Στρατιώτες από την επαρχία Γουμενίσσης που σκοτώθηκαν, εξαφανίστηκαν ή πέθαναν σε νοσοκομεία την περίοδο της Μικρασιατικής Εκστρατείας και Καταστροφής, 1919-1922

Γράφει ο Χρήστος Π. Ίντος

Με τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από το τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας και Καταστροφής παραθέτουμε τα ονόματα των στρατευμένων από την επαρχία Γουμενίσσης, μετέπειτα Παιονίας, οι οποίοι σκοτώθηκαν, εξαφανίστηκαν ή πέθαναν σε νοσοκομεία κατά τη διάρκεια της  περιόδου 1919-1922. Πηγή η έκδοση: Υπουργείον Στρατιωτικών, Ειδική Επιτροπή Εκατονταετηρίδος, Αγώνες και Νεκροί 1830-1930, Εν Αθήναις 1930, τ. Β΄.

Στον τόμο εισαγωγικά διευκρινίζεται πως οι δημοσιευμένοι ονομαστικοί κατάλογοι καταρτίστηκαν με τη συγκέντρωση πληροφοριών από στρατιωτικές πηγές, Δήμους, Κοινότητες, επιστολές συγγενών και γνωστών των φονευθέντων, εξαφανισθέντων και θανόντων στα νοσοκομεία μετά από έκδοση – έκκληση σχετικής εγκυκλίου του Υπουργείου  Στρατιωτικών. Όντως οι πίνακες σε κάποιες περιπτώσεις είναι ελλιπείς. Υπάρχουν διπλοεγγραφές, λαθεμένες αναγραφές κυρίως επιθέτων, ακόμη και μη αναφορά σε στρατιωτικούς που αποδεδειγμένα έπεσαν στο Μέτωπο. Γιαυτό και υπάρχει διαφορά, αν συγκρίνουμε τον παρακάτω πίνακα με τα ονοματεπώνυμα πεσόντων που αναγράφονται στα κατά τόπους μνημεία Κοινοτήτων μας για την περίοδο 1919-1922.

Στρατιωτικό τμήμα στην Προύσα, (πηγή, διαδίκτυο) – Αντιγραφή (2)

Η συγκέντρωση και η μνημόνευση των ονομάτων των καταγόμενων από την περιοχή μας που θυσιάστηκαν στον πολύχρονο εκείνον αγώνα, ας είναι και ένα είδος μνημοσύνου εκατό χρόνια μετά την απώλειά τους. Αποτελούν μικρό μέρος των χιλιάδων Ελλήνων που θυσιάστηκαν ως μάχιμοι κατά την εκστρατεία και την  περίοδο της μεγάλης συμφοράς, την Μικρασιατική Καταστροφή.

Η απώλεια τόσων Ελλήνων και η τραγική κατάληξη των επιχειρήσεων το 1922 στέλνει το διαχρονικό μήνυμα της ενότητας, της σύμπνοιας, της κοινής στάσης των δυνάμεων του τόπου απέναντι σε κάθε απειλή και πρόκληση. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να φιλονικούμε πολύ περισσότερο σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που περνάμε.

Σμύρνη 1922 (πηγή Διαδίκτυο)

1. Τα ονοματεπώνυμα από την στρατιωτική έκδοση:

Άλλιος Δημήτριος του Χρήστου, γεννηθείς εις Γουμένισσαν Θεσσαλονίκης, εφονεύθη 1921 Μαρτίου21 εις Άνεγκ Κιολ.

Βίσιας Γεώργιος του Αβραάμ, στρατιώτης, γεννηθείς εις Λιούμνιτσαν (Σκρα), εφονεύθη Αυγούσον 1921 εις Μικράν Ασίαν.

Βιτλάρης Αντώνιος του Δημητρίου, στρατιώτης εκ Πετρόβου (Άγιο Πέτρο), εξηφανίσθη

Γιώτσης Γεώργιος του Δημ., λοχίας, γεννηθείς εις Λιούμνιτσα (Σκρα) Θεσσαλονίκης, εφονεύθη 1921 Αυγούστου 11 εις Σαγγάριον.

Γαλαράς Γεώργιος του Παναγ., στρατιώτης, γεννηθείς εις Βοέμιτσαν (Αξιούπολη) Θεσσαλονίκης, απεβίωσε Ιούνιον 1922 εις Γ΄ Νοσοκομείον Σμύρνης.

Δήμητσας Δημοσθένης του Κοσμά, στρατιώτης, γεννηθείς εις Λιούμνιτσα (Σκρα), απεβίωσε 1920 Απριλίου 26 εις Α΄ Ν. Στρατιάς.

Σακκούλας Πέτρος του Αθανασίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Γουμένιτσαν Θεσσαλονίκης, απεβίωσε 1920 Φεβρουαρίου 17 εις Β΄ Σ. Ν. Θεσσαλονίκης.

Κουπάτσης Στέργιος του Δημητρίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Λειβάδια Θεσσαλονίκης, απεβίωσε 1920 Φεβρουαρίου 6 εις Σ. Ν. Περγάμου.

Παπακαλιώνης Κωνσταντίνος, δεκανεύς, γεννηθείς εις Γουμένιτσαν Θεσσαλονίκης, εφονεύθη 1921 Δεκεμβρίου 10 εις Μικράν Ασίαν.

Παπάς Κωνσταντίνος του Δημητρίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Βοεμίτσαν Θεεσαλονίκης, απεβίωσε 1921 Ιουνίου 17 εις Δ΄ Σ. Ν. Διακομιδής.

Πέσιος Αθανάσιος του Ιωάννου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Κρίβαν (Γρίβα) Θεσσαλονίκης, εφονεύθη 1921 Νοεμβρίου 10 εις Μικράν Ασίαν.

Παπατρύφων Ευάγγελος του Δημητρίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Κρίβαν (Γρίβα) απεβίωσεν εν αιχμαλωσία Νοέμβριον 1922 εις Μικράν Ασίαν.

Παρλαπάνος Χρήστος του Ιωάννου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Γουμένιτσαν Θεσσαλονίκης, απεβίωσε 1922 Αυγούστου 8 εις Α΄ Ν. Στρατιάς.

Πολυχρόνης Ευρυπίδης του Κωνσταντίνου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Βοεμίτσαν (Αξιούπολη), εφονεύθη 1922 Αυγούστου 13 εις Καγιά Τεπέ.

Μπέτος Αθανάσιος του Χρήστου, στρατιώτης, εκ Τσερναρέκας (Κάρπης), εξηφανίσθη.

Στογιάννης Απόστολος του Γεωργίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Λειβάδια Θεσσαλονίκης, απεβίωσε 1921 Μαίου 16 εις Α΄ Ν. Θεσσαλονίκης.

Ταχημπάρμπας Αστέριος του Δημητρίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Λειβάδια Θεσσαλονίκης, εξηφανίσθη Ιούλιον 1921 εις Τσαούς Τσιφλίκ.

Τζότζος Αθανάσιος, γεννηθείς εις Μπαροβίτσαν (Καστανερή) Θεσσαλονίκης, εφονεύθη 1921 Αυγούστου 13 εις Σαγγάριον.

Τζίβγος Αθανάσιος του Γεωργίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Λιούμνιτσαν (Σκρα) Θεσσαλονίκης, απεβίωσε 1921 Οκτωβρίου 21 εις Ε΄ Ν. Διακομηδής (αναφέρεται και ως Τσίβγος και Τσίστας).

Τόλιγκας Κωνσταντίνος του Στεργίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Λειβάδια Καρατζιόβας, απεβίωσε 1921 Ιουλίου 8 εις Β΄ Ν. Στρατιάς.

Τσαπάρας Αθανάσιος του Πέτρου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Γοργόπην Θεσσαλονίκης, εξηφανίσθη 1921 Αυγούστου 21.

Τσαρνάκης Δημήτριος του Πέτρου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Γουμένιτσαν εξηφανίσθη Αυγουστον 1921.

Τσιότας Δημήτριος του Κωνσταντίνου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Μεγάλα Λειβάδια Θεσσαλονίκης, απεβίωσε 1921 Σεπτεμβρίου 1 εις Σ. Ν. Εσκί Σεχίρ.

Τσούκης Πέτρος του Βασιλείου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Κούπαν Θεσσαλονίκης, απεβίωσε 1922 Φεβρουαρίου 26 εις Σ. Ν. Δράμας.

Φωτούλης Χρήστος του Δημητρίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Κρίβαν (Γρίβα) Θεσσαλονίκης απεβίωσεν εκ κακουχιών Μάιον 1922 εις Σ. Ν. Εσκί Σεχίρ.

