Και στην φιλανθρωπία υπάρχει «η άλλη όψη του νομίσματος»

«Να δώσουμε κάτι για τους άπορους, Χριστούγεννα έρχονται…», μια φράση που αιωρείται στις ανάλαφρες εορταστικές μας συζητήσεις. Λες και οι επονομαζόμενοι άποροι «φυτρώνουν» ξαφνικά γύρω μας μια κρύα χριστουγεννιάτικη νύχτα του Δεκέμβρη. Κανείς δεν τους ρώτησε πώς περνούν τις υπόλοιπες μέρες στο σπίτι τους, χωρίς τα φώτα των γιορτινών ημερών, πώς πληρώνουν τα χαράτσια τους, πώς αγοράζουν τα σχολικά για τα παιδιά τους, πώς «γεμίζουν» το καθημερινό μεσημεριανό τους τραπέζι. Είναι ως να ξαφνικά αυτές τις ημέρες, συνειδητοποιούμε την ανέχεια των συνανθρώπων μας ή ως να, αυτές τις ημέρες, να μην θέλουμε καμμιά δυσάρεστη σκέψη να σκιάζει την επίπλαστη χαρά μας.
Συγκεντρώνουμε τρόφιμα, αγοράζουμε κανένα αναμνηστικό από κάποια εορταγορά για φιλανθρωπικό σκοπό, καμμιά πρόσκληση για ενίσχυση κάποιου συλλόγου, καναδυό ημερολόγια και κάναμε το χρέος μας απέναντι στην κοινωνία. Γίνονται τα χρήματα το μέσο για να ναρκώσουμε τις ενοχές μας.
Και γεννάται το ερώτημα: Πού ήταν όλοι αυτοί οι άποροι τις υπόλοιπες 364 ημέρες του χρόνου και ποιά θέση κατείχαν στην πολυάσχολη ζωή μας;
Τέσσερα κοινωνικά παντοπωλεία αριθμεί (από όσο γνωρίζω) η πόλη μας, που διανέμουν τρόφιμα και είδη ρουχισμού σε απόρους. Τέσσερις διαφορετικοί φορείς, με ελάχιστη συνεργασία μεταξύ τους (με την επιφύλαξη και πάλι της περιορισμένης μου γνώσης), στέκονται δίπλα σε οικογένειες που ζουν κάτω από δυσχερείς οικονομικές συνθήκες.
Γεννάται δεύτερο ερώτημα: Πώς διασφαλίζουν οι φορείς αυτοί ότι οι ωφελούμενοί τους λαμβάνουν τρόφιμα αποκλειστικά και μόνο από αυτόν τον φορέα και ανήκουν μόνο στο δικό του μητρώο μελών; Πώς γνωρίζω εγώ ως πολίτης ότι ο ίδιος άνθρωπος δε λαμβάνει τρόφιμα από την Εκκλησία, τον δήμο, τον Ερυθρό Σταυρό ή όποιον άλλο οργανισμό παράλληλα; Πώς και κανείς από αυτούς δεν πήρε την πρωτοβουλία να ζητήσει την συνεργασία του άλλου για να αποφευχθούν φαινόμενα διπλοεγγραφής; Φωνή βοώντος εν τη ερήμω!
Τρίτο ερώτημα: Αναρωτιέμαι αν εξυπηρετεί σε κάτι η συντήρηση, τρόπον τινά, “της επαιτείας” και αν με τόσες χιλιάδες ευρώ που διατίθενται για τη λειτουργία των κοινωνικών παντοπωλείων θα μπορούσε έστω να καλυφθεί η εργασία κάποιων ατόμων; Θέλω να πω πως δεν ωφελεί σε κάτι αν μπορώ να δουλέψω και να είμαι παραγωγικός, να περιμένω κάθε μήνα μια σακκούλα με τρόφιμα εξ ουρανού. Είναι καλύτερο και πιο ουσιαστικό για μένα, να παρέχω υπηρεσίες και να αμείβομαι για την προσφορά μου στην κοινωνία και έτσι να προμηθεύομαι μόνος μου τα προς το ζην για την οικογένειά μου. Να μην οφείλω σε κανένα την ύπαρξή μου, την ζωή την δική μου και της οικογένειάς μου.
Δε μιλώ ασφαλώς για ευπαθείς ομάδες, υπερηλίκους, ασθενείς ή συγκεκριμένες κατηγορίες ατόμων με αναπηρία, οι οποίοι ενδεχομένως για κάποιο χρονικό διάστημα να χρειάζονται τη στήριξή μας.. Χωρίς ωστόσο και πάλι αυτό να είναι μια οριστική λύση. Κι όλα αυτά τα λέω γιατί, καμμιά φορά, η φιλανθρωπία μπορεί να καταστεί βόλεμα για μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων που ενδέχεται να αρέσκονται να ζουν έτσι.
Και, πιστέψτε με, διατυπώνω όλες αυτές τις σκέψεις, με κριτήριο την επαγγελματική μου ιδιότητα αλλά και το ρόλο μου ως πολίτη αυτής της χώρας. Και για όσους μπορεί να βλέπουν εχθρούς και πολέμιους των ενεργειών τους τριγύρω τους, να τους ενημερώσω, εκ των προτέρων, ότι δε προσδιορίζεται όλων η στάση ζωής από μια διάθεση κριτικής ή υπονόμευσης. Ίσως (το πιο απλό) να πηγάζει από μια διάθεση να συμβάλλουν στην πρόοδο και την εξέλιξη της κοινωνίας μας, στον εκσυγχρονισμό της σκέψης και της νοοτροπίας μας
Εύχομαι σε όλους σας, Καλά Χριστούγεννα και χρόνια πολλά, με αγάπη, λιγότερη φιλανθρωπία και περισσότερη -πολύ περισσότερη- ενότητα και αλληλεγγύη…