10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1932 ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΑΞΙΟΥΠΟΛΗΣ (ΣΗΜΕΡΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ)

Γράφει ο Χρήστος Π. Ίντος

Τα εγκαίνια “…. του περικαλλούς και μεγαλοπρεπούς διδακτηρίου…” Αξιουπόλεως πραγματοποιήθηκαν στις 10 Απριλίου 1932 από τον Υπουργό – Γενικό Διοικητή Μακεδονίας Στρατηγό Στυλιανό Γονατά (1876-1966). Πρόκειται για το κτήριο στο οποίο σήμερα στεγάζεται το εντυπωσιακό και πολύ ενδιαφέρον “Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αξιούπολης Δημάρχου Ιωάννη Πολυχρονίδη”, (1938-2021).

Τρία Δημοτικά Σχολεία της επαρχίας Παιονίας, το 2ο Γουμένισσας, το Ευρωπού και της Αξιούπολης, στο οποίο αναφερόμαστε, θεμελιώθηκαν, ανεγέρθηκαν και τέθηκαν σε λειτουργία την περίοδο 1928-1932 από την Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου (1864-1936) με Υπουργό Παιδείας τον Γεώργιο Παπανδρέου (1888-1968). Ήταν αποτέλεσμα σημαντικού τοπικού  συνεδρίου για την Παιονία που πραγματοποιήθηκε το 1927 στη Γουμένισσα και το παρακολούθησαν κυβερνητικά στελέχη, βουλευτές, γερουσιαστές, κοινοτάρχες, εκπρόσωποι όλων των αρχών και φορέων της επαρχίας και πλήθος κόσμου.

Ένα από τα πολλά θέματα που αναπτύχθηκαν ήταν και για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση με έμφαση στις κτιριακές υποδομές της περιοχής. Το ανέπτυξε ο επιθεωρητής Αντώνιος Γεραντώνης. Οι εισηγήσεις για τα θέματα Υγείας και Παιδείας λήφθηκαν σοβαρά υπόψη από τα κυβερνητικά στελέχη και άμεσα δρομολογήθηκαν η ανέγερση νοσοκομείου στην έδρα της επαρχίας, τη Γουμένισσα, και η ανέγερση διδακτηρίων με πρώτα εκείνα των τριών κωμοπόλεων που προαναφέρθηκαν.

Στις 10 Απριλίου 1932, το πρωί, κατέφθασαν στην Αξιούπολη, μέσω του τοπικού Σιδηροδρομικού Σταθμού, μαζί με το Υπουργό βουλευτές του Νομού Θεσσαλονίκης, όπου υπάγονταν τότε η επαρχία, γερουσιαστές και υπηρεσιακοί παράγοντες. Έγιναν δεκτοί από τις αρχές της Παιονίας, της Αξιούπολης, εκπαιδευτικούς και πολίτες που είχαν προσέλθει για την υποδοχή αλλά και για το γεγονός των εγκαινίων. Μετά το πέρας αυτών εκ μέρους της Κοινότητας και των κατοίκων της μίλησε ο πρόεδρος της επιτροπής ανέγερσης και κοινοτικός σύμβουλος Μ. Τσουλάκης. Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη των κατοίκων για τη δρομολόγηση και το αίσιο τέλος του σημαντικού  έργου που είχε σχέση με την αγωγή και τη μόρφωση των παιδιών της κωμόπολης.

Ακολούθησε η εκφώνηση λόγου από τον “…ρέκτη…” διευθυντή του σχολείου  Δημήτριο Κεραμέα. Μεταξύ των άλλων τόνισε, πως όλοι πρέπει να επιτελέσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα καθήκοντά τους σε περίοδο μάλιστα που μαστίζονταν ο τόπος από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Παρά την κρίση, η Κυβέρνηση γρήγορα ανήγειρε το εντυπωσιακό σχολείο. Τελευταίος στην τελετή μίλησε ο Υπουργός Στ. Γονατάς και αφού άνοιξε με κλειδί την κεντρική είσοδο, κάλεσε όλους να εισέλθουν σε αυτό και να το δουν από κοντά.

Ακολούθως ο Υπουργός δέχθηκε επιτροπές φορέων και πολίτες στην Κοινότητα, άκουσε τα αιτήματά τους και προσπάθησε να δώσει λύσεις. Παρατέθηκε γεύμα σε κεντρικό κατάστημα, όπου παρακάθισαν πολλοί. Πέρα από τις προσφωνήσεις και τους χαιρετισμούς μίλησαν και οι βουλευτές Πέτρος Λεβαντής (1892-1957) και Μιχαήλ Σαμαράς (1886-1942). Ο πρώτος επικεντρώθηκε σε θέματα αγροτικής πολιτικής, στην παγκόσμια οικονομική κρίση της εποχής και στις επιπτώσεις της στην Ελλάδα. Εκτενής ήταν η αναφορά του σε θέματα των προσφυγικού ελληνισμού που εγκαταστάθηκε στην περιοχή και στην Μικρασιατική Καταστροφή. Ο δεύτερος αναφέρθηκε στα έργα που δρομολόγησε και πραγματοποιούσε η Κυβέρνηση στην Παιονία. Βέβαια σε όλες τις ομιλίες υπήρχαν πολιτικές αιχμές κατά της τότε αντιπολίτευσης για τη στάση και την κριτική της στο κυβερνητικό έργο.

Μετά το πέρας όσων πραγματοποιήθηκαν στην Αξιούπολη το κυβερνητικό κλιμάκιο μετέβη στην Ειδομένη. Εκεί το ανέμεναν και το υποδέχθηκαν κάτοικοι της ακριτικής Κοινότητας και των γύρω χωριών. Έτσι έληξε η επίσκεψη των επισήμων και αναχώρησαν για τη Θεσσαλονίκη.

Το διδακτήριο της Αξιούπολης λειτούργησε από τα εγκαίνιά του, 10 Απριλίου 1932, ως τον Ιανουάριο του 1981, πενήντα χρόνια. Υπέστη ζημιές την περίοδο της κατοχής και του εμφυλίου, επισκευάστηκε το 1948, όπως και μετά τον σεισμό του 1984. Κατά  καιρούς έγιναν προσθήκες και βελτιώσεις των εγκαταστάσεων. Φιλοξένησε το Νηπιαγωγείο της κωμόπολης την περίοδο 1951-1987 και το τοπικό Γυμνάσιο σε απογευματινές ώρες λειτουργίας, από το 1952 ως την απόκτηση δικής του στέγης το 1981. Στέγασε το τοπικό Κέντρο Επαγγελματικής Τεχνικής Εκπαίδευσης, το μετέπειτα Τεχνικό Επαγγελματικό Λύκειο μέχρι το 1993, οπότε απέκτησε και αυτό το δικό του κτήριο.

Στο αναπαλαιωμένο παλιό Δημοτικό Σχολείο από το 1997 στεγάζεται το τοπικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Πρόσφατα ανακαινίσθηκε από τον Δήμο Παιονίας και είναι επισκέψιμο. Με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στις 27 Ιουλίου 2023 ονομάστηκε “Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αξιούπολης Δημάρχου Ιωάννη Πολυχρονίδη”.

Πηγές:

Οι Εφημερίδες της εποχής: “ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” και “ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΝΕΑ”

Τα βιβλία μας:

– Η Αξιούπολη στην ιστορική της διαδρομή, Κιλκίς 2000.

– Τα σχολεία μας από την ίδρυσή τους ως το 2000, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κιλκίς, Κιλκίς 2004.

– Ιστορικό Λεύκωμα Δήμου Παιονίας, Δήμος Παιονίας, Πολύκαστρο 2023.