Χατζηδημητρίου Γεώργιος του Δημητρίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Γουμένιτσαν Θεσσαλονίκης, εφονεύθη 1921 Αυγούστου 12.

Χατζηαντωνίου Αντώνιος του Δημητρίου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Γουμένιτσαν, εφονεύθη 1921 Αυγούστου 16 εις Σαπάντζαν.

Χατζηγιάννης Γεώργιος του Χρήστου, υποδεκανεύς, γεννηθείς εις Γουμένιτσαν Θεσσαλονίκης, απεβίωσε 1922 Σεπτεμβρίου 26 εις Α΄ Σ. Ν. Θεσσαλονίκης.

Χατζηπαπαδήμας Γρηγόριος του Κωνσταντίνου, στρατιώτης, γεννηθείς εις Ματσίκοβον (Ευζώνους) Θεσσαλονίκης, εφονεύθη 1922 Αυγούστου 19 εις Καρά Κιοί.

2. Τα ονοματεπώνυμα όπως αναγράφονται σε τοπικές πηγές και μνημεία:

Γουμένισσα: Νεκροί: Γιόντσης Ιωάννης, Καρακόλης Γρηγόριος, Μαλέγκος Δημήτριος, Μητρετόδης Αθανάσιος, Παπακαλιώνης Κωνσταντίνος, Χατζηδημητρίου Γεώργιος, Χρησταντωνίου Αντώνιος.

Εξαφανισθέντες: Άλλιος Δημήτριος, Γαλούπης Χρήστος, Νίκλης Γεώργιος, Οϊδένης Τραϊανός, Παπατζιάνας Χρήστος.

Πέθαναν στα Νοσοκομεία: Ίντος Θάνος, Τσαρνάκης Δημήτριος, Χατζηγιάννης Γεώργιος, (Ιστορία Κωμοπόλεως Γουμενίσσης, δακτυλογραφημένη εργασία 1955, σ. 5, συντάκτης ο διευθυντής του 1^ου ΔΣ Γουμενίσσης – υπογραφή άνευ ονόματος. Τα ίδια ονόματα αναγράφονται και στο κεντρικό μνημείο – ηρώο της κωμόπολης).

Άγιος Πέτρος: Κάργας Ιωάννης, Δεληγιάννης Αδάμ, Τσιντεκλής Αθανάσιος. Εξαφανισθέντες: Καρανικόλας Απόστολος, Βιτλάρης Αντώνιος,(από το μνημείο της ομώνυμης Κοινότητας).

Ειδομένη: Γαλανός Δημήτριος, Χατζηνικολάου Γεώργιος (θύμα κομιτατζήδων), (από το μνημείο της Κοινότητας).

Μεγάλα Λιβάδια: Γκιούρης Αστέριος, Γκρόσιος Κωνσταντίνος, Κουπάτσης Αστέριος, Μέρκας Μιχαήλ, Μετζίτης Δημήτριος, Μπαρτζάκης Γεώργιος, Νάκης Ιωάννης, Ντουιτσής Αστέριος, Πάλλας Αστέριος, Πασκόνης Γεώργιος, Πούγιας Δημήτριος, Πρέμτσης Δημήτριος, Πυρόντσης Δημήτριος, Σταπατόρης Αστέριος, Τάχης Αστέριος, Τζήκας Αστέριος, Τίκας Αστέριος, Τόδας Αστέριος, Τσιλιφίκας Νικόλαος, Τσιότας Δημήτριος, Φράγκος Νικόλαος, Χατζηβρέττας Νικόλαος, (από το βιβλίο, Φώτης Ε. Κιλιπίρης , Χοάρα Μουσιάτα, Τα Λιβάδια του Πάικου, ο τόπος, η ιστορία, οι άνθρωποι, Κιλκίς 2009, σ. 106).

Αξιούπολη και Γοργόπη: Στα μνημεία δεν υπάρχει ξεκάθαρη αναφορά στην περίοδο 1919-1922.

Ίσως υπάρχουν και άλλες αναγραφές που δεν εντοπίσαμε. Πρόθεσή μας ήταν η μνημόνευση των στρατιωτών από την επαρχία μας που χάθηκαν κατά την εν λόγω περίοδο.

ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