Ο Κύκνος, ο Εχέδωρος (Γαλλικός ποταμός) και ο ημίθεος Ηρακλής

Από την ελληνική μυθολογία

Γράφει ο Χρήστος Ίντος

Ο κύκνος, όμορφο υδρόβιο πτηνό, με τις χήνες και τις πάπιες ανήκει στην οικογένεια των Νησσιδών. Ζει στις λίμνες, επιλέγει και έχει ισόβια μία σύζυγο, μεταναστεύει, είναι ταχύτατο πουλί στο νερό και τον αέρα. Με την ομορφιά και τη χάρη του έχει περάσει στην τέχνη και στα γράμματα (μυθολογία, γλυπτική, μουσική κα).

Η πλούσια ελληνική μυθολογία αναφέρει τέσσερεις κύκνους. Οι τρεις ήταν αντίστοιχα γιοί των Ολύμπιων θεών Άρη, Ποσειδώνα και Απόλλωνα, ενώ ένας τέταρτος, γιος ενός βασιλιά με το όνομα Σθένελος.

Ο καθένας από τους κύκνους αυτούς είχε τη δική του ιστορία. Στο σημείωμα αυτό θα αναφερθούμε στον γιο του Άρη και της Πυρήνης, ο οποίος σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία και τους αρχαίους συγγραφείς Ηρόδοτο και Απολλόδωρο μονομάχησε με τον ημίθεο Ηρακλή. Για τον τόπο της μονομαχίας αναφέρονται ο ποταμός Άναβρος στις Παγασές (Βόλος), ο Πηνειός στη Θεσσαλία και κατά μια τρίτη εκδοχή που περιγράφεται στη βιβλιοθήκη του Απολλόδωρου ο ποταμός Εχέδωρος στη Μακεδονία, δηλαδή ο δικός μας Γαλλικός.

Ο Γαλλικός στα προϊστορικά χρόνια ήταν γνωστός με το όνομα Ηδωνός. Εικάζεται πως το πήρε το όνομα από το θρακικό φύλο των Ηδωνών που κατοικούσαν στις όχθες του. Αναφέρονται στην ιστορία και οι Ηδωνοί Παίονες. Στα ιστορικά χρόνια ονομάστηκε Εχέδωρος (ο έχων τα δώρα) από τα ψήγματα χρυσού που συναντιόνταν στην κοίτη του, γεγονός που οδήγησε στην ανάπτυξη σχετικών δραστηριοτήτων στην περιοχή. Με την ίδια αυτή δραστηριότητα ασχολήθηκαν και άποικοι ρωμαϊκού οικισμού στην περιοχή από τον πρώτο μ. Χ. αιώνα με το όνομα Callikum. Η λέξη σημαίνει δερμάτινο κόσκινο για την περισυλλογή των ψηγμάτων χρυσού. Από παραφθορά της λέξης Callikum προήλθε η Gallikum, εξ ου και Γαλλικός.

Ο Ηρακλής ήταν γιος του Δία και της Αλκμήνης, ο σπουδαιότερος μυθικός ήρωας, στη δράση του οποίου αποδίδονται πολλά μέχρι και η καθιέρωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Ωστόσο, ήταν στο στόχαστρο της θεάς Ήρας, ως νόθο τέκνο του συζύγου της. Τον βασάνισε με τον τρόπο της και το χειρότερο τον οδήγησε στην παράνοια αποτέλεσμα της οποίας ήταν να αποδεκατίσει την οικογένειά του (Ηρακλής μαινόμενος). Μετανιωμένος, για να εξιλεωθεί σύμφωνα με χρησμό, τέθηκε στην υπηρεσία του βασιλιά των Μυκηνών Ευρυσθέα.

Ο τελευταίος του ανέθεσε να φέρει σε πέρας δύσκολες αποστολές που είναι γνωστές στη μυθολογία ως άθλοι του Ηρακλή. Οι άθλοι, γνωστοί λίγο πολύ σε όλους, ήταν δώδεκα, παράλληλα όμως έκανε και άλλα γνωστά με τα ονόματα “πάρεργα” (23), “πράξεις – εκστρατείες” (6) και “άλλα κατορθώματα” (12).

Ο Ηρακλής με δύο “πάρεργα” συνδέθηκε με την περιοχή του σημερινού Νομού Κιλκίς. Εξάλλου στην αρχαιότητα ήταν ιδιαίτερα προσφιλής στους Μακεδόνες οι βασιλείς. Καυχιόταν πως κατάγονταν από τη γενιά του και έφεραν τον τίτλο Ηρακλείδες.

Η πρώτη του άφιξη του Ηρακλή στα μέρη μας ήταν, όταν με εντολή του Ευρυσθέα, πήγε να φέρει τα μήλα των Εσπερίδων που κατά μία εκδοχή βρίσκονταν στην χώρα των Υπερβόρειων. Στην πορεία του, σύμφωνα με τον Απολλόδωρο που προαναφέραμε, συναντήθηκε στον Εχέδωρο ποταμό με τον φοβερό Κύκνο.

Ο Κύκνος ήταν γιος του θεού του πολέμου Άρη και της Πελοπίας. Όταν οι διαβάτες περνούσαν από τον τόπο κατοικίας του τους καλούσε σε μονομαχία, από την οποία πάντα έβγαινε νικητής. Με τα κρανία των θυμάτων του έλεγε πως οικοδομεί ναό προς τιμή του εχθρού του Απόλλωνα.

Ο Ηρακλής, φορώντας πανοπλία που του έφτιαξε ο Ήφαιστος, αντάμωσε με τον φίλο του Ιόλαο τον Κύκνο στον Εχέδωρο και συγκρούστηκαν. Στον αγώνα παρά τη συμμετοχή του Άρη στο πλευρό του αιμοβόρου γιου του βγήκε νικητής ο γενναίος Ηρακλής. Ο μύθος λέει πως τον βοήθησε και η Αθηνά.

Ο μύθος αναφέρει πολλές λεπτομέρειες που δεν είναι του παρόντος να παρατεθούν. Με τη σύντομη εξιστόρηση του μύθου θέλουμε να υπογραμμίσουμε, πως η περιοχή μας ήταν συνδεδεμένη και στα μυθικά ακόμη χρόνια με μύθους και θρύλους κοινούς των Ελλήνων.

Μετά το τέλος του Κύκνου στα χρυσοφόρα νερά του Εχεδώρου στην ενδοχώρα της περιοχής, στην Κρηστωνία, ο Ηρακλής αντιμετώπισε άλλον έναν σκληρό και άκαρδο αντίπαλο για το οποίο θα κάνουμε λόγο σε επόμενο σημείωμα.-

ΠΗΓΕΣ:
1. Ελληνική Μυθολογία, τ. 4ος, Εκδοτική Αθηνών.
2. Τα Ελληνικά Ποτάμια στη Μυθολογία και στη Λαϊκή Παράδοση http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2015
3. Κύκνος (μυθολογία), https://el.wikipedia.org/wiki