ΚΥΡΙΑΚΗ 6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941: ΕΠΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (σύντομη αναφορά)
Ο Χίτλερ αφού σάρωσε το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης (1939-41) στράφηκε προς τα Βαλκάνια. Αντιστάθηκαν σθεναρά οι Σέρβοι. Ο δρόμος όμως προς τον νότο ήταν ελεύθερος μέσω της Βουλγαρίας, η οποία ήταν δεδηλωμένη σύμμαχος του «Άξονα» (Γερμανών – Ιταλών – Ιαπώνων). Εντωμεταξύ το γιουγκοσλαβικό μέτωπο διασπάστηκε σε διάφορα σημεία ως τα νότια της χώρας. Τον Απρίλιο του 1941 οι φασιστικές δυνάμεις έφθασαν στα βόρεια ελληνικά σύνορα. Στις 6 του ίδιου μήνα η 12η γερμανική στρατιά προσέβαλε την ελληνική μεθόριο. Στα οχυρά του Ρούπελ ο Ελληνικός Στρατός αντιστάθηκε γενναία (6-9 Απριλίου), γεγονός που παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Χίτλερ…………
Από τη Δοϊράνη στις 8 Απριλίου πέρασαν στην Ελλάδα τμήματα της 2ης γερμανικής τεθωρακισμένης μεραρχίας προχωρώντας προς το Κιλκίς και τη Θεσσαλονίκη. Τμήματά της έφθασαν στο Πολύκαστρο και από εκεί και πάλι προς τη Θεσσαλονίκη. Από την κοιλάδα του Αξιού όδευσαν προς τη Μακεδονική πρωτεύουσα, την οποία κατέλαβαν στις 9 Απριλίου 1941. ……….
Στην περιοχή μας: Ο πληθυσμός της υπαίθρου, όπως και της επαρχίας Παιονίας, με τρόμο ανέμενε την άφιξή τους. Μια βροχερή ημέρα του Απρίλη μπήκαν στην Αξιούπολη, έφθασαν και στη Γουμένισσα, έδρα τότε έπαρχου Παιονίας και υποδιοίκησης Χωροφυλακής. Τα πρώτα τμήματά τους με βρεγμένους ως το κόκαλο στρατιώτες αναζήτησαν στέγη. Την βρήκαν σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους που κατέλαβαν. Εγκατέστησαν τοπική φρουρά σε κτίριο της κεντρικής πλατείας και ύψωσαν τη σημαία τους. Όταν συνήλθαν, με τα όπλα στα χέρια περιπόλησαν στην κωμόπολη. Τα δύσκολα για τους κατοίκους του τόπου θα γίνονταν δυσκολότερα. Η έλευση των Γερμανών και των συμμάχων τους (Ιταλών και Βουλγάρων) δεν ήταν περίπατος ……….
Για τη Μακεδονία: Η τριπλή κατοχή υλοποιήθηκε με την παράδοση από τους Γερμανούς στους Ιταλούς της Δυτικής Μακεδονίας, στους Βουλγάρους της Ανατολικής Μακεδονίας και της Δυτικής Θράκης και για τον εαυτό τους κράτησαν την Κεντρική Μακεδονία. Οι Βούλγαροι έγιναν κατακτητές χωρίς αγώνα της περιοχής που εκτίνεται από τα στενά Ντοβά-Τεπέ (Μουριές του Ν. Κιλκίς) μέχρι τον Ν. Έβρου. Στη γερμανική και στην ιταλική ζώνη κατοχής διατηρήθηκαν οι ελληνικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές. Οι Ιταλοί απαίτησαν, και το πέτυχαν, να διορίζουν στη ζώνη κατοχής τους νομάρχες. Στον βουλγαρικό τομέα ο διοικητικός μηχανισμός επανδρώθηκε από όργανα της Σόφιας. Ένα από τα πρώτα μέτρα που έλαβαν ήταν η καθιέρωση της βουλγαρικής γλώσσας στη δημόσια διοίκηση, στην εκκλησία και στην εκπαίδευση. Απώτερος σκοπός η προσάρτηση της περιοχής στη δική τους επικράτεια.
Μπροστά στην κατάσταση αυτή, της διάβρωσης της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας στη Μακεδονία, η κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου που είχε υπογράψει την παράδοση της Ελλάδας στους Γερμανούς, αρκέστηκε σε παραστάσεις και διαμαρτυρίες προς τις κατοχικές δυνάμεις. Φορείς και άτομα ομάδων με σκοπό την υλική και ηθική ενίσχυση των κατοίκων.
Ο κατακτητής επεκτάθηκε σε όλη την Ελλάδα………..Έφθασε και στην Κρήτη, όπου δόθηκε η γνωστή Μάχη της Κρήτης (Μάιος 1941).
Οι μαχητές που έγραψαν λαμπρές σελίδες τον χειμώνα του 1940-41 στο μέτωπο με τους Ιταλούς …………..
Κατηφόρισαν με σκισμένα χιτώνια,
με παλιά ντουφέκια.
Δίχως ψωμί στο γυλιό, δίχως σφαίρες.
Μόνο με μικρά οργισμένα ποτάμια
κλείνανε τα περάσματα πίσω τους.
Είχαν βαδίσει μήνες και μήνες πάνου
σ’ άγνωστες πέτρες, πάνου στο χιόνι μαζί
με τις ελιές τους και τ αμπέλια τους.
άλλος άφησε κει ένα πόδι, ένα χέρι
άλλος άφησε ένα μεγάλο κομμάτι απ την
ψυχή του,
καθένας κι έναν ή πιότερους νεκρούς.…,
γράφει ο ποιητής Γ. Ρίτσος.
Ακολουθεί άλλη μια σελίδα της ιστορίας του Ελληνικού Λαού, εκείνη της περιόδου 1941-1944, γεμάτη γεγονότα, κατοχικές συμφορές, αγώνες και πάθη ……….
ΠΗΓΕΣ:
Για το κείμενο:Γιάννης Στεφανίδης, “Η Μακεδονία στη δεκαετία 1940-1950”, στο Η νεότερη και σύγχρονη ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, τ. Β΄, επιμέλεια Ι. Κολιόπουλος – Ι. Χασιώτης, σελ. 104-111.
Για τις φωτογραφίες:
Αρχείο ΕΡΤ, Μηχανή του χρόνου (Διαδίκτυο, 1φ),
Βικιπαίδεια, (2φ), λήψη 05-04-2020.