Σύστημα βιντεοεπιτήρησης (κάμερες) σε ιδιωτικό χώρο: Τι ισχύει

Γράφει η Ελένη Σισμανίδου*

Σύμφωνα με το βασικό νομοθέτημα για την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, γνωστός στο ευρύ κοινό και ως νόμος περί προστασίας προσωπικών δεδομένων του ατόμου προβλέπει ρητά πως για την εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης απαιτείται προηγουμένως η υποβολή γνωστοποίησης στην συνταγματικά κατοχυρωμένη και ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Α.Π.Δ.Π.Χ.), αποστολή της οποίας αποτελεί η προστασία των δικαιωμάτων της προσωπικότητας και της ιδιωτικής ζωής του ατόμου στην Ελλάδα.

Η ίδια υποχρέωση γνωστοποίησης υπάρχει και για κάθε μεταβολή στο σύστημα βιντεοεπιτήρησης (π.χ. προσθήκη, αφαίρεση ή επανατοποθέτηση καμερών). Σε περίπτωση που η γνωστοποίηση αυτή δε λάβει χώρα, είναι δυνατό να επιβληθούν τόσο διοικητικές όσο και ποινικές κυρώσεις, σύμφωνα με των ανωτέρω νόμο περί προστασίας προσωπικών δεδομένων του ατόμου.

Εξαίρεση από τον κανόνα της υποχρέωσης γνωστοποίησης αποτελούν οι περιπτώσεις που το σύστημα βιντεοεπιτήρησης λαμβάνει ή/και καταγράφει εικόνα από αποκλειστικά ιδιωτικό, μη επαγγελματικό χώρο, όπως για παράδειγμα στο σπίτι.

Ως προς το σημείο τοποθέτησης των καμερών, αυτό μπορεί να είναι οπουδήποτε εντός του διαμερίσματος.

Ωστόσο, επισημαίνεται ότι απαγορεύεται να λαμβάνεται εικόνα από εξωτερικό δημόσιο χώρο, όπως για παράδειγμα κάμερα στο μπαλκόνι η οποία λαμβάνει εικόνα από δρόμο ή πεζοδρόμιο, καθώς και από γειτονικά κτίρια σύμφωνα με την ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Εάν πρόκειται για οροφοδιαμέρισμα, η τοποθέτηση κάμερας και η επεξεργασία θεωρούνται νόμιμες, εφόσον το πεδίο λήψης εικόνας είναι το απολύτως απαραίτητο για τον σκοπό της προστασίας της εισόδου του διαμερίσματος αποκλειστικά.

Με άλλα λόγια, το πεδίο λήψης θα πρέπει να περιορίζεται στην επιτήρηση της πόρτας του διαμερίσματος, και να λαμβάνει τη λιγότερη δυνατή εικόνα από κοινόχρηστους χώρους, όπως σκάλα και ανελκυστήρας, καθώς με τον τρόπο αυτό, τα πρόσωπα που κατά κανόνα ενδέχεται να θίγονται από την επεξεργασία είναι αυτά που έχουν ως σκοπό την είσοδο στην οικία του ενοίκου του οροφοδιαμερίσματος.

Το πρόσωπο που έχει τοποθετήσει την κάμερα θεωρείται υπεύθυνος επεξεργασίας για την εγκατάσταση αυτή και, επομένως, έχει όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον νόμο 2472/1997 και την σχετική ευρωπαϊκή οδηγία, όπως υποχρέωση υποβολής γνωστοποίησης στην Αρχή, υποχρέωση ικανοποίησης των δικαιωμάτων ενημέρωσης, πρόσβασης και αντίρρησης των υποκειμένων, υποχρέωση τήρησης του απορρήτου και της ασφάλειας της επεξεργασίας.

Τι ισχύει για την τοποθέτηση καμερών σε κοινόχρηστους και κοινόκτητους χώρους πολυκατοικίας;

Κάμερα μπορεί να τοποθετηθεί σε κοινόχρηστο χώρο στάθμευσης, για επιτήρηση οχήματος, εφόσον δεν υπάρχει τέτοιο σύστημα από την πολυκατοικία.

Θα πρέπει, όμως, γι’ αυτό να ερωτηθούν οι υπόλοιποι ένοικοι, η κάμερα να εστιάζει αποκλειστικά στο όχημα και να τοποθετηθούν ευδιάκριτες πινακίδες.

Για αυτή την επεξεργασία, πρέπει να υποβάλεται γνωστοποίηση στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία για την εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης απαιτείται απόφαση του οργάνου που είναι αρμόδιο για τη διαχείριση της πολυκατοικίας (π.χ. Γενική Συνέλευση ιδιοκτητών, όπως αυτή ορίζεται στον κανονισμό της πολυκατοικίας, με ποσοστά ανά ιδιοκτησία κ.λπ.).

Αν ο κανονισμός της πολυκατοικίας προβλέπει ήδη την εγκατάσταση του συστήματος βιντεοεπιτήρησης, τότε απλά ακολουθείται ό,τι ορίζεται στον κανονισμό.

Αν δεν προβλέπεται από τον κανονισμό η εγκατάσταση, απαιτείται συναπόφαση των 2/3 των ενοίκων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι ένοικοι θα εκφράσουν γνώμη μόνο για το αν επιθυμούν ή όχι την λειτουργία του συστήματος βιντεοεπιτήρησης. Επισημαίνεται ότι σε κάθε (κατοικημένο) διαμέρισμα αναλογεί μία ψήφος.

Κατόπιν θετικής γνώμης, δίνεται η δυνατότητα στην Γενική Συνέλευση της πολυκατοικίας να αποφασίσει την εγκατάσταση.

Παραδείγματα:

α) Η Γ.Σ. της πολυκατοικίας ψηφίζει ομόφωνα (100%) υπέρ της εγκατάστασης συστήματος βιντεοεπιτήρησης, αλλά από τους 20 ενοίκους, μόνο οι 13 συμφωνούν (ποσοστό μικρότερο των 2/3) ενώ οι 7 διαφωνούν. Τότε ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να εγκατασταθεί σύστημα βιντεοεπιτήρησης.

β) Η Γ.Σ της πολυκατοικίας ψηφίζει με 55% για την τοποθέτηση, και πάνω από τα 2/3 των ενοίκων επιθυμούν την τοποθέτηση. Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να εγκατασταθεί σύστημα βιντεοεπιτήρησης (εφόσον στον κανονισμό, αν υπάρχει αυτός, αποφάσεις για τέτοια θέματα λαμβάνονται με πλειοψηφία ποσοστού 50% + 1).
* Δικηγόρος, διαπ. διαμεσολαβήτρια