«Σελίδες ημερολογίου δι΄εφ΄όπλου λόγχης»: Ένα νοερό «ταξίδι» στο πεδίο της Μάχης του Κιλκίς

Γιά «πορεία» στην ιστορική μνήμη, με προορισμό την διατήρησή της, δεν υπάρχουν μόνον οι «δρόμοι» των θεσμικών, εν πολλοίς τυποποιημένων, εκδηλώσεων, οι οποίες συνιστούν την λεγομένη «πεπατημένη».

Το «ταξίδι» μπορεί να γίνει και με εκδηλώσεις, οι οποίες, χωρίς να παρεκκλίνουν ούτε χιλιοστό από την ανωτέρω «πορεία», «κοιτάζουν» τα δεδομένα του χθες, χρησιμοποιώντας με επιτυχία τα μέσα του σήμερα όσον αφορά στην πολιτιστική υποδομή.
Συνδυάζουν, δηλαδή για την αναπαράσταση και ανάδειξη κάθε ιστορικού γεγονότος τις ευρηματικές καλλιτεχνικές εμπνεύσεις και ιδέες με τις σύγχρονες τεχνολογικές δυνατότητες, που προσφέρουν «ανοικτά» πεδία για οποιαδήποτε εφαρμογή.

Σ΄αυτές τις εκδηλώσεις συγκαταλέγεται η διαδραστική παράσταση, με τίτλο «Σελίδες ημερολογίου δι εφ΄όπλου λόγχης», η οποία ήταν αφιερωμένη στην 106η επέτειο της επικής Μάχης του Κιλκίς, και την οποία διοργάνωσε η 71 Α/Μ ταξιαρχία «Πόντος» με την υποστήριξη του δήμου Κιλκίς και σε συνεργασία με τους φορείς των αποστράτων και των εφέδρων αξιωματικών.

Ήταν μια παράσταση βασισμένη σε μιάν ευρηματική ιδέα του Κιλκισιώτη σκηνοθέτη Ηλία Καλπάκα για περιγραφή της πιο φονικής μάχης της σύγχρονης Ιστορίας μας και μιάν και τις φονικώτερες της Ιστορίας επί της σημερινής ελλαδική επικρατείας, μέσα από επιστολή πολεμιστή προς τους οικείους του, την οποία αυτός βρήκε την ευκαιρία να συντάξει κατά την διάρκεια της ανάπαυλας της Μάχης του Κιλκίς μεταξύ 21ης και 22ης Ιουνίου.
Μία επιστολή, που για την πρακτική ανάγκη της παράστασης διαβάζει ο ίδιος ο αποστολέας, όταν αποσύρεται στο αντίσκηνό του λίγο μετά της αλλαγής σκοπιάς με συμπολεμιστή του.

Ο τελευταίος, μαζί με άλλους δύο ενεργοποιούνται στο δρώμενο ως αναγνώστες τηλεγραφημάτων ή εγγράφων, στα οποία αναφέρεται ο επιστολογράφος.
Έτσι, σε μιάν υποβολητική ατμόσφαιρα, ο θεατής-ακροατής «ταξιδεύει» νοερώς στις φοβερές ημέρες του Ιουνίου του 1913, λαμβάνει ενημέρωση για γεγονότα, πρόσωπα και τόπους και έχει την δυνατότητα να κατανοήσει καλύτερα την περιρρέουσα ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής, κάνοντας με περισσότερα στοιχεία συγκρίσεις με το σήμερα και αναπτύσσοντας τον όποιο προβληματισμό ή άποψή του, «πατώντας» πλέον στην γνώση.
Κατ΄αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ανάσχεση μιάς πορείας απομάκρυνσης από την ιστορική πραγματικότητα, την οποία επιβάλλουν κάποια κέντρα αποφάσεων, επιδιώκοντας την άμβλυνση ή και την επιλεκτική αποδρομή της συλλογικής μνήμης, ιδίως σε σχέση με την σημασία της έκβασης της Μάχης του Κιλκίς για όλο τον Ελληνισμό.

Της μάχης, που απέβη νικοφόρος γι΄αυτόν, επειδή «σώπασαν» η λογική και οι αριθμοί και «μίλησαν» η ψυχή και η ξοφολόγχη και το πάθος για την απελευθέρωση του σκλάβου αδελφού και της σκλάβας πατρίδας.
Όπως, δηλαδή τραγουδήθηκε πέντε χρόνια αργότερα, με την αξεπέραστη οπερέτα «Ο βαφτιστικός» του Θόφραστου Σακελλαρίδη, κομμάτι του οποίου ύμνησε αυτό ακριβώς το πνεύμα.

