«Παύση τετάρτου»: Μία ποιητική συλλογή εποχής αποφάσεων ψυχικής ωριμότητας

Ένα ακόμη θαυμάσιο αποτύπωμα της Κιλκισιώτισσας ποιήτριας Ελλης Φρεγγίδου, με τίτλο «Παύση τετάρτου» παρουσιάσθηκε στο κοινό του Κιλκίς, στο πλαίσιο σχετικής εκδήλωσης της «Τέχνης».

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 8.5.19, στην αίθουσα «Μανόλης Ανδρόνικος» του συλλόγου, ενώπιον πολυπληθούς κοινού, παρά την συγκυρία της προεκλογικής περιόδου, και σε υποβλητική όσο και «ζεστή» ατμόσφαιρα.
Την εκδήλωση προλόγισε η πρόεδρος της «Τέχνης» Σοφία Κεσίδου, ενώ την ποιήτρια παρουσίασε ο εκπαιδευτικός, συγγραφέας και διοικητικό στέλεχος του συλλόγου Θόδωρος Γιαννακός.

Για την κ. Φρεγγίδου και την συλλογή της «Παύση τετάρτου» μίλησε η μέντοράς της Κάτια Χατζηλάκου, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια, επόπτρια Γκέσταλτ και επίσης ποιήτρια.

Η κ. Χατζηλάκου είπε, μεταξύ άλλων και τα εξής:

«Με τις συλλαβές των ονείρων»
«…Σε θυμάμαι, λοιπόν, Ελλη στο παλιό γραφείο της Γκέστατλ να διαβάζεις γιά πρώτη φορά τουλάχιστον στα δικά μου αυτιά, ένα ποίημα που είχες «σκαρώσει» εκείνη την στιγμή με αφορμή μία δουλειά μία διαδικασία στην ομάδα.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ το πόσο άναυδη είχα μείνει από την ευχέρεια, την ταχύτητα και την σαφή τοποθέτηση του λόγου σου…
…Διαβάζοντας λοιπόν την Ελλη Φρεγγίδου νιώθω ότι…
Η ποίηση είναι οι ειδήσεις από τα σύνορα της συνείδησης.
Μία κραυγή, που βγάζουμε όταν ξυπνάμε απότομα σ’ ένα σκοτεινό δάσος στο μέσον του ταξιδιού της ζωής μας
Λευκές νύχτες και στόματα πόθου
Φωτοστέφανα που λειώνουν στον ωκεανό του ήχου
Η αναρχία των αισθήσεων που βγάζει νόημα
Η φωνή του τέταρτου ενικού προσώπου
Η φωνή της εναντίωσης στην σπατάλη των λέξεων
Αυτό που υπάρχει ανάμεσα στις γραμμές
Δημιουργείται με τις συλλαβές των ονείρων
Οι σκέψεις στο μαξιλάρι μετά τη συνουσία
Ο διάλογος των αγαλμάτων
Ενα ψηλό σπίτι το οποίο αντηχεί όλες τις φωνές που είπαν κάποτε κάτι τρελλό ή κάτι υπέροχο…».
Εν συνεχεία τον λόγο έλαβε η ίδια η Ελλη Φρεγγίδου

«Να το αγαπήσετε το Κιλκίς»
«…Σήμερα, όπως είναι φυσικό, είναι για μένα μια ξεχωριστή μέρα κι αυτό γιατί η “Παύση τετάρτου” κάνει τα πρώτα της βήματα στον τόπο που γεννήθηκε….
… Ξέρετε, η περίοδος της εκδήλωσης είναι ιδιαίτερη γιατί έχει συνδεθεί και με τις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές. Όπως σε όλες τις πόλεις έτσι και στο Κιλκίς, ζούμε σε έναν προεκλογικό πυρετό. Κι επειδή βλέπω και αρκετούς υποψήφιους συμβούλους ανάμεσά μας, επιτρέψτε μου να πω ή μάλλον να σας ζητήσω: να το αγαπήσετε το Κιλκίς από όποια θέση κι αν το υπηρετήσετε, να το επαναφέρετε στη θέση που του αξίζει, να αναβαθμίζουμε όλοι μαζί το πολιτιστικό γίγνεσθαι….
Προσπαθώντας να σκεφτώ σε τι θα αναφερθώ σήμερα, παρουσιάζοντας τη συλλογή μου, μου ήρθε στο μυαλό μια μοναδική σκηνή που έχει, όμως, πραγματωθεί μυριάδες φορές ανά τους αιώνες: Μια γέννα.
Η στιγμή που το βρέφος αποχωρίζεται το ασφαλές και φιλόξενο μητρικό περιβάλλον και ξαφνικά βλέπεις ένα παιδί να ίπταται ανάποδα κάτω από το τεχνητό φως του ιατρικού δωματίου. Αυτό το παιδί βλέπει για πρώτη φορά το φως, αναπνέει, κλαίει για πρώτη φορά, υπάρχει για πρώτη φορά.
Είναι μια στιγμή, σχεδόν, μουσική, μελωδική, που εμπεριέχει αυτό το κράτημα της ανάσας, αυτήν την παύση πριν από όλες τις λέξεις του κόσμου, από όλες τις χαρές και τις λύπες.

