Χριστουγεννιάτικες ιστορίες για να θυμούνται οι μεγάλοι …του Κιλκίς

Γράφει η Μαρία Ν. Παπαδοπούλου
Πριν πολλά χρόνια στο Κιλκίς, στο μαχαλά των Α. Πεντεκαίδεκα Μαρτύρων, όπου το χιόνι ξεπερνούσε συχνά το μέτρο, ζούσε μια παρέα τεσσάρων αγοριών. Με τα γράμματα τα κουτσοβόλευαν, πρωτεία είχαν στις ζαβολιές. Για παράδειγμα, τι μπορεί να φτιάξουν τέσσερα αμούστακα παιδιά με άστρωτα χασεδένια σεντόνια, που οι μανάδες τους τα φύλαγαν στα σεντούκια για τις αδερφές τους; Ένα αυτοσχέδιο αλεξίπτωτο. Το παιχνίδι συνήθως πιό σκληρό, ο πετροπόλεμος, που γλαφυρά μας το παρουσίασε ο Λύσανδρος Φάσσος, το οποίο γνώρισε μεγαλεία όσο διήρκεσε ο πόλεμος του ’40. Αντιμαχόμενες ομάδες («ανατολικοί» κα «δυτικοί»), αρχηγοί έφιπποι σε γαϊδούρια, στρατηγική, αιχμάλωτοι, τραυματίες, κράνη λάφυρα, οριοθετήσεις των εχθρικών εδαφών στις παρυφές του λόφου του Αϊ Γιώργη και πέτρες. Οι τέσσερις φίλοι ανήκαν στους «δυτικούς» μαζί με τις συνοικίες των Κιολαλήδων, των παλιών στρατώνων και του νοσοκομείου. Σαν σουρούπωνε έτρεμε το φυλλοκάρδι της κυρά Μαρίας, της Τραπεζούντιας μάνας του Νίκου, αν θα φτάσει σώος στο σπίτι ή τραυματισμένος συνοδευόμενος από τους τρείς άλλους «συμπολεμιστές» του, το Βασιλάκη, τον Γώγο και τον Νικόλα.
Και μετά τον πόλεμο ο λόφος του Αϊ Γιώργη εξακολουθούσε να είναι ο αγαπημένος τόπος παιχνιδιού τους, ιδιαιτέρως οι Σαράντα Κάμαρες ή αλλιώς «το τρυπί του Μπουλασίκ». Πού τους έχανες, πού τους έβρισκες, όλο μέσα στο σπήλαιο ήταν χωμένοι. Οργανωμένοι με φακούς μαγεύονταν από τον πλούσιο διάκοσμο των κοραλλιών των σπηλαίου και τα άλλα σπηλαιοθέματα. Συχνά με την φαντασία τους έδιναν και ονόματα στους σχηματισμούς όπως «εικονοστάσι», «αρκούδα» και άλλα. Οι τέσσερις φίλοι έβρισκαν εκεί καταφύγιο τις ζεστές ημέρες του Καλοκαιριού καθώς η θερμοκρασία μέσα στο σπήλαιο είναι σταθερή Χειμώνα, Καλοκαίρι, 15-17 βαθμούς Κελσίου. Έβρισκαν και κάποια οστά ζώων, που σαν παιδιά δεν γνώριζαν την αξία τους. Μεγαλώνοντας μόνο, έμαθαν, ότι το σπήλαιο αποτελούσε το μοναδικό αποκλειστικό άντρο υαινών, όπου αυτές γεννούσαν τα μικρά τους και ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες για ανθρώπους με αναπνευστικά προβλήματα.
Οι τέσσερις φίλοι είχαν ήδη φτιάξει το καράβι τους για τα κάλαντα. Ως έθιμο το έφεραν από την πατρίδα, που άφησαν πίσω στον Πόντο. Μετρούσαν τις ημέρες για να καλανταρίσουν στα σπίτια και να μαζέψουν τίποτα καρύδια και πορτοκάλια, μα κυρίως για να προκαλέσουν την ζήλεια των παιδιών των άλλων μαχαλάδων. Ξεκινούσαν πάντα από τον νονό του Νίκου, που ήταν από τους λιγοστούς, ο οποίος έδινε δραχμές στα κάλαντα. Ο Βασιλάκης και ο Γώγος κρατούσαν το καράβι από τέσσερις ξύλινες λαβές και ο Νίκος έπαιζε τα κάλαντα με μια μπορντώ βιεννέζικη αρμόνικα με κατακόκκινη φυσούνα, που έμοιαζε με ακκορντεόν. Βασική διαφορά τους, ότι τα πλήκτρα του δεξιού και του αριστερού χεριού αποτελούνταν από στρογγυλά κουμπιά ίδιου μεγέθους.
Τις ημέρες εκείνες, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, σαββατόβραδο, την μάνα του Νίκου την κυρά Μαρία την «ζώσανε τα φίδια». Θα ήταν περασμένες οκτώ, όταν άκουσε βαριά βήματα που δεν έμοιαζαν με του Νίκου. Μα ήταν αυτός, ξεπαγιασμένος με κατακόκκινα μάγουλα, πηγούνι, μύτη και άκρα. Τον σκέπασε πολύ καλά και του έδωσε ό,τι ζεστό υπήρχε στο σπίτι. Το παιδί μετά από κάποια ώρα ψηνόταν στον πυρετό. Και όλο έλεγε για την καμπάνα του Αϊ Γιώργη, που την φέρανε οι πρόσφυγες από την πατρίδα. Πονεμένη ιστορία, η κυρά Μαρία την ήξερε καλά. Η ανάμνηση της μεταφοράς της εικόνας ταλαιπώρησε για ώρα τη μάνα του Νίκου και τις έφερε παιδικές μνήμες των αλησμόνητων πατρίδων που άφησαν πίσω. Μόνο σαν ξεκίνησε τις προσευχές στον Αϊ Γιώργη για να βοηθήσει το Νίκο να συνέλθει, ξέχασε την καμπάνα. Σαν το παιδί ησύχασε αποκοιμήθηκε κι αυτή, μέχρι που την ξύπνησαν δυνατά χτυπήματα στην εξώπορτα. Ήταν δύο καλές γειτόνισσες η Γεωργία και η Συμέλα που σταυροκοπιόνταν και ξεφώνιζαν τρομαγμένες με ένα στόμα: «Θαύμα έγινε θαύμα!». Τον είδαν τον Αϊ Γιώργη χτες βράδυ με κείνο το χιονιά να περπατά πάνω στο καμπαναριό κρατώντας αναμμένο το φανάρι του. Η κυρά Μαρία, σταυροκοπήθηκε κι αυτή, έσκυψε, πήρε το φανάρι του Νίκου και πηγαίνοντάς το στην αποθήκη σιγομουρμούρισε: Το έκανε το θαύμα του για άλλη μια φορά ο πελαλής!