Οι άνθρωποι ούτε την πραγματικότητα καταλαβαίνουν

Παλιά τους ανθρώπινους χαρακτήρες τους διαμόρφωναν οι ποιητές, οι συγγραφείς, οι λογοτέχνες Τώρα, είναι πολλοί αυτοί που γράφουν κι ακόμη πιο πολλοί αυτοί που στα κανάλια και τα ραδιόφωνα μιλούν. Χάθηκαν και τα επαγγέλματα, που έφτιαχναν τους ανθρώπινους χαρακτήρες. Ξεπεράστηκαν από την τεχνολογία κι αυτά.
Πριν χρόνια οι συγγραφείς ταξίδευαν στα μέρη, που ήθελαν να περιγράψουν. Τώρα, μια πληκτρολόγηση αρκεί να δει κανείς στην οθόνη την πιο απόμακρη περιοχή του κόσμου. Η μαγεία όμως του πραγματικού ταξιδιού παραμένει και δεν πρόκειται ποτέ να ακυρωθεί.

Στην εποχή μας τα βιβλία είναι έτοιμα, πριν καλά καλά προλάβουν να ωριμάσουν στη σκέψη του συγγραφέα. Το παρόν είναι ανέκαθεν πιο ισχυρό από το παρελθόν. Αυτό είναι που μας αλλάζει και μόνο αυτό μπορούμε να αλλάξουμε ως ένα βαθμό… «Και σμίγουν και χωρίζουν οι άνθρωποι και δεν παίρνει τίποτα ο ένας απ’ τον άλλον, θυμίζει ο Λειβαδίτης!

Πολλοί μας λένε ότι πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Δεν μας λένε, όμως, ότι τόσο το εφικτό όσο και το ανέφικτο είναι έννοιες ελαστικές, «μαστιχωτές, όπως ακριβώς και οι έννοιες «καλός» και «κακός».
Για παράδειγμα, στις σύνθετες λέξεις, καλο-μαθημένος και κακο-μαθημένος, παρότι το πρώτο συνθετικό τους μέρος δηλώνει το αντίθετο, στην ουσία είναι ταυτόσημες. Συγκλίνουν, σε βαθμό μάλιστα που σβήνουν. Το ίδιο συμβαίνει και με τις λέξεις, κεντρο-δεξιά και κεντρο-αριστερά. Κι αυτές έχουν τη λέξη «κέντρο» ως βασικό σημείο ταύτισης.

Αν ένας νόμος είναι καλός ή κακός κρίνεται από τον ποιον ωφελεί και ποιον βλάπτει. Ποιος κερδίζει και ποιος χάνει από αυτόν. Αν κερδίζουν οι πολλοί είναι δημοκρατικός. Αν όμως κερδίζουν οι λίγοι είναι ολιγαρχικός. Είναι και άδικος συνάμα στην περίπτωση π.χ. που τα εισοδήματα που χάνει η χώρα από τους λίγους φοροφυγάδες, τα παίρνει από τους πολλούς φουκαράδες. Πόσο δίκιο είχε ο Καζαντζάκης, όταν έλεγε ότι το καλό και το κακό είναι ένα και το αυτό!

Ο καλός ή ο κακός δημιουργός φαίνεται από το δημιούργημά του. Το ίδιο ισχύει και για τον καλό ή κακό πολιτικό. Καθρεφτίζεται κι αυτός στην κοινωνία, που φτιάχνει. Από το πόσο δημοκρατική ή δικτατορική είναι. Πόσο διαλεκτική ή αυταρχική. Πόσο ηθική ή ανήθικη. Κι όπως αναφέρει ο Ισοκράτης, «το ήθος της πόλης ταυτίζεται με το ήθος των πολιτικών της. Καθρέφτης της κοινωνίας είναι η ίδια η βουλή. Το επίπεδό της φανερώνει και το επίπεδο του λαού που την ψηφίζει. Η συμπεριφορά της καθρεφτίζεται στη συμπεριφορά του λαού. Μόνο που στη βουλή τα πράγματα είναι πολύ χειρότερο, γιατί το κέρδος είναι προσωπικό κι άμεσο. Αλλιώς πολλοί από δαύτους θα ασχολούνταν σε συλλόγους. Εκεί όμως δεν έχει μαρμίτα…..

Ο απελπισμένος άνθρωπος αναζητά συχνά την ελπίδα στον Ουρανό. Διότι για τα ψηλά πετάγματα, είναι μόνον ο ουρανός. Τα χαμηλά στη γη, ματώνουν τα φτερά του ανθρώπου. Να θυμηθούμε τι έλεγε σχετικά ο Λουντέμης: «…Χιλιάδες και χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι – από τότε που φάνηκε στη γη ο άνθρωπος- το βλέμμα τους το είχανε στραμμένο πάντα κατά τον ουρανό. Ας ζούσανε στη γη. Ας τρυγούσανε τα καλά της. Κείνοι ζηλεύανε τον ουρανό και τ’ άμυαλα πουλιά του, λαχταρούσαν το πέταγμα. Μα γιατί τον ουρανό; Τί ζητούσαν απ’ τον ουρανό; Δεν τους χωρούσε τάχα η γη; Η γη ήταν πλούσια, γεμάτη φρούτα, σιτάρια, λουλούδια. Έπειτα είχε τη θάλασσα γεμάτη από ψάρια και όστρακα. Απέναντι σ’ αυτά τί είχε ο ουρανός; Τίποτα. Ήταν άδειος. Το σωστό σωστό. Όμως κάτι υποσχότανε στον άνθρωπο: Το πέταγμα. Τίποτ’ άλλο. Ένα απλό πέταγμα. Χωρίς μάλιστα να σου δίνει φτερά. Τα φτερά έπρεπε να τα κάνεις μόνος σου….»

Αν θέλουμε να έχουμε μια χώρα δίκαιη, πρέπει να είναι δίκαιοι κι αυτοί που θα την φτιάξουμε. Αν θέλουμε να έχουμε μια πατρίδα ελεύθερη, πρέπει να ελεύθεροι από κάθε πάθος κι αυτοί που θα την πλάσουνε. Πολιτικός που αποχώρησε από την πολιτική, δίχως να άφησε πίσω του κάτι καλό ήταν κενός και καιροσκόπο. Ανώφελος για την κοινωνία κι άχρηστος. Δυστυχώς, οι άνθρωποι, ούτε την πραγματικότητα καταλαβαίνουν…