Γράφει ο Θανάσης Βαφειάδης
«Όταν κόβουν μεγάλα δένδρα οι ξυλοκόποι, βάνουν στον κορμό στη μέση μια πέτρα για να εμποδιστή, να μην έβγη με ορμή η ψυχή του δένδρου, τι αλλοιώς θα τους κοψομεσιάση. Και σαν ιδούν πως γέρνη, πέφτουν μπρούμυτα καταγής και δε βγάνουν μιλιά για να μη τους εννοήση η ψυχή του δέντρου, όταν θα βγαίνη, πως είναι εκεί και καθώς είναι αγανακτισμένη τους λαβώση».
Αυτά έγραφε ο μεγάλος λαογράφος και πανεπιστημιακός Νικόλαος Πολίτης στις «Παραδόσεις» του (1904) για το δέος με το οποίο αντιμετώπιζαν οι ξυλοκόποι την κοπή ενός δέντρου, ένα δέος που οφειλόταν στη βαθιά ριζωμένη αντίληψή τους ότι τα δέντρα έχουν ψυχή.
Όπως οι ξυλοκόποι έτσι και αυτοί που αποφάσισαν την κοπή όλων ανεξαιρέτως των δέντρων στην οδό Λέκκα φόβο αισθάνθηκαν. Όχι για τις ψυχές των δέντρων που θα βγαίνουν ορμητικά καθώς θα τεμαχίζονται αλλά για την κατακραυγή του κόσμου, που μάλλον θα δυσκολευόταν να κατανοήσει την αναγκαιότητα μιας τέτοιας πράξης.
Και όπως όλες οι ανόσιες πράξεις γίνονται στα μουλωχτά έτσι και η κοπή και ο τεμαχισμός των 4 πλατανιών και των άλλων μικρών δέντρων έγινε κυριακάτικα, όταν οι αγορά ήταν κλειστή και ο δρόμος έρημος.
Για να μη βρεθεί κανένας χριστιανός και τους ρωτήσει:
Τι σας πείραξαν ρε αυτά τα δέντρα που μετράνε 30 χρόνια ζωής και τα εξαφανίζετε;
Μήπως είναι γέρικα; 250 χρόνια και βάλε ζουν τα πλατάνια.
Μήπως είναι άρρωστα γιατί κανένας δήμος δεν τα περιποιείται και δεν τα ποτίζει;
Ας είναι καλά τα υπόγεια νερά με τον υδροφόρο ορίζοντα στα 2-3 μέτρα που παρείχαν την απαραίτητη υγρασία.
Μήπως με το εκτεταμένο ριζικό τους σύστημα σήκωσαν τις πλάκες πεζοδρομίου και τις κατέστρεψαν;
Όπως τα θυμάμαι εγώ μέσα στις δενδροδόχους τους τέτοια εικόνα δεν παρουσίαζαν.
Ναι αλλά, όπως λένε οι αρμόδιοι, υπάρχει η μελέτη του Open mall που εγκρίθηκε από το δήμο, αφού η πλειοψηφία φρόντισε για την απαγόρευση συμμετοχής στο Αρχιτεκτονικό Συμβούλιο της Περιφέρειας των δυο αρχιτεκτόνων δημοτικών συμβούλων που είχαν τις ενστάσεις τους.
Και η μελέτη αυτή προτείνει την ευθυγράμμιση του οδοστρώματος γιατί η κυματοειδής μορφή που είχε η Λέκκα την καθιστούσε στην πράξη οδό ήπιας κυκλοφορίας.
Άρα τα δέντρα αυτά, η θέση των οποίων σημειωτέον είχε προβλεφθεί με προηγούμενη μελέτη, καθιστούσε ανέφικτη την ευθυγράμμιση. Αυτό λένε εν ολίγοις αφού δεν έχουν κάτι άλλο να πουν.
Μια τέτοια θεώρηση, όμως, οδηγεί σε εύλογα ερωτήματα: Γιατί θα πρέπει στη Λέκκα από την 21ης Ιουνίου μέχρι της Θεσσαλονίκης να ενθαρρύνεται η ανάπτυξη ταχύτητας;
Τι το κακό έχει η «ήπια κυκλοφορία» που αναγκάζει τη συμπεριφορά των οδηγών να προσαρμόζεται στην εξυπηρέτηση των πεζών που είναι ο πρωταρχικός λόγος ύπαρξης των οδών και όχι το αντίθετο;
Κι αν η ευκολία ενός επαναλαμβανόμενου κανάβου φυτεύσεων τόσο στη μελέτη όσο και στην κατασκευή του έργου ίσως βολεύει τους μελετητές και τους κατασκευαστές από άποψη χρόνου και κόστους εμείς οι πολίτες τι λόγο έχουμε να συμφωνήσουμε με τέτοιες επιλογές;
Γιατί άραγε δε μπορούσαν να ανακατασκευαστούν τα φθαρμένα πεζοδρόμια με την ίδια διάταξη και τα υπάρχοντα δέντρα τα οποία τα ήθελαν και οι περίοικοι;
Η Λέκκα, βεβαίως, ήταν μόνο η αρχή.
Γιατί σε λίγο θα δούμε σε όλο το μήκος της 21ης Ιουνίου από το ύψος της Σόλωνος μέχρι το Επιμελητήριο καθώς επίσης και στην Καπέτα μέχρι το Δημαρχείο και τη Βενιζέλου μέχρι το πάρκο – κήπο όλα ανεξαιρέτως τα δέντρα να κόβονται!!!
Μα καλά, θα μου πείτε, αυτοί οι άνθρωποι που σχεδίασαν και αυτοί που ενέκριναν αυτήν την ανάπλαση δε σκέφτηκαν ότι πρέπει να διατηρήσουν τα δέντρα που είναι κατάλληλα για φυτεύσεις πεζοδρομίων και σε καλή κατάσταση και να απομακρύνουν μόνο τα ακατάλληλα; Τι λογική είναι αυτή να τσουβαλιάζονται «τα ξερά με τα χλωρά»;
Εκτιμώ ότι η απάντηση των ιθυνόντων θα είναι του στυλ: «Μα καλά εσύ δε θέλεις την ανάπλαση;» «Προτιμάς το κέντρο της πόλης στα χάλια που παρουσιάζει»; «Αφού τα δέντρα που θα κοπούν θα αντικατασταθούν με άλλα κατάλληλα και ομοιόμορφα κατανεμημένα εσένα τι σε πειράζει;».
Προφανώς και θέλω ν’ αλλάξει η εικόνα του κέντρου της πόλης μας, που είναι επιεικώς απαράδεκτη. Προφανώς και δε μπορώ να υπεισέλθω στα βασικά και στις λεπτομέρειες της μελέτης, όπως το υλικό επίστρωσης των πεζοδρομίων από γρανίτη που και ολισθηρό είναι και καμία σχέση δεν έχει με το υφιστάμενο αστικό τοπίο.
Εδώ στο δημοτικό συμβούλιο δεν δόθηκαν απαντήσεις για την απορροή των ομβρίων, για την έλλειψη πρόβλεψης θέσεων συγκέντρωσης απορριμμάτων, για ρυθμίσεις στάθμευσης εγώ θα το κάνω;
Και στο κάτω – κάτω μια μελέτη κρίνεται από τον τρόπο που υλοποιείται όπως έγινε με το περίφημο «τσιμεντόπαρκο» που στα χαρτιά έμοιαζε ωραίο στην πράξη όμως εγκαταλείφθηκε, οι δενδροφυτεύσεις που προβλέπονταν δεν έγιναν, τα παρτέρια με τα λουλούδια έμειναν σκέτο χώμα, τα σιντριβάνια και το νερό που ήταν κυρίαρχο στοιχείο δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει και το υπόγειο πάρκιγκ για την είσοδο του οποίου έγινε στη νότια πλευρά του εκείνη η ακαλαίσθητη υπερυψωμένη κατασκευή.
Και ποιος μου εγγυάται ότι όλες αυτές οι φυτεύσεις που λένε θα γίνουν τελικά; Όποιος έχει καεί στο χυλό φυσάει και στο γιαούρτι! Και ποιος μου λέει, επίσης, ότι αυτή η ανάπλαση, που όλως τυχαίως πανομοιότυπα έχει γίνει και σε άλλες πόλεις, με το ίδιο προτεινόμενο ακριβό υλικό το γρανίτη και την ίδια επιλογή εκρίζωσης όλων των δέντρων, θα πετύχει. Αν δε δω το έργο ολοκληρωμένο δεν προδικάζω τίποτε. Άλλωστε πