Κοινωνία

Παναγία Σουμελά – Σύμβολο της ορθοδοξίας του Ποντιακού ελληνισμού ανά τους αιώνες

Γράφει ο Θεόδωρος Πασσαλίδης*

Σύμφωνα με την ιερή παράδοση ο ευαγγελιστής Λουκάς εφιλοτέχνισε με θεία έμπνευση τρεις εικόνες με θεϊκή μορφή της Παναγίας και με τον Χριστό στην αγκαλιά της.

Η μία βρίσκεται στην Κύπρο, στο μοναστήρι Κύκκου, η δεύτερη στο μοναστήρι του μεγάλου Σπηλαίου στην Πελοπόννησο και η τρίτη από το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά της Τραπεζούντος, βρίσκεται τώρα στο Βέρμιο, στην Καστανιά της Βεροίας.

Στην αρχή και σύμφωνα με την ιερή παράδοση, η εικόνα βρισκόταν στην Αθήνα και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στη Θήβα. Στο τέλος του 4ου αιώνα (380μ.Χ.) και με τη Βασιλεία του Θεοδοσίου, δύο μοναχοί ο Βαρνάβας και ο Σωφρόνιος πήραν την εικόνα από την Θήβα και την πήγαν στον Πόντο. Εκεί εγκατέστησαν την εικόνα σε μια σπηλιά στο Βουνό Μελά της Τραπεζούντος και έχτισαν μοναστήρι.

Τα εγκαίνια έγιναν το 386μ.Χ..

Το μοναστήρι βρίσκεται 43 χιλιόμετρα νότια της Τραπεζούντας και είναι κτισμένο μέσα σ΄ένα πελώριο βράχο στο βουνό Μελά. Είναι τοποθετημένο σε ύψος 1.320 μέτρων και μπαίνεις σ΄αυτό αφού ανέβεις μία σκάλα με 63 σκαλοπάτια. Οι Αυτοκράτορες του Βυζαντίου και οι κομνηνοί της Τραπεζούντας προστάτεψαν το μοναστήρι και χάρισαν πολλά προνόμια. Η καταστροφή της Μ.Ασίας το 1922, τότε με την ανταλλαγή των Ελλήνων από τον Πόντο, οι καλόγεροι του μοναστηρίου έβαλαν την Αγία εικόνα και τα άλλα κειμήλια μέσα σε ένα κιβώτιο και το έκρυψαν 300 μέτρα μακριά στον περίβολο της μικρής εκκλησίας της Αγίας Βαρβάρας.

Όταν ήρθε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1931 ο Τούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού για να παρακολουθήσει τους Βαλκανικούς αγώνες, ο Βενιζέλος ύστερα από υπόδειξη του τελευταίου Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθου και μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Αθηνών, ζήτησε με τη συγκατάθεση του Ισμέτ Ινονού να επαναφέρει Έλληνας μοναχός την κρυμμένη εικόνα από τη μικρή εκκλησίας της Αγίας Βαρβάρας της Παναγίας Σουμελά από την Τραπεζούντα.

Ο μοναχός Αμβρόσιος στις 22 Οκτωβρίου 1931 ξεκίνησε με τα επίσημα έγγραφα του Τούρκου πρωθυπουργού και τον Βενιζέλο από την Ελλάδα στην Τραπεζούντα.

Πήραν μαζί τους στρατιώτες και αστυνομικούς και πήγαν κατ΄ευθείαν στο μοναστήρι και στην εκκλησία της Αγ.Βαρβάρας. Έτσι ξέθαψαν τα ιερά κειμήλια τα οποία ο μοναχός Αμβρόσιος τα έφερε πίσω στην Ελλάδα και ο Μητροπολίτης Χρύσανθος τα έβαλε στο Βυζαντινό μουσείο της Αθήνας.

Στις 15 Αυγούστου του 1951 τοποθετήθηκε ο θεμέλιος λίθος της μικρής εκκλησίας του μονατηριού της Καστανιάς της Βέροιας, και στις 15 Αυγούστου του 1952 η σεπτή εικόνα της Παναγίας Σουμελά μεταφέρθηκε από το Βυζαντινό μουσείο της Αθήνας και τοποθετήθηκε με μεγάλη ευλάβεια στο νέο μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στην Καστανιά Βεροίας που ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του γιατρού φίλωνα Κτενίδη. Από τότε η ιερή εικόνα έγινε το κέντρο μεγάλων θρησκευτικών και λαϊκών εκδηλώσεων των ελληνοποντίων όλου του κόσμου.

Τα ιερά κειμήλια τα οποία ξεθαψε ο μοναχός Αμβρόσιος από την εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας της Παναγίας Σουμελά ήταν εκτός από την εικόνα της Παναγίας με το Χριστό, ο Σταυρός των Κομνηνών και το χειρόγραφο ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου. Το σημείο που βρέθηκαν τα ιερά κειμήλια στον πόντο επισκεφθήκαμε με τη σύζυγό μου.

*Πρώην βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας

Περισσότερα
Δείτε ακόμα

Και η Φεβρωνία δίπλα τους

Η πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας Κιλκίς Φεβρωνία Ιωαννίδου βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στο μπλόκο στην είσοδο του Κιλκίς δίπλα στο […]

Συμμετοχή 2ου Πειραματικού Λυκείου Κιλκίς στην 8η Προσομοίωση Συνεδρίασης Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη

Το 2ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Κιλκίς, με τη συμμετοχή 5 μαθητών/τριών και 2 καθηγητών του, της Διευθύντριας κας Αικατερίνης Ρώσσιου […]