Τόσο αυτό όσο και άλλα κομμάτια από την ίδια οπερέτα, όπως και από άλλες συνθέσεις, καθώς και εκφραστικά εμβατήρια της εποχής («Ο ναύτης του Αιγαίου», «Αβέρωφ», «Το ευζωνάκι» κά.), όλα εμβόλιμα στην αφήγηση, αναλόγως προς το περιεχόμενο της κάθε ενότητας ή παραγράφου, απέδωσε με υποδειγματικό τρόπο τμήμα της ιστορικής Στρατιωτικής Μουσικής του Γ ΣΣ υπό την διεύθυνση του λοχαγού (ΜΣ) Μιχαήλ Καραμίχου, με μονωδό (σολίστ) στο τραγούδι τον ανθυπασπιστή (ΜΣ) Δημήτριο Κατέχη (ενθουσίασε με την ερμηνεία του στο «Ευζωνάκι», στην επιθεωρησιακή εκδοχή του, που ταυτίσθηκε με την αείμνηστη θρυλική Άννα Καλουτά).
Ο ίδιος ο Ηλίας Καλπάκας, με σαφή, για όσους γνωρίζουν, την επιρροπή του αειμνήστου δασκάλου του Δημήτρη Καρέλλη στο ύφος και εν μέρει στον τόνο της φωνής του, υποδύθηκε τον λοχία επιστολογράφο, δίνοντας και το ερμηνευτικό «στίγμα» του με τον τρόπο, με τον οποίο διάβασε την επιστολή, υποχρεώνοντας τον θεατή-ακροατή σε μέθεξη στο δρώμενο.

Τον πλαισίωσαν στους ρόλους των συμπολεμιστών οι ηθοποιοί Πέτρος Πασβάντης, Γιώργος Γιώτσας και Χρήστος Πατεράκης. Και οι τέσσερις είναι μέλη της ομάδας αναβιωτών του συγκροτήματος χορών των δεκαετιών ΄40 και ΄50, με την επωνυμία «Jitter Pugs» («Τζίτερ Πάγξ»).

Την οργάνωση παραγωγής είχε ο Γιάννης Σιταρίδης, ενώ παραγωγός του όλου εγχειρήματος, σε μιάν από τις πλέον επιτυχείς εκδηλώσεις αυτού του είδους στο Κιλκίς, ήταν ο απόστρατος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού Νικόλαος Νίτσας, ο οποίος αποκάλυψε, ότι τα σχέδια των συντελεστών συμπεριλαμβάνεται η καθιέρωση αναπαράστασης της Μάχης του Κιλκίς με την συμμετοχή φορέων αναβιωτών ιστορικών γεγονότων, όπως καθιερώθηκε, και φέτος έγινε την Κυριακή 12.5.19, στο οχυρό Ρούπελ, με το αντίστοιχο κεφάλαιο της Ιστορίας.

Μεστοί χαιρετισμοί

Η διαδραστική παράσταση «Σελίδες ημερολογίου δι΄εφ΄όπλου λόγχης» δόθηκε την Πέμπτη 20.6.19, στο κατάμεστο από κόσμο συνεδριακό κέντρο Κιλκίς.
«Πρόλογό» της απετέλεσε η σύντομη σε χρονική διάρκεια αλλά «μακροσκελής» σε περιεχόμενο, αποδίδοντας το νόημα και μήνυμα της ημέρας σε σχέση τόσο με το τότε όσο και με το σήμερα, ομιλία του διοικητή της 71 Α/Μ ταξιαρχίας «Πόντος» Γεωργίου Μποσμαλή, ενώ σύντομος και «γεμάτος» ήταν ο χαιρετισμός του απερχομένου δημάρχου Δημήτρη Σισμανίδη, και εμπνευσμένο το μήνυμα του σεβασμιωτάτου μητροπολίτου Πολυανής και Κιλκισίου κκ.Εμμανουήλ, με το οποίο ανέδειξε την άρρηκτη σχέση Ελληνισμού-Ορθοδοξίας, ως κινητηρίου δυνάμεως του Έθνους τόσο στις μεγάλες στιγμές του όσο και στα δύσκολα.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με απονομή αναμνηστικών συμβόλων και δώρων, στον κ.Σισμανίδη, την αντιδήμαρχο πολιτισμού Άννα Δημάκη, τους προέδρους των αποστράτων αξιωματικών Ευάγγελο Μαυρογόνατο και των εφέδρων αξιωματικών Κώστα Παπανικολάου καθώς και σε όλους ανεξαιρέτως τους προαναφερθέντες συντελεστές της παράστασης.