«Τελευταίος Σταθμός» Γ. ΣΕΦΕΡΗΣ
Παραθέτω μερικούς στίχους από το έξοχο ποίημα του Γ.Σεφέρη «Τελευταίος Σταθμός» και στη συνέχεια μπορούμε να επικοινωνήσουμε ποιητικά, στον απόηχο γεγονότων και εξελίξεων που αφήνουν μια γεύση αναμονής ίσως προς το καλύτερο ίσως προς αδιέξοδες καταστάσεις, οι οποίες χρειάζονται επανεξέταση και επαναπροσδιορισμό.
«Να μιλήσω για ήρωες να μιλήσω για ήρωες: ο Μιχάλης
που έφυγε μ΄ ανοιχτές πληγές απ΄το νοσοκομείο
ίσως μιλούσε για ήρωες όταν, τη νύχτα εκείνη
που έσερνε το ποδάρι του μες στη συσκοτισμένη πολιτεία,
ούρλιαζε ψηλαφώντας τον πόνο μας` «Στα σκοτεινά
πηγαίνουμε στα σκοτεινά προχωρούμε…».
Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά.
Λίγες οι νύχτες με φεγγάρι που μ΄ αρέσουν.»
Ήρωες που αγωνίστηκαν, πάλεψαν, έγραψαν τη δική τους ιστορία και όμως δεν το διατράνωσαν, δεν έκαναν επίδειξη ισχύος. Πραγματικοί ήρωες που στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και άνοιξαν δρόμους για ιδανικά, για θεμελιακές αξίες αλλά και για την ίδια τη ζωή.
Άραγε υπάρχουν σήμερα ήρωες; Απλό προβληματισμό εκφράζω και όχι άσκοπη ερώτηση. Και αν ναι πόσο δυνατοί και πάλι πρέπει να φανούν ώστε να οδηγήσουν σε ουσιαστικές διεκδικήσεις και δικαιώματα;
Η σημερινή κοινωνικοπολιτική οργάνωση αφήνει περιθώρια κίνησης στους ανθρώπους να δείξουν τον ηρωισμό τους ή η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είναι τέτοια που αναδεικνύει άτομα που κάθε άλλο παρά ήρωες είναι στην πράξη;
Και δεν εννοώ καθόλου τους ανθρώπους της καθημερινής βιοπάλης που δίνουν καθημερινό αγώνα επιβίωσης. Αυτοί έμπρακτα αποδεικνύουν τον ηρωισμό τους κάθε ώρα, κάθε λεπτό!
Μιλώ για τους άλλους τους «ήρωες της καρέκλας» που από θέση ισχύος μιλούν, εκ του ασφαλούς σκέφτονται, βολεμένοι ζουν και κερδίζουν σε εντυπώσεις και θεάματα, αρέσκονται σε καλακείες και αυτοαποκαλούνται ήρωες που έρχονται ως άλλοι σωτήρες να μας σώσουν από την καταστροφή, από αδιέξοδα, που «λένε» ότι καταλαβαίνουν τους αγώνες και τις θυσίες που έκαναν άραγε ποιοι;
Για αυτούς τους ήρωες μιλώ. Σε αυτούς αναφέρομαι όχι από διάθεση κακοπροαίρετη αλλά σκεπτόμενη το παραπάνω απόσπασμα του Σεφέρη, που είναι κατά πολύ «προφητικό»(ας μου επιτραπεί ο όρος).
Κανένας δεν τους έχει πει ότι ο πολιτισμός μας ως Ελληνική κοινωνία έχει τόσο άξιους πνευματικούς ανθρώπους που μπορούν να γίνουν δρομοδείκτες για τον λαό; Ή ότι η ιστορία διδάσκει; Πιστεύω ότι αγωνιστές , μαχόμενοι Έλληνες υπάρχουν αλλά δεν θέλουμε να τους δούμε. Εμμένω στην άποψη ότι η εποχή μας διψά για ήρωες. Όχι αυτούς αλλά τους άλλους που μπορούν και μένουν στη αφάνεια και κινούν τα νήματα της λαϊκής θέλησης και επιθυμίας. Δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι η εποχή μας είναι αντιηρωική, αντιπνευματική και όλα τα «αντί» μαζί. Ο Τελευταίος Σταθμός, όμως, σημαίνει ότι ακολουθεί ένας προορισμός, ένα σημείο αναφοράς.
Η κοινωνία στο σύνολο της πρέπει να επιλέξει πως, μέσα από ποιες διεργασίες, με ποιους ως μπροστάρηδες θα φτάσει στον προορισμό της και ,βέβαια, ποιους θα παρασημοφορήσει. Ο νόμος του ισχυροτέρου ή της ζούγκλας που αναφέρονται ως χαρακτηριστικά της εποχής μας ξεπεράστηκαν πια. Πολυκαιρισμένα σχήματα, που ζητούν ανανέωση, σύγχρονο, δροσερό πνεύμα και αγωνιστές της ίδιας της ζωής. «Οι ήρωες περπατούν στα σκοτεινά»…
Το φεγγάρι συμβολίζει την ελπίδα, εκείνη την αχτίδα φωτός που μόνο λίγοι μπορούν να δουν. Στην ιστορική πραγματικότητα ο ρομαντισμός αντιπαλεύει τον αγώνα, σκεπάζεται με την αίσθηση ματαιότητας και οδηγεί στο απόλυτο αδιέξοδο.
Γι΄αυτό και είναι λίγες οι νύχτες με φεγγάρι που αρέσουν στο ήρωα Μιχάλη. Λίγες οι νύχτες με φεγγάρι που μ΄ αρέσουν.» Ο αγώνας στην περίπτωση αυτή γίνεται αυτοσκοπός, διάθεση πάλης με έναν εξώτερο κίνδυνο που διαισθάνεται. Η τέχνη, η πνευματικότητα και η αισιοδοξία σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές απουσιάζουν και στη θέση τους έρχεται η απόλυτη συνειδητότητα της ευθύνης.
Η ευθύνη ως πράξη έσχατης αυτοσυνειδησίας σε λυτρώνει, σε κάνει δυνατότερο, σε κάνει να αναρωτιέσαι, να μην κοιμάσσαι το βράδια γιατι είναι λίγες οι νύχτες που μπορείς να κοιμηθείς και να ονειρευτείς κάτω από το φως του φεγγαριού.
Ήρωες μιας άλλης εποχής, δον κιχώτες ενός ξεπαρασμένου σχήματος και πλαισίου ιδεών ; αυτά,όμως, είναι τα απαράμιλλα και αξεπέραστα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ηρώων χωρίς έπαρση, χωρίς επίδειξη με μόνο στολίδι την απλότητα τους.
ο Μιχάλης
που έφυγε μ΄ ανοιχτές πληγές απ΄το νοσοκομείο
ίσως μιλούσε για ήρωες όταν, τη νύχτα εκείνη
που έσερνε το ποδάρι του μες στη συσκοτισμένη πολιτεία,
ούρλιαζε ψηλαφώντας τον πόνο μας` «Στα σκοτεινά
πηγαίνουμε στα σκοτεινά προχωρούμε…».