel η οποία βρίσκεται σε σύνδεση με τον αμφιβληστροειδή και καταλαμβάνει την κεντρική κοιλότητα του οφθαλμού. Αυτά τα νεοαγγεία ,όπως ονομάζονται, μπορούν να οδηγήσουν σε αιμορραγίες εντός του οφθαλμού και αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς με αποτέλεσμα σημαντική μείωση της όρασης.

Οι μη φυσιολογικές μεταβολές των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα ενός διαβητικού μπορούν να επηρεάσουν τον φακό του ματιού , ειδικά αν ο διαβήτης δεν ελέγχεται ικανοποιητικά.Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παροδική θόλωση της όρασης κατά τη διάρκεια της ημέρας , ανάλογα με τα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος.
Μια περισσότερο μακροπρόθεσμη επίδραση του διαβήτη στον οφθαλμό είναι η θόλωση του φακού και αυτό ονομάζεται καταρράκτης.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι κάποιος που πάσχει από διαβήτη , δεν είναι δεδομένο ότι θα εμφανίσει και επιπλοκές από τα μάτια.Από αυτούς που παρουσιάζουν επιπλοκές , πολλοί έχουν μια ελαφρά μορφή αμφιβληστροειδοπάθειας , η οποία μπορεί να μην εξελιχθεί ποτέ σε μια κατάσταση που θα απειλήσει την όρασή τους.

Η αντιμετώπιση της μη παραγωγικής διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας περιλαμβάνει τακτικό οφθαλμολογικό έλεγχο και προσπάθεια ρύθμισης άλλων παραγόντων που συμβάλλουν στην επιδείνωση αυτής, όπως :
έλεγχο των επιπέδων σακχάρου αίματος (επιπέδων γλυκόζης) προσεκτική ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης
έλεγχο των επιπέδων χοληστερίνης ,λιπιδίων αίματος διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης , φυσιολογικού σωματικού βάρους,διακοπή καπνίσματος.

Σε περίπτωση συνυπάρχουσας ωχροπάθειας η αντιμετώπιση περιλαμβάνει ,ανάλογα με τα εξατομικευμένα χαρακτηριστικά της προσβολής, θεραπεία με laser , ένεση εντός του οφθαλμού ,στο υαλοειδές, θεραπευτικών παραγόντων ή και συνδυασμό αυτών.Οι παραπάνω ενέσεις μπορεί να απαιτηθεί να επαναλαμβάνονται ανά διαστήματα, ανάλογα με την περίπτωση, προκειμένου να διατηρείται το θεραπευτικό αποτέλεσμα.Δεν επιτυγχάνεται πάντα η πλήρης αποκατάσταση της όρασης και έτσι επιδιώκουμε την ,όσο είναι δυνατόν, διατήρηση ή/και βελτίωσή της σε βάθος χρόνου.

Η παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ,αρχικά , αντιμετωπίζεται με θεραπεία laser η οποία ,όμως, εφαρμόζεται σε διαφορετική περιοχή από την περίπτωση της ωχροπάθειας.Ενδεχόμενα ,μπορεί να προκαλέσει κάποιου βαθμού έκπτωση όρασης αλλά αυτό είναι αναπόφευκτο προκειμένου να αποφύγουμε σοβαρότερα προβλήματα στο μέλλον.Αυτή η θεραπεία επιδιώκει να διακόψει ή να επιβραδύνει την εξέλιξη της πάθησης.Εάν αυτό δεν είναι εφικτό ή καθυστερήσει η θεραπεία, τότε εμφανίζονται σοβαρές αιμορραγίες εντός του οφθαλμού ή/και αποκόλληση αμφιβληστροειδούς και η χειρουργική αποκατάσταση είναι απαραίτητη.

Έτσι , η ενημέρωση και η εγρήγορση από την πλευρά του διαβητικού ατόμου σε συνδυασμό με τη συνεργασία ενδοκρινολόγου και οφθαλμιάτρου είναι προϋποθέσεις μακροχρόνιας διατήρησης του καλύτερου δυνατού επιπέδου όρασης.

*Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Στρατιωτικός Ιατρός Επιμελητής 424 ΓΣΝΕ
Διεύθυνση Ιατρείου Μακένζυ Κίνγκ 8 Θεσσαλονίκη
Τηλέφωνο 6973008642 2310886414

Περισσότερα
Δείτε ακόμα

Και η Φεβρωνία δίπλα τους

Η πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας Κιλκίς Φεβρωνία Ιωαννίδου βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στο μπλόκο στην είσοδο του Κιλκίς δίπλα στο […]

Συμμετοχή 2ου Πειραματικού Λυκείου Κιλκίς στην 8η Προσομοίωση Συνεδρίασης Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη

Το 2ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Κιλκίς, με τη συμμετοχή 5 μαθητών/τριών και 2 καθηγητών του, της Διευθύντριας κας Αικατερίνης Ρώσσιου […]