Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά-αυτοτραυματισμός

Οι περισσότεροι από εμάς, σε κάποιες χρονικές περιόδους της ζωής μας δρούμε με τρόπο, που μπορεί να είναι επιβλαβής για την σωματική και ψυχική υγεία μας. Για παράδειγμα, η υπερβολική κατανάλωση ποτού ή το κάπνισμα αποτελούν συμπεριφορές που υιοθετούμε, παρ’ όλο που γνωρίζουμε, ότι θέτουν σε κίνδυνο την υγεία μας.

Στο παρόν άρθρο θα μελετήσουμε μια ακραία αυτοκαταστρεπτική συμπεριφορά, τον αυτοτραυματισμό. Με τον όρο αυτοτραυματισμός, αναφερόμαστε στην εσκεμμένη προσπάθεια ενός ατόμου να προξενήσει πόνο στον ίδιο του τον εαυτό, να τον να τραυματίζει με αιχμηρά αντικείμενα ή να καίει σημεία του σώματός του. Αυτή η συμπεριφορά σπανίως ερμηνεύεται ως απόπειρα αυτοκτονίας ή ως αποτέλεσμα μιας ψυχικής νόσου. Παρ’ όλα αυτά, είναι μια σοβαρή ένδειξη ότι το άτομο αντιμετωπίζει προβλήματα που η επίλυση τους είναι επιτακτική.

Από πού, όμως, πηγάζει αυτή η εσωτερική παρόρμηση και η επιθυμία για αυτοκαταστροφή;

Αιτία αυτού του φαινομένου φαίνεται να είναι η αίσθηση του ατόμου, ότι είναι αβοήθητο, παγιδευμένο, χωρίς δικαίωμα επιλογής και χωρίς ανθρώπους γύρω του που μπορούν να τον υποστηρίξουν. Αυτές οι λανθασμένες πεποιθήσεις είναι πολύ πιθανό να προέρχονται από δυσάρεστες εμπειρίες του παρελθόντος ή από άλλα τραυματικά γεγονότα.

Για τους ανθρώπους αυτούς η προσπάθεια αυτοκαταστροφής αποτελεί από λίγο μέχρι πολύ μια εξιλέωση για τα λάθη που θεωρούν ότι έχουν κάνει, μιάν ανακούφιση, μια προσπάθεια να διαχειριστούν δυσάρεστα συναισθήματα όπως αυτό τού θυμού ή της θλίψης. Ακόμη, μια τέτοια συμπεριφορά μπορεί να «εκπληρώνει» μια βαθύτερη ανάγκη του ατόμου να διαμαρτυρηθεί για κάτι που συμβαίνει γύρω του και έχει επίδραση στη ζωή του.

Αν γνωρίζετε κάποιον από το συγγενικό ή φιλικό σας περιβάλλον που έχει υιοθετήσει μια τέτοια ακραία συμπεριφορά προσπαθήστε να του δείξετε κατανόηση, χωρίς να εκδηλώσετε αισθήματα φόβου, απόρριψης ή αποστροφής προς το πρόσωπό του. Σίγουρα μια τέτοια συμπεριφορά δεν είναι συνηθισμένη αλλά αν ενδιαφέρεστε πραγματικά για το άτομο αυτό οφείλετε να δηλώσετε την επιθυμία σας να τον βοηθήσετε αλλά όχι να τον εξαναγκάσετε να σταματήσει την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.

Όταν αποδεχόμαστε το φίλο ή το συγγενικό μας πρόσωπο με μια τέτοιου είδους συμπεριφορά είναι έπειτα ευκολότερο να κάνουμε αυτό το άτομο να μας εμπιστευτεί και έτσι να του αποδείξουμε ότι ο αυτοτραυματισμός και η αυτοτιμωρία δεν είναι η λύση για κανένα λόγο.

Ενθαρρύνετε λοιπόν το φίλο σας ή το όποιο αγαπημένο σας πρόσωπο να σας μιλήσει για την επιλογή του αυτή, δώστε του το χρόνο να μοιραστεί μαζί σας τις σκέψεις του και μοιραστείτε μαζί με αυτόν και εσείς τις δικές σας. Προτείνετέ του να επικοινωνεί μαζί σας έστω και τηλεφωνικώς όποια στιγμή αισθανθεί στεναχωρημένος, πιεσμένος ή θυμωμένος από κάτι. Ασφαλώς μην αφήσετε η συμπεριφορά του αυτή να γίνει χειριστική. Με άλλα λόγια, μην επιτρέψετε να σας χρησιμοποιεί, προκειμένου να τραβήξει τη προσοχή σας και να σας φέρει κοντά του.

Τέλος, προσπαθήστε να τον πείσετε να επισκεφτεί έναν ειδικό ψυχικής υγείας ή έναν γενικό γιατρό προκειμένου να διευκρινιστούν καλύτερα οι αιτίες της αυτοκαταστρεπτικής συμπεριφοράς του και να επιλυθεί η διαταραχή αυτή προτού προξενήσει σημαντικότερα προβλήματα στο άτομο.