Με τον Σταυρό στην πισίνα και ο θρίαμβος του κυρ-Μιχάλη

Γράφει ο Χρήστος Π. Ίντος

Η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού στην προπολεμική Γουμένισσα και στα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του σαράντα τελούνταν στους ιερούς ναούς. Από το πενήντα και μετά, στο ωραίο συντριβάνι που στόλιζε την κεντρική πλατεία, ώσπου ένας δραστήριος διοικητής της τοπικής στρατιωτικής μονάδας, ο Γ. Παπαθανασίου, σε ισόπεδο και ωραίο χώρο πριν το στρατόπεδο δημιούργησε σπουδαίο ειρηνικό έργο: Κολυμβητήριο ολυμπιακών διαστάσεων! Ήταν από τα λίγα που υπήρχαν τότε, στις αρχές της δεκαετίας του εξήντα, στην Ελλάδα. Γεμάτο νερό, από τα άφθονα της περιοχής, τα καλοκαίρια ήταν τόπος αναψυχής για τους νέους. Μοναδική ομορφιά σε σε κατάφυτο τόπο και δυτικά να ορθώνεται ήρεμο και γαλήνιο το Πάικο. Εικόνα μαγευτική!

Οι ναοί την ημέρα των Φώτων περίλαμπροι. Πέρα από την ακολουθία, αποτυπωμένη μένει η εικόνα του στολισμού των εισόδων τους, όπως και των τιμώμενων Εικόνων της Βαπτίσεως του Κυρίου. Τις περιέβαλαν πράσινα κλαδιά, κυρίως πεύκων, από τα οποία κρέμονταν πορτοκάλια και μανταρίνια, ακριβά και σπάνια φρούτα τα χρόνια εκείνα για την περιοχή μας. Ο διάκοσμος έδινε διαφορετικό χρώμα, χάριζε ελπίδα και αισιοδοξία. Μέσα στη βαρυχειμωνιά και στον παγετό ζέσταινε το φως του Κυρίου, η δύναμη του αγιασμένου ύδατος και τα πράσινα κλαδιά στις εισόδους και στις Εικόνες με τα εσπεριδοειδή.

Τα Άγια Θεοφάνεια, (πηγή, Ορθόδοξος Συναξαριστής)

Στο κολυμβητήριο, που ο κόσμος αποκαλούσε “πισίνα”, μεταφέρθηκε η τελετή της κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού. Εντυπωσιακή η πομπή μετά τη συνάντηση των ιερέων και των πιστών των εκκλησιών της κωμόπολης στη μικρή πλατεία και από εκεί από κοινού προς το κολυμβητήριο, στην περιοχή του στρατοπέδου. Εξαπτέρυγα, λάβαρα, ιερές Εικόνες της Βαπτίσεως, ψάλτες, ιερείς με τα εορταστικά της ημέρας άμφια, στρατιωτικά αγήματα και πλήθος πιστών με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, ακόμη και παγετό, πορεύονταν προς τον καθορισμένο τόπο με μοναδικό άκουσμα κατά τη διαδρομή το:

“Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε
η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις …..”.

Άλλοι τόσοι ενήλικες, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, νέοι και νέες, στρατιώτες που τους δίδονταν άδεια να παρακολουθήσουν την τελετή, κατέκλυζαν από νωρίς τον χώρο. Περίμεναν με αγωνία να «ρίξει» ο παπάς τον Σταυρό στα βαθιά, να πέσουν οι τολμηροί κολυμβητές και να Τον ανασύρουν.

Από τους τοπικούς κολυμβητές θρυλική έμεινε η μορφή του κυρ-Μιχάλη του Χριστάκη, του γνωστού Μπαϊγκάνου. Ορφανό παιδί ήρθε με τον παππού του από τη Γευγελή, που έμεινε έξω από τα ελληνικά σύνορα το 1913, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή δουλεύοντας στα κεραμοποιεία της Αξιούπολης και της Γουμένισσας. Τελικά έμεινε και δημιούργησε οικογένεια στη Γουμένισσα. Κοντά του πολλοί νέοι και παιδιά δούλευαν τα καλοκαίρια ξεχνώντας τον ολοήμερο κάματο κάτω από τον καυτό ήλιο με την αγάπη, την καλοσύνη και τα αστεία του. Ανάμεσα σε αυτούς κι εγώ σε όλα τα εφηβικά και νεανικά μου χρόνια.

Το κολυμβητήριο (πισίνα) Γουμένισσας τη δεκαετία του 1970, (πηγή, Κιβωτός Γουμένισσας)

Τον κυρ-Μιχάλη τον διέκρινε, όπως και την κυρά του, βαθειά πίστη. Θεωρούσε επιβεβλημένο καθήκον του να συμμετέχει στην τελετή ως κολυμβητής. Δυνατός, τολμηρός, άφοβος, ετοιμάζονταν να πέσει στο σιντριβάνι πρώτα, όταν εκεί τελούνταν ο καθαγιασμός, και αργότερα στην πισίνα. Πριν τη ρίψη καταχειροκροτούνταν. Η παρουσία του ενθουσίαζε μικρούς και μεγάλους. Τις περισσότερες φορές αναδύονταν νικητής κρατώντας ψηλά τον Σταυρό. Οι επευφημίες ουρανομήκεις! Χαίρονταν αυτός και η γυναίκα του που με ενθουσιασμό και καμάρι σείοντας την τσάντα φώναζε: «Μπράβο, Μπράβο Μιχαλάκη, και του χρόνου!» Ήταν ο θρίαμβος του κυρ- Μιχάλη. Εισέπραττε την ευλογία του παπά, την αγάπη των δικών του και του κόσμου.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 το σιντριβάνι της κεντρικής πλατείας κατεδαφίστηκε ξαφνικά και απρόσμενα……… Σε αχρηστία και η πισίνα από το 1989-90. Λίγο μετά, το 2000, με την αποχώρηση του Στρατού, επιχωματώθηκε. Τίποτε δεν θυμίζει τη λαμπρή και χρήσιμη παρουσία τους, εκείνους τους εορτασμούς των Φώτων. Η τελετή μεταφέρθηκε και πάλι στην κεντρική πλατεία, τώρα όμως στην ιστορική κρήνη που δεν διευκόλυνε την παρουσία κολυμβητών.

Και ο κυρ-Μιχάλης μπροστά στα νέα δεδομένα έλεγε: « ….. δεν μπορούμε να πέσουμε πια στο νερό, να σπάσουμε τους πάγους, να πιάσουμε τον Σταυρό! Δεν έχουμε σιντριβάνι, δεν έχουμε πισίνα…… Πάνε όλα….. Ήρθε καιρός να πάω κι εγώ……”. Και έτσι έγινε.

Καλό φωτισμό! Πάντα είναι αναγκαίος, μα περισσότερο στους καιρούς μας!