Το Γαλλικό Κοιμητήριο Γουμένισσας. Επιβάλλεται η ανάδειξη του διασωθέντος μνημείου
Γράφει ο Χρήστος ‘Ιντος
Τα γαλλικά και αγγλικά στρατεύματα της Αντάντ που αποβιβάστηκαν στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο του 1915 στα πλαίσια των επιχειρήσεων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο Μακεδονικό Μέτωπο, λίγες ημέρες μετά την άφιξή τους προωθήθηκαν σε περιοχές του Ν. Κιλκίς.
Σε παρελθόντα σημειώματά μας για τα εκατοντάχρονα του πολέμου εκείνου και για τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην περιοχή μας έχουμε ήδη αναφερθεί εκτενώς, όπως και για την εγκατάσταση των στρατευμάτων εκείνων αλλά και άλλων στην περιοχή μας.
Οι Γάλλοι στα μετόπισθεν του Μετώπου είχαν καταστήσει κέντρο τους την Γουμένισσα. Η πλατεία της ήταν τόπος συνάντησης, ανάπαυσης και ψυχαγωγίας των στρατιωτών. Έστησαν κιόσκι, τα βράδια παιάνιζε η στρατιωτική μπάντα, συγκεντρώνονταν ο κόσμος για να ξεχάσει τις συμφορές του πολέμου.
Στο ιστορικό διδακτήριο, στον μεγαλοπρεπή Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, σε κεντρικά μεγάλα οικήματα εγκατέστησαν νοσοκομειακές μονάδες με όλους τους διαθέσιμους τότε εξοπλισμούς. Εκεί μεταφέρονταν και νοσηλεύονταν οι τραυματίες του Μετώπου.
Οργάνωσαν πολιτιστικό κέντρο, όπου δίδονταν θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, πραγματοποιούνταν ομιλίες και συγκεντρώσεις. Κεντρικό κατάστημα μετατράπηκε σε καθολικό ναό, λίγο έξω από την κωμόπολη οργανώθηκε κοιμητήριο για τους στρατιώτες που υπέκυπταν στα τραύματά τους, έπεφταν νεκροί στα πεδία των μαχών ή τελείωνε η βιωτή τους από τις ασθένειες και τις κακουχίες.
Το κοιμητήριο οργανώθηκε στο ύψος του πρώτου χιλιομέτρου της δημόσιας οδού Γουμένισσας – Γιαννιτσών, απέναντι από το σημερινό κλειστό γυμναστήριο της πόλης. Ήταν τριακοσίων (300) θέσεων και εκτείνονταν σε έκταση που απαλλοτριώθηκε για τον σκοπό αυτόν. Στο μέσον του κοιμητηρίου ανεγέρθηκε παρεκκλήσιο, από το οποίο σήμερα διασώζεται πυργίσκος.
Μετά τη λήξη του Μεγάλου Πολέμου, την δεκαετία του 1920, η Γαλλική Πολιτεία μετέφερε τα οστά των απολεσθέντων αξιωματικών, υπαξιωματικών και οπλιτών στο Συμμαχικό Κοιμητήριο του Ζεϊντελίκ (Σταυρούπολης) Θεσσαλονίκης ή κατά την τοπική παράδοση στην Γαλλία. Η έκταση αποδόθηκε στους ιδιοκτήτες της και επανήλθαν στις καλλιέργειές τους.
Παρά την παρέλευση των εκατό και πλέον ετών από τη δημιουργία του κοιμητηρίου και την ανέγερση του παρεκκλησίου ο πυργίσκος διασώζεται εγκαταλελειμμένος και μηδέποτε συντηρηθείς.
Έστω και τώρα, επ’ ευκαιρία των εκατό χρόνων από τον Α’ ΠΠ και τα πολλά και σπουδαία γεγονότα που γνώρισε ο τόπος μας τότε, το διασωθέν μνημείο πρέπει να συντηρηθεί, να αναδειχθεί και να προβληθεί ευρύτερα.
Μπορεί να αποτελέσει επισκέψιμο χώρο, όπου σχετική πινακίδα θα υπενθυμίζει στους επισκέπτες τον ρόλο και την χρήση του σε δύσκολη περίοδο για την Πατρίδα μας και την ανθρωπότητα.
Μπορεί να είναι τόπος προσκύνησης των απογόνων των παλιών Γάλλων πολεμιστών και να ενταχθεί στο δίκτυο των μνημείων του Α΄ ΠΠ στο Μακεδονικό Μέτωπο.
Για την περίπτωση αυτή πολλοί είναι οι παράγοντες που θα έπρεπε να ενδιαφερθούν και να αναδείξουν το μνημείο. Γένοιτο.
(Μετά την σύνταξη του παραπάνω κειμένου και όταν τραβήχτηκε η συνημμένη φωτογραφία του μνημείου, στις 5-5-2017, η πρόσβαση σε αυτό ήταν εφικτή. Την ίδια ημέρα εκατό και πλέον νέοι (Γάλλοι;) επισκέφθηκαν την Γουμένισσα και τα διασωζόμενα σε αυτήν γαλλικά μνημεία.
Προφανώς η φροντίδα για την πρόσβαση ήταν για τους επισκέπτες. Συγχαρητήρια σε όσους μερίμνησαν, ήταν μια καλή αρχή για την παραπέρα φροντίδα και ανάδειξη του μνημείου).