«Η παύσι πριν κάθε λέξη»
Είναι η αίσθηση αυτής της παύσης πριν από το κάθε νόημα κάθε ανείπωτης λέξης.
Αυτήν τη γεμάτη – σύντομη – διαρκή – αέναη παύση πριν από τη γέννηση καθετί σπουδαίου θέλησα να «φυλακίσω» (σχήμα ασφαλώς οξύμωρο) μέσα σε αυτήν την ποιητική συλλογή.
Είναι μια συλλογή που δε γράφτηκε εύκολα, αβίαστα, φυσικά, όπως άλλωστε συμβαίνει με την κάθε «γέννα».
«Δεν το αρνούμαι / πόσο πόνεσα / να κάνω αγόγγυστα / δεμάτια υπομονής.», αποτυπώνεται στο ποίημά μου με τίτλο «Δεν το αρνούμαι».

Το ποίημα, όμως, δεν είναι μόνο ένα συγκλονιστικό δίστιχο. Ποίημα είναι το πριν και το μετά από αυτό το δίστιχο. Είναι ό,τι οδήγησε τον ποιητή εκεί, η διαδρομή και το τέρμα του….

…Στην Τέχνη καθρεφτιζόμαστε, αξιολογούμε τις δικές μας εμπειρίες, βρίσκουμε αυτό που μας αφορά. Αν έχετε αγαπήσει, αν έχετε νιώσει μόνοι, αν αναρωτηθήκατε τι επιθυμώ για το δικό μου αύριο, αν διερωτάστε ακόμα τι αξίζει και τι όχι στη ζωή, τότε σας αφορά, όχι μόνο η δική μου ποίηση αλλά κάθε στοιχείο της Τέχνης που μιλά για την ανθρώπινη ύπαρξη. Στην Τέχνη συναντιόμαστε, κοιτάμε στα μάτια κι όταν ακόμα δε βλέπουμε απέναντι γιατί πολύ απλά βλέπουμε μέσα.

Η ποίηση με έκανε να αγαπώ περισσότερο τους ανθρώπους, τις αδυναμίες, τα λάθη τους, την ομορφιά τους. Η ποίηση με εξαγνίζει, με κάνει να μιλώ για τους φόβους, για τις ενοχές μου, για το πώς είναι να ζω μια ζωή γεμάτη … γεμάτη, κάποιες φορές, ακόμα κι από το κενό. Η «Παύση τετάρτου» είναι για μένα μια συλλογή γεμάτη από αποφάσεις μιας εποχής ηλικιακής και ψυχοσυναισθηματικής ωριμότητας. Μέσα από τα ποιήματα αυτά συνειδητοποίησα ότι αλλάζω, ότι επιθυμώ άλλα πράγματα, ότι θέλω να επικοινωνήσω και να μοιραστώ άλλες ιδέες».

Βιογραφικό
Αναφερόμενος σε βιογραφικά στοιχεία της Κιλκισιώτισσας ποιήτριας, ο κ. Γιαννάκος είπε, μεταξύ άλλων, και τα εξής:

«….Η Έλλη Φρεγγίδου μεγάλωσε, ζει και εργάζεται στην πόλη του Κιλκίς.
Έχει σπουδάσει Ψυχολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα και στη Μεγάλη Βρετανία. Η αγάπη της για την τέχνη και την ποίηση ξεκινά από τα εφηβικά της χρόνια. Η πρώτη της εκδοτική προσπάθεια γίνεται με την ποιητική συλλογή «Από στέγη σε στέγη» το 2010. Το ποιητικό της ταλέντο διακρίνει ο ιστορικός εκδοτικός οίκος «Κέδρος» και εκδίδει με τη στήριξή του τη συλλογή «Δικαίωμα Φωτός» (2015). Το αναγνωστικό κοινό ανταποκρίθηκε με θερμή σε αυτό το εγχείρημα, γεγονός που την οδήγησε στην έκδοση της ποιητικής συλλογής με τίτλο «Παύση τετάρτου» (2018) και πάλι υπό τη σκέπη των εκδόσεων Κέδρος.
Βραβεύσεις

Η Έλλη Φρεγγίδου έχει λάβει βραβεία και διακρίσεις σε πλείστους διαγωνισμούς στην Ελλάδα και στην Κύπρο, με κορυφαία το α’ βραβείο στον 21ο πανελλήνιο Ποιητικό Διαγωνισμό «Κούρος Ευρωπού» της «Τέχνης». Μάλιστα, το γεγονός αυτό είχε έναν ιδιαίτερο συμβολισμό και για την ίδια την «Τέχνης», μιας και το α’ βραβείο απονεμήθηκε για πρώτη φορά σε δημιουργό που γεννήθηκε και κατοικούσε στη γενέτειρα του διαγωνισμού, το Κιλκις.

Έχει τιμηθεί, επίσης, με Α’ Βραβείο στον ποιητικό διαγωνισμό «Καισάριος Δαπόντες» στη Σκόπελο (2013) και με έπαινο το 2014 στον 29ο πανελλήνιο ποιητικό διαγωνισμό «Δελφικοί αγώνες ποίησης» της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών (ΠΕΛ), ξεχωρίζοντας ανάμεσα σε 400 περίπου συμμετοχές.

Τα τελευταία τρία χρόνια είναι μέλος της κριτικής επιτροπής του ποιητικού διαγωνισμού «Κούρος Ευρωπού» της «Τέχνης».
Αναφορικά με τη ποιητική συλλογή “Παύση τετάρτου” θα σας μιλήσω, όχι ως ειδήμων, αλλά ως απλός αναγνώστης και ως εκπαιδευτικός.

«Ποίηση μεστή»
Η μουσικότητα των λέξεων, ο λυρισμός των ποιημάτων της Έλλης, καθιστά το δημιούργημά της ευκολοανάγνωστο αλλά όχι εύπεπτο. Ο έρωτας, η επανάσταση, οι πολυδιάστατες υπαρξιακές αναζητήσεις αποτελούν τις βασικές θεματικές του έργου της. Επιρροή στη δημιουργία των ποιημάτων της φαίνεται να έχει ασκήσει και η επαγγελματική ιδιότητα της Έλλης, μιας και, συχνά, “αντιμάχεται” ψυχολογικά αδιέξοδα. Η συγγραφή για την ποιήτρια υποδηλώνει εξέλιξη και προσωπική ανάπτυξη, είναι ο δρόμος για την κάθαρση από προβληματισμούς και διλήμματα.

“…Το ταβάνι μου στάζει απελπισία / και μετέωρες αποφάσεις…” αναφέρει χαρακτηριστικά στο ποίημά της με τίτλο “Το πιθάρι με τις αντοχές”. Ενώ στο ποίημα “Ζάχαρη” περιγράφει τις συγκρούσεις με το άδικο και το στατικό: “Η υποψία της επανάστασης / επαφίεται σε προσανάμματα. / Χώματα της αλλαγής / οι όμοιοι αναμοχλεύουν…”.

Ο μετρημένος λόγος, η συμμετρία, η οικονομία και το τέμπο της ποίησής της, προσδίδουν ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα στη συμπυκνωμένη γραφή της και ζωντανεύουν με συμμετρία ένα ποιητικό λόγο γεμάτο συμβολισμούς.

Η ποίησή της μεστή, λακωνική, με “ακουστικές” παύσεις όταν απαγγέλλεται. Η παύση αποτελεί την ανάσα, το χώρο και το χρόνο για να “απλωθεί” το συναίσθημα, είναι το πεδίο για την αίσθηση και επίγνωση της μοναδικής στιγμής.

Για την Έλλη η ποίηση είναι καθημερινότητα, βίωμα, αλληλεπίδραση με το περιβάλλον και τους ανθρώπους γύρω της. Το ερέθισμα μετατρέπεται σε ποίημα για να ενσωματωθεί στη ζωή της, για να γίνει αντιληπτό και διαχειρίσιμο. Είναι ο τρόπος της να αντισταθεί στο κατεστημένο, να συγκρουστεί και να επαναστατήσει στο άδικο. Η ποίηση είναι το μέσο για την αποτύπωση της θλίψης της και το θρίαμβο της χαράς της…».