Έκθεση-σοκ ECDC: «Μη ασφαλή τα ελληνικά νοσοκομεία για τους ασθενείς-Απομονώστε όσους νοσηλευόμενους έρχονται από την Ελλάδα»

Είναι τραγωδία να επιβιώνει ο ασθενής από καρκίνο ή να γλιτώνει από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και τελικά να πεθαίνει από ενδονοσοκομειακή λοίμωξη.

Αυτές τις τραγωδίες αντιμετωπίζουν περίπου 2.500 οικογένειες κάθε χρόνο που χάνουν το δικό τους άνθρωπο, μέσα στα ελληνικά νοσοκομεία.

Η μικροβιακή αντοχή προκαλεί περίπου 1,27 εκατομμύρια θανάτους ετησίως παγκοσμίως, 33 χιλιάδες στην Ευρώπη και 2,5 χιλιάδες στην Ελλάδα, όπως ανέφερε ο Καθηγητής Παθολογίας Λοιμωξιολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Λοιμώξεων (ΕΕΛ), Νικόλαος Σύψας, σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από τον ΕΟΔΥ από το 2000 έως το 2018 η αντίσταση των παθογόνων στα αντιβιοτικά στη χώρα μας αυξήθηκε κατά 46%, ενώ μόνο το 2020 είχαμε σχεδόν 41.000 λοιμώξεις από πολυανθεκτικά μικρόβια, καταγράφοντας αύξηση 76% σε σύγκριση με το 2016.

Το υψηλό ποσοστό ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων στα νοσοκομεία της χώρας μας, που τη φέρνει στην πρώτη θέση στην Ε.Ε, σήμανε συναγερμό στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων ( ECDC) όπου το 2024 οι ειδικοί έκαναν αυτοψία στα θεραπευτήρια της χώρας μας.

Τι αποκάλυψε η αυτοψία του ECDC στα Ελληνικά Νοσοκομεία

Αποτέλεσμα της αυτοψίας του ECDC ήταν η έκθεση που χαρακτήριζε τα νοσοκομεία της Ελλάδας «unsafe place for patients», δηλαδή «μη ασφαλές μέρος για ασθενείς».

Συγκεκριμένα η επίπτωση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, σύμφωνα με τη μελέτη σημειακού επιπολασμού 2022-2023 του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ήταν στην Ελλάδα 12.2%, δηλαδή αρκετά υψηλότερη από τον μέσο όρο των υπόλοιπων χωρών της Ευρώπης (6.8%).

Ενδεικτικό του προβλήματος που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά νοσοκομεία είναι ότι οι ειδικοί από το ECDC έκαναν σύσταση στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, να προχωρούν στην προληπτική απομόνωση ασθενών που επιστρέφουν από νοσηλεία στην Ελλάδα, προκειμένου να μην διασπείρουν τα ανθεκτικά μικρόβια και στα δικά τους νοσοκομεία!

Μάλιστα όπως αναφέρει η έκθεση του ECDC: «Η μικροβιακή αντοχή στην Ελλάδα αντιστοιχεί σε κρίση δημόσιας υγείας που αποτελεί και θα πρέπει να αποτελέσει ζήτημα υψίστης προτεραιότητας για το ΕΣΥ και για ολόκληρη την κοινωνία.»

Σημειώνεται ότι η χώρα μας είναι 1η στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε κατανάλωση αντιβιοτικών και 6η στην ενδονοσοκομειακή κατανάλωση. Ειδικά αναφορικά με τα νοσοκομειακά παθογόνα, το 2023 καταγράφηκαν οι διπλάσιες από τον μέσο όρο της Ε.Ε Λοιμώξεις Σχετιζόμενες με τη Φροντίδα Υγείας.

Τα μικρόβια πρωταθλητές στην αντοχή κατά των αντιβιοτικών όπως τα Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii και Pseudomonas aeruginosa στα νοσοκομεία μας, κυριολεκτικά «δένουν» τα χέρια των γιατρών τους και περιορίζουν δραματικά τις θεραπευτικές επιλογές που έχουν, αναγκάζοντας τους να στρέφονται σε παλαιοτέρες και πιο τοξικές θεραπείες.

Τι φταίει

Η ανεξέλικτη κατανάλωση αντιβιοτικών αλλά και η έλλειψη επαρκούς προσωπικού -που ενισχύει φαινόμενα προβληματικής τήρησης των κανόνων υγιεινής- είναι οι δυο βασικοί παράγοντες που έχουν αφοπλίσει τα αντιβιοτικά.

Είναι ενδεικτικό ότι το ποσοστό συμμόρφωσης των επαγγελματικών υγείας των νοσοκομείων στους κανόνες είναι μόλις το 30%.

Σε αυτά προστίθεται και η έλλειψη ποιοτικών δεδομένων, όπως εξήγησε ο κ. Σύψας. Μάλιστα όπως είπε το πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής επιτείνεται και από την υπερκατανάλωση αντιβιοτικών, όχι μόνο από τους ανθρώπους αλλά και στην κτηνοτροφία και τη γεωργία.

Για αυτό και όποια στρατηγική προσέγγιση θα πρέπει να αγγίζει κάθε πλευρά, στα βήματα της Ενιαίας Υγείας (One Health).

Τον κώδωνα του κινδύνου χτύπησε ο κ. Σύψας τονίζοντας ότι η επιστροφή στην εποχή πριν τα αντιβιοτικά μπορεί να οδηγήσει το 40% των ανθρώπων να καταλήγουν από λοιμώξεις.

«Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα αντιβιοτικά τελειώσανε. Επί της ουσίας, δεν υπάρχει κανένα νέο αντιβιοτικό. Και γιατί δεν υπάρχει κανένα νέο αντιβιοτικό; Γιατί καταστρέψαμε αυτά που είχαμε και γιατί καμία φαρμακευτική εταιρεία δεν επενδύει, γιατί είναι πάρα πολύ μεγάλο το κόστος για να βγουν νέα αντιβιοτικά», είπε ο κ. Σύψας.

Ακριβή η ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών

Η ανάγκη ανάπτυξης νέων αντιβιοτικών είναι παραπάνω από επιτακτική. Ωστόσο, η ανάπτυξη ενός νέου αντιβιοτικού προσεγγίζει το 1,5 δισ. δολάρια και λόγω των ορθών περιορισμών στη χρήση για τη διαχείριση ανάπτυξης αντοχής, τα έσοδα είναι ελάχιστα. Ενδεικτικό του αδιεξόδου είναι ότι μικρότερες και νεοφυείς εταιρείες που ανέπτυξαν νέα αντιβιοτικά, στη συνέχεια χρεοκόπησαν.

Ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας, δεν παράγονται νέα φάρμακα ή νέα καινοτόμα αντιβιοτικά δεν έχουν πάρει τιμή για να κυκλοφορήσουν στη χώρα μας και εισάγονται με το σταγονόμετρο μέσω ΙΦΕΤ και ΕΟΦ και ταυτόχρονα φθηνά και πολύτιμα για τους ασθενείς αντιβιοτικά δεν παράγονται από εταιρείες λόγω έλλειψης οικονομικού κινήτρου, όπως εξήγησε ο κ. Σύψας.

Για όλους τους παραπάνω λόγους η κυβέρνηση απαιτείται να εκπονήσει ένα σοβαρό στρατηγικό σχέδιο, για την ανάπτυξη και εισαγωγή αντιβιοτικών ώστε να ισχυροποιηθεί η προσπάθεια μας της χώρας μας στον τομέα αυτό.