ΚΑΒΑΛΑ 1934 – ΝΕΕΣ ΚΑΒΑΛΕΣ 2024… 90 ΧΡΟΝΙΑ
Γράφει ο Βασίλης Αθανασιάδης
Συμπληρώνονται φέτος ενενήντα (90) χρόνια, από τη γεωργική αποκατάσταση διακοσίων οικογενειών ανέργων καπνεργατών Καβαλιωτών στο δήμο Παιονίας στη περιοχή Πολυκάστρου (Νέες Καβάλες), αυτό συνέβη το έτος 1934.
Η επέτειος αυτή των ενενήντα χρόνων, μας δίνει την ευκαιρία για ένα “οδοιπορικό” στο χρόνο, για μια ιστορική αναφορά στο γεγονός αυτό και την αποτίμηση των προεκτάσεων του σε όλους τους τομείς της ζωής. οδοιπορικό, που έχει θέση αφιερώματος στην επέτειο αυτή.
ΚΑΒΑΛΑ
Πόλη πανέμορφη, πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού της Ανατολικής Μακεδονίας, το όνομα της το πήρε από τους Γενουάτες, που την κατείχαν τον μεσαίωνα, “καβάλο” (cavallo) στα Ιταλικά σημαίνει άλογο, άλλοι λένε ότι το όνομά της το πήρε από την αρχαία Σκάβαλα, που ήταν χτισμένη σε μικρή απόσταση από τη σημερινή πόλη.
Είναι βιομηχανική και εμπορική πόλη χτισμένη αμφιθεατρικά και έχει μπροστά της την θάλασσα. Τα τελευταία εξήντα πέντε(65) χρόνια, από τις αρχές της δεκαετίας του 60 παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη, ιδιαίτερα τουριστική, διότι έχει πάρα πολλά αξιοθέατα όπως τη βυζαντινή ακρόπολη, τα παλιά τείχη, το βενετσιάνικο υδραγωγείο, εκκλησίες, μοναστήρια, τους Φιλίππους με τις αρχαιότητες, την κοντινή νήσο Θάσο και τις όμορφες παραλίες της.
Έχει ωραίο εμπορικό λιμάνι, με μεγάλη εμπορική και επιβατική κίνηση. Είναι πατρίδα του ιδρυτή της αιγυπτιακής δυναστείας Μωχάμετ Αλή, ο οποίος έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την γενέτειρά του.
Η καπνούπολη Καβάλα και η οικονομική κρίση 1929-30
Από τα μέσα του προπερασμένου αιώνα(19ου) και ιδιαίτερα με τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, η Καβάλα είναι μια πασίγνωστη σε Δύση και Ανατολή “καπνούπολη” της οθωμανικής αυτοκρατορίας, κέντρο συγκέντρωσης, επεξεργασίας και εξαγωγής των καπνών της Α. Μακεδονίας και της Θράκης.
Τον τίτλο της “καπνούπόλης” , διατηρεί και μετά την ενσωμάτωση της (1919) στο Ελληνικό κράτος επί αρκετά χρόνια.
Στα πολλά καπνομάγαζα της πόλης “Χέρμαν Σπίρερ”, “Αυστροελληνική”, “Λατίνου”, “Πετρίδη”, “Μπενβενίστε”, “Γρηγοριάδη”, “Μοσκώφ”, “Μελαχροινού” κ.ά.) απασχολούνται περί τις 14.000 καπνεργάτες (ντεξίδες, στιβαδόροι, πασταλτσούδες(κυρίως γυναίκες έκαναν το παστάλιασμα))
Καπνεργάτριες στον πάγκο επεξεργασίας σε καπνεργοστάσιο της Καβάλας
Με τις χιλιάδες των προσφύγων που κατέφυγαν σε αυτήν, από τις αλησμόνητες πατρίδες, (1918-24), με το λιμάνι της και την αγορά της, είναι μια πόλη που κυριολεκτικά σφύζει από ζωή.
Όλος ο ρυθμός της ζωής και της ανάπτυξης της Καβάλας ανατρέπεται με την μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929-30, Μεγάλο Κραχ του 1929.
Τα καπνομάγαζα εκσυγχρονίζονται, η μηχανή αντικαθιστά τον άνθρωπο, αλλάζει ο παραδοσιακός τρόπος επεξεργασίας του καπνού (χειροδιαλογή), μειώνονται οι θέσεις εργασίας, εργάτες που δεν έχουν άλλους πόρους ζωής διώχνονται από τις δουλειές τους και αναζητούν άλλες εργασίες.
Η ανεργία πλήττει τους εργαζόμενους, την αγορά και όλη την πόλη, ο Δήμος Καβάλας λειτουργεί συσσίτια και μοιράζει φαγητό και ψωμί σε φτωχούς και ανέργους.
Το ισχυρό συνδικαλιστικό κίνημα της πόλης, με πρωτοπόρα την “Καπνεργατική Ενωση Καβάλας” (Κ.Ε.Κ.) αντιστέκεται και οι απεργίες διαδέχονται η μια την άλλη, διώχνονται από την δουλειά πρωτοπόροι μαχητικοί εργάτες, καταβάλλονται προσπάθειες διάσπασης των εργατών, δίνονται επιλεκτικά δελτία δουλειάς.
Κορύφωση των αγώνων των καπνεργατών αποτελεί η μεγάλη απεργία του 1933, οι επαγγελματίες συμπαραστέκονται στον αγώνα των καπνεργατών, αφού οι δουλειές τους έπεσαν στο μηδέν και δεν έχουν και αυτοί μέλλον σε μια “πόλη ανέργων”.
Καπνεργάτες στους δρόμους της Καβάλας
Η επέμβαση της Πολιτείας για την καταστολή της μεγάλης απεργίας και η απόφασή της για την αποσυμφόρηση του καπνεργατικού επαγγέλματος, την αναγκάζει να αναζητήσει λύσεις, για την αποκατάσταση των ανέργων καπνεργατών.
Μια από αυτές είναι και η γεωργική αποκατάσταση σε νέες εκτάσεις που δημιουργούνται από τις αποξηράνσεις βαλτωδών εκτάσεων και λιμνών, στη Μακεδονία.
Ως λύση για διακόσιες οικογένειες Καβαλιωτών, επιλέγεται η ήδη αποξηρανθείσα περιοχή των λιμνών Αρτζάν Αματόβου του τότε νομού Θεσσαλονίκης.
Πολύκαστρο 1920 – 1930
Από το φθινόπωρο του 1922, δίπλα στο παλιό χωριό Καρασούλι, που στα 1920 αριθμούσε 322 κατοίκους, κοντά στους γήλοφους και ανατολικά της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης – Ευρώπης ένας καινούριος οικισμός γεννιέται, με την άφιξη των πρώτων 22 οικογενειών Ποντίων προσφύγων, από τα μέρη του Καυκάσου, που εγκαθίστανται στη σημερινή οδό Βενιζέλου, που τότε ήταν λιθόστρωτη (συμμαχική οδός) και είχε πηγές νερού, κάτω από το σημερινό Κέντρο Υγείας Πολυκάστρου.
Ακολουθεί νέα άφιξη το 1923 Ποντίων από τον ιστορικό Πόντο (ανταλλαγή), στη συνέχεια το 1924 έχουμε άφιξη μεγάλου αριθμού οικογενειών από το Σιναπλή της Ανατολικής Ρωμυλίας (που φέτος εορτάζουν τα 100 χρόνια από την εγκατάστασή τους στο Πολύκαστρο), το 1925 έχουμε άφιξη και εγκατάσταση οικογενειών από το Ραβδά της Ανατολικής Ρωμυλίας, το 1928 έχουμε άφιξη και εγκατάσταση των Μικρασιατών και των Παντερμαλήδων και ξανά Ποντίων μεταναστών αυτή τη φορά από την Νότια Ρωσία, έτσι ώστε στα 1928 το μικρό Καρασούλι, που την ίδια χρονιά μετονομάζεται σε Πολύκαστρο, να αριθμεί 1880 κατοίκους.
Οι πρόσφυγες, των οποίων ο αριθμός συνεχώς αυξάνεται, χωρίς μέσα ή με ελάχιστα που μόνοι τους κατασκευάζουν, ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία καθώς και με ελάχιστα παραδοσιακά επαγγέλματα (σαγματοποιός, καρροποιός, σιδεράς, ξυλουργός, πεταλωτής κ.ά.) που γνώριζαν από τις «πατρίδες».
Η ζωή τους είναι δύσκολη, δεν υπάρχει υποδομή, οι ασθένειες κυρίως η ελονοσία “θερίζουν”, αφού η περιοχή στην νοτιοανατολική της πλευρά έχει τις λίμνες έλη Αρτζάν – Αματόβου.
Πολλοί πρόσφυγες, Πόντιοι, φεύγουν το 1927 και το 1928 σε άλλες περιοχές κυρίως προς την Δράμα επειδή εδώ δεν μπορούσαν να καλλιεργήσουν τον καπνό λόγω των εδαφών όπως ήξεραν να κάνουν απ΄τα μέρη της Σαμψούντας όπου ζούσαν πριν, στα σπίτια αυτών των Ποντίων εγκαταστάθηκαν οι Μικρασιάτες που ήρθαν την άνοιξη του 1928, από το Νομό Κοζάνης, όπου είχαν εγκατασταθεί αρχικά.
Από το 1927 οι ελπίδες για μια καλύτερη ζωή αναπτερώνονται, καθώς αρχίζουν από την βρετανική εταιρεία «Φαουντέισον», που έχει την έδρα της στον οικισμό Βαρδένο (σημερινό Λιμνότοπο), τα μεγάλα έργα αποξήρανσης των λιμνών ελών Αρτζάν Αματόβου, το έργο αυτό ολοκληρώνεται το 1932
Η νέα εύφορη, προσχωσιγενής γη, που έρχεται στην επιφάνεια, προσφέρει την δυνατότητα στο κράτος να αποκαταστήσει γεωργικά μεγάλο αριθμό προσφυγικών οικογενειών σε αυτήν, όπως και γίνεται.
ΝΕΕΣ ΚΑΒΑΛΕΣ 1934 – 2024
Στα νέα εδάφη, που δημιουργήθηκαν από την αποξήρανση των λιμνών Αρτζάν – Αματόβου, αποκαταστάθηκαν πολλές εκατοντάδες οικογενειών προσφύγων του Πολυκάστρου, της Αξιούπολης, του Πευκοδάσους, του Ασπρου, του Αξιοχωρίου και άλλων χωριών της περιοχής, ακόμη αρκετοί Βλάχοι (Κουλιναίοι) και οι διακόσιες οικογένειες των Καβαλιωτών.
Οι Καβαλιώτες εγκαταστάθηκαν σε τέσσερις οικισμούς, που ονομάστηκαν στην αρχή «Νέες Καβάλες» και αποκαλούνταν από τον αριθμό των οικογενειών που εγκαταστάθηκαν σε κάθε οικισμό, δηλαδή σημερινό Λιμνότοπο (παλαιός ιστορικός οικισμός με την ονομασία Βάρδενο) αποκαλούταν “33”, η Σιταριά “62”, ο Χρυσόκαμπο(αγροικίες ή αγροκατοικίες) αποκαλούνταν “28 συν 7” και η σημερινή Νέα Καβάλα αποκαλούνταν “70”.
Οι οικισμοί:
ΛΙΜΝΟΤΟΠΟΣ ή 33
Στον οικισμό αυτό με την παλαιά ονομασία “Βάρδενο” ήταν η έδρα της εταιρείας «Φαουντέισον» (κατά την απογραφή του 1928, απογράφηκαν 438 εργαζόμενοι σε αυτήν), η οποία είχε αναλάβει το έργο για την αποξήρανση των λιμνών Αρτζάν-Αματόβου και της μηχανικής καλλιέργειας των εδαφών,τα κτίρια και “λείψανα” μηχανημάτων των οποίων υπήρχαν μέχρι πριν κάποια χρόνια διάσπαρτα. Στο Λιμνότοπο εγκαταστάθηκαν συνολικά τριάντα τρεις(33) οικογένειες Καβαλιωτών. Οι πρώτες εικοσιδύο ήρθαν στις 23-3-1934 και οι υπόλοιπες το φθινόπωρο, με την κατασκευή των σπιτιών.
ΝΕΑ ΚΑΒΑΛΑ ή 70
Η Ν. Καβάλα χτίστηκε σε παρθένο έδαφος, που προέκυψε από την αποξήρανση των λιμνών. Έγινε ρυμοτόμηση σε σχήμα παραλληλόγραμμου, με πρόβλεψη στο κέντρο για χώρο σχολείου και εκκλησίας καθώς και πλατείας και κατασκευάστηκαν εβδομήντα κατοικίες για ισάριθμες οικογένειες. Η εγκατάσταση των Καβαλιωτών εδώ έγινε τους μήνες Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 1934.
ΣΙΤΑΡΙΑ ή 62
Η Σιταριά όπως και η Ν. Καβάλα αλλά και ο Χρυσόκαμπος, χτίστηκε σε παρθένο έδαφος. Η Σιταριά είχε και έχει πρωτότυπη ρυμοτομία σε σχήμα πετάλου (θυμίζει αρχαίο αμφιθέατρο), με την πλατεία στο κέντρο και με δρόμους μια σειρά σαν ακτίνες του κύκλου της πλατείας και άλλη μια καμπυλόγραμμους, που αρχίζουν από την μια πλευρά και τελειώνουν στην άλλη της νοητής διαμέτρου της πλατείας, σχηματίζοντας ημικύκλια γύρω από αυτήν. Η ρυμοτομία της ήταν η καλύτερη εκείνης της εποχής. Στη Σιταριά εγκαταστάθηκαν εξήντα δυο οικογένειες, το φθινόπωρο του 1934.
ΧΡΥΣΟΚΑΜΠΟΣ ή ΕΙΚΟΣΙΟΚΤΏ ΚΑΙ ΕΠΤΆ (28 + 7)
ή ΑΓΡΟΙΚΙΕΣ ή ΑΓΡΟΚΑΤΟΙΚΙΕΣ
Στο Χρυσόκαμπο, που η πρώτη ονομασία ήταν Αγροικίες ή Αγροκατοικίες, έχουμε παρθένο έδαφος, αλλά και πρωτοτυπία στο σχεδιασμό της αποκατάστασης των Καβαλιωτών. Εφαρμόζεται η μορφή των «Αμερικάνων Φάρμερς», δηλαδή αγρόκτημα και κατοικία μαζί. Ένας μακρύς δρόμος και εκατέρωθεν αυτού οι αγροκατοικίες.
Στο Χρυσόκαμπο εγκαταστάθηκαν είκοσι οκτώ και επτά οικογένειες, σύνολο 35. Η διαμόρφωση του δρόμου, ενα “ζιγκ-ζαγκ” γύρω στα 150 μέτρα (όπως διακρίνεται και στη άνω φωτογραφία)χώριζε τα 35 αγροκτήματα σε 28 συν 7.
Κάποια στοιχεία από την επιτροπή απαλλοτριώσεων της Θεσσαλονίκης (μέχρι το 1935 ο νομός Κιλκίς αποτελούσε τμήμα του νομού Θεσσαλονίκης), γράφουν για την αποτύπωση του αγροκτήματος των οικισμών οτι εγινε το 1935 και η παραχώρηση των κλήρων στις αρχές του 1936 (!). Οι πληροφορίες μας, λένε ότι οι Καβαλιώτες του Χρυσοκάμπου εγκαταστάθηκαν άμεσα με την άφιξη τους το καλοκαίρι του 1934 σε σπίτια που παραχωρήθηκαν με κλήρωση,επίσης δόθηκαν ζώα, άροτρα και σβάρνες “Γκλαβάνη”,
τα οποία ήρθαν όλα με το τραίνο στο εργοτάξιο του Λιμνοτόπου.
Την ίδια περίοδο κατασκευάζονται και δεξαμενές για τα νερά των πηγών, που εντοπίζονται στους γήλοφους ανατολικά των οικισμών, από το υπουργείο γεωργίας.
Τα σχολεία στη Ν. Καβάλα και την Σιταριά έγιναν στο τέλος του 1936, στο Λιμνότοπο το 1937 στο αναρρωτήριο της «Φαουντέισον» (στο λόφο όπου είναι σήμερα ο υδατόπυργος).
Τα πρώτα χρόνια, μέχρι την αξιοποίηση των πηγών, οι κάτοικοι των οικισμών υπέφεραν από λειψυδρία. Ακόμη υπέφεραν από την ελονοσία που μάστιζε την περιοχή.
Πολλά προβλήματα, σχετιζόμενα με την αλλαγή του τρόπου ζωής των, που από αστοί-καπνεργάτες της Καβάλας έπρεπε να μετατραπούν σε αγρότες, κατοίκους μικρών οικισμών, δημιουργήθηκαν όπως ήταν φυσικό, αλλά ξεπεράστηκαν σύντομα.
Η ανάγκη για επιβίωση, όπλισε τους Καβαλιώτες με επιμονή και υπομονή, και με την εργατικότητά τους σύντομα προσαρμόστηκαν στο νέο τρόπο ζωής, μετατρέποντας την παρθένα γη σε πραγματικό «χρυσό-κάμπο».
Για την ιστορία, και με υπευθυνότητα, πρέπει να πούμε, ότι για τους κατοίκους των οικισμών (Νέες Καβάλες) και για την εποχή εκείνη, έγινε η καλύτερη γεωργική αποκατάσταση στην Ελλάδα, με εντολές του Στρατηγού Κονδύλη που ήταν από τους ισχυρούς άνδρες στα πολιτικά πράγματα τότε.
Ο Κονδύλης είχε και ιδιαίτερους δεσμούς με πολλούς Καβαλιώτες συμπολεμιστές του “Αμυνίτες” από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο (Ραβινέ-Σκρα κλπ.), όπως αφηγούνταν οι πρώτοι Καβαλιώτες των οικισμών.
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ
– Η Ν. Καβάλα και ο Λιμνοτοπος (Βάρδενο) από το 1934 μέχρι το 1959, υπάγονταν στην Κοινότητα Πολυκάστρου.
– Το ίδιο διάστημα ο Χρυσόκαμπος (Αγροικίες) και τα Επτά καθώς και η Σιταριά (62) υπάγονταν στην κοινότητα του Βαφειοχωρίου.
– Το 1959, ιδρύθηκε η κοινότητα του Λιμνοτόπου.
– Από 1-1-87 όλοι οι οικισμοί της τέως κοινότητας Λιμνοτόπου (Νέες Καβάλες) διοικητικά υπάγονται στο δήμο Πολυκάστρου και σήμερα στο δήμο Παιονίας.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι η κοινότητα Πολυκάστρου, ανακηρύχθηκε σε δήμο χάρη στην εθελούσια συνένωση της με την Κοινότητα Λιμνοτοπου (1986), οι πρώτες δημοτικές εκλογές για το Πολύκαστρο και τις Νέες Καβάλες έγιναν τον Οκτώβριο του 1986.
Οι πρώτοι δημοτικοι σύμβουλοι, Καβαλιώτες ήταν οι + Γιάννης Παπαδόπουλος, + Δημήτρης Τσοπανίδης και + Μανώλης Γιαννακούλης από τη Νέα Καβάλα καθώς και ο + Χαράλαμπος (Χάρης) Μαυρομάτης, + Νίκος Χατζηβαρίτης και + Νικόλαος Λιβερίου από τη Σιταριά.
Στη συνέχεια δημοτικοί σύμβουλοι Καβαλιώτες διετέλεσαν οι + Κώστας Χαϊλάζης (από Χρυσόκαμπο), Αβραάμ (Μάκης) Τσεγενίδης (Νέα Καβάλα), Γιώργος Μετεντζής (Σιταριά), Κώστας Κότελης (Λιμνότοπος)
Στα είκοσι επτά χρόνια ζωής της Κοινότητας Λιμνοτοπου, διετέλεσαν πρόεδροι:
1. + Αναγνωστόπουλος Κων/νος (1959 – ;;;; ) (επί της θητείας του το 1961, χτίστηκε το Κοινοτικό κατάστημα Λιμνοτόπου που βραβεύτηκε για την άρτια σχεδίαση και οργάνωση του)
2. + Ζωγραφίδης Γεώργιος ( ;;;; – 1964)
3. + Συμεωνίδης Γιάννης (1964-1967, παύθηκε από την δικτατορία)
4. + Χατζησταύρου Στέφανος (1967-1974)
8. + Κλωνάρας Δημήτριος (1974-1975)
6. +Συμεωνίδης Γιάννης (1975-1986).
* Σε όλη την διάρκεια των 27 ετών της Κοινότητος Λιμνοτόπου γραμματέας ήταν ο (+)Δίκαιος Βασιλειάδης (1929 – 2023) γιός του αλησμόνητου Παπα-Φώτη Βασιλειάδη από το Πολύκαστρο.
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
Στις Νέες Καβάλες μέχρι πρίν λίγα χρόνια υπήρχαν δύο αθλητικά σωματεία τα οποία σήμερα δυστυχώς είναι ανενεργά, ελπίζουμε να επανενεργοποιηθούν, έστω και ένα σωματείο όπως ήταν τα τελευταία χρόνια ώς Α.Ο.Κ. (Αθλητικός Όμιλος Καβαλιωτών) με τη βοήθεια του Δήμου μας και φυσικά των Καβαλιωτών.
Τα αθλητικά Σωματεία που έγραψαν ιστορία και τίμησαν τους Καβαλιώτες ήταν:
Η «Δόξα» Σιταριάς, που είχε μια πολύ αξιόλογη παρουσία στο πρωτάθλημα του νομού μας, ιδιαίτερα στις περιόδους 1986-87 και 1987-88. Από το 1989 και μετά παρουσίασε μια πτώση και τέλος αδρανοποιήθηκε.
Ο «Βύρων» Ν. Καβάλας, που το όνομά του θυμίζει το συνονόματο Σύλλογο της παλαιάς Καβάλας και είχε μια αξιόλογη παρουσία στα πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ. Κιλκίς.
*** Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να βρούμε φωτογραφικό υλικό της ομάδας του “Βύρωνα” Νέας Καβάλας.
Στις δύο αυτές ομάδες αγωνίζονταν αρκετοί νέοι του Πολυκάστρου, κυρίως έφηβοι, που αποκτούσαν πείρα μετέχοντας στο τοπικό πρωτάθλημα και στην συνέχεια στελέχωναν την Α.Ε. Πολυκάστρου.
Οι δύο ομάδες ο «Βύρων» και η «Δοξα Σιταριάς» αγωνίζονταν σε γήπεδα που υπήρχαν στους οικισμούς έδρες τους και διέθεταν * φυσικό χόρτο, που σήμερα δυστυχώς είναι εγκαταλειμμένα, μόνο λύπη προκαλούν σε αυτούς που γνώρισαν και είδαν τις ομάδες και τους ποδοσφαιριστές τους, ελπίζουμε να αναγεννηθούν και να φροντιστούν σύντομα.
Αξίζει να αναφέρουμε τέσσερις Καβαλιώτες που έγραψαν ιστορία στο ποδόσφαιρο του Πολυκάστρου στην δεκαετία του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960, στις τότε ομάδες Ολυμπιακό και Π.Ο.Α.
1. +Μπουσμπούκης Κώστας από Λιμνότοπο αγωνίστηκε στον Ολυμπιακό.
2. Τζανίδης Χρυσόστομος από Λιμνότοπο αγωνίσθηκε στον Ολυμπιακό.
3. +Φάκας Κυριάκος από Λιμνότοπο αγωνίστηκε στον Ολυμπιακό.
4. +Μετεντζής Νίκος από Σιταριά αγωνίστηκε στον Π.Ο.Α.
Στην νεότερη περίοδο κατά τη διάρκεια της ζωντανής παρουσίας των Συλλόγων “Δόξας” Σιταριάς και “Βύρωνα” Ν. Καβάλας, υπήρχε πολύ καλή συνεργασία μεταξύ των ομάδων αυτών και της Α.Ε.Πολυκάστρου με αλληλοδάνεισμούς και πολλοί νεότεροι Καβαλιώτες αγωνίσθηκαν στην Α.Ε. Πολυκάστρου (Μιχάλης Μπασάκος, Γιώργος και Γιάννης Μετεντζής, Σταύρος Γιαννακούλης κ.ά.).
Αξίζει να αναφέρουμε την αγάπη των Καβαλιωτών για την Α.Ε.Π. και την συμμετοχή στη Διοίκηση της ώς Πρόεδροι, τον (+)Λάμπρο Μπίλλη από Σιταριά, τον (+)Κώστα Χαϊλάζη από Χρυσόκαμπο, τον (+)Αρτέμη Δεληγιάννη από Χρυσόκαμπο, τον Γιώργο Μετεντζή από Σιταριά.
Επίλογος
Παραθέτω δύο χαρακτηριστικά τετράστιχα, από τα χρόνια της ανεργίας των καπνεργατών της Καβάλας, όπως τα τραγουδούσε η Συμέλα μητέρα του τελευταίου Προέδρου της Κοινότητας Λιμνοτόπου Γιάννη Συμεωνίδη(Ποντιακής καταγωγής) παλαιά Καβαλιώτισσα, και τα οποία κατέγραψε ο γιός της.
Οι νταήδες κάνουν βόλτα
στου Μελαχροινού την πόρτα
και πουλάνε τα ψαθάκια
για να πάρουν τσιγαράκια.
Οι καημένοι οι νταήδες
χάσανε τις πασταλτσίδες
και γυρίζουν στα σοκάκια
για να μάσουν αποτσιγαράκια*
* Αποτσίγαρα / γόπες.
Μετά τον εμφύλιο, από την αρχή της δεκαετίας του 1950, αρκετοί ΝεοΚαβαλιώτες άρχισαν να μεταναστεύουν στο εξωτερικό (Αυστραλία στην αρχή και αργότερα Γερμανία κ.ά.) και στο εσωτερικό (Θεσσαλονίκη, Αθήνα κ.ά.) ενώ μεγάλος αριθμός εγκαταστάθηκε στο Πολύκαστρο. Λίγοι πλέον κατοικούν στους οικισμούς κυρίως Ν. Καβάλα, Σιταριά και Λιμνότοπο και ασχολούνται κατά πρώτο λόγο με την γεωργία και λίγοι με την κτηνοτροφία.
Τελειώνοντας το μικρό αυτό αφιέρωμα, για τα ενενήντα χρόνια από την γεωργική αποκατάσταση των Καβαλιωτών στην περιοχή μας, θέλω να αναφέρω την πολύτιμη βοήθεια του αλησμόνητου αγαπητού φίλου, μέλους του Συλλόγου Ποντίων Πολυκάστρου και Περιχώρων “Οι Ακρίτες” και επί σειρά ετών Πρόεδρο της Κοινότητος Λιμνοτόπου μέχρι το τέλος της κοινότητας το 1986 Γιάννη Συμεωνίδη οπου μου είχε παραθέσει τις ζωντανές τότε μνήμες του και μου τις μετέδωσε.
Χωρίς την δική του συμβολή, θα ήταν ελλιπές αυτό το αφιέρωμα, στην μνήμη των πρώτων Καβαλιωτών, που ήρθαν στην περιοχή μας το 1934.
Υ.Γ. 1 Τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 1994 (60 χρόνια Καβάλα – Νέες Καβάλες), ο σύλλογος Ποντίων Πολυκάστρου και περιχώρων “Ὁι Ακρίτες” με πρόεδρο τον γράφοντα, με τη συνεργασία της Ευξείνου Λέσχης Ποντίων Καβάλας, με πρόεδρο την αλησμόνητη Τασούλα Καμπουρίδου (1929 – 2018), πραγματοποίησε εκδηλώσεις στο Λιμνότοπο, καθώς και στη Σιταριά όπου διοργάνωσε ποδοσφαιρικό αγώνα μεταξύ της “Δόξας” Σιταριάς και του “Ἡρακλή” Καβάλας, κύπελλο αθλοθέτησε ο αλησμόνητος Σταύρος Ορφανίδης.
Υ.Γ. 2 Το συγκεκριμένο κείμενο είχε συνταχθεί και δημοσιευθεί για πρώτη φορά την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 1994 στην εφημερίδα “Μαχητής του Κιλκίς” του αείμνηστου φίλου Σταύρου Ορφανίδη, με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων τότε (1934 – 1994), από την εγκατάσταση των Καβαλιωτών στην περιοχή μας.
Υ.Γ. 3 Φυσικά έχουν γίνει κάποιες προσθήκες νέων στοιχείων και επικαιροποίηση του κειμένου αφού συμπληρώθηκαν ήδη άλλα 30 χρόνια, έχουν αλλάξει δεδομένα και έχουν φύγει από κοντά μας άνθρωποι που έγραψαν την δική τους ιστορία στον τόπο μας.
Υ.Γ. 4 Απ την αρχή του χρόνου (1/1/2024) η κοινότητα Λιμνοτόπου με τη στήριξη του δήμου Παιονίας διοργάνωσε και διοργανώνει εκδηλώσεις αφιερωματικές για τα 90 χρόνια από την εγκατάσταση των Καβαλιωτών στο δήμο μας σε όλους του οικισμούς.
Ακολουθεί το πρόγραμμα εκδηλώσεων που εξέδωσε η Κοινότητα Λιμνοτόπου και ο δήμος με αφορμή την Πανήγυρη του ιερού ναού Αγίας Παρασκευής στη Νέα Καβάλα, η εκδήλωση είναι αφιερωμένη στη μνήμη των αρχηγών των 70 οικογενειών που εγκαταστάθηκαν στη Νέα Καβάλα το 1934, ακριβώς πρίν 90 χρόνια.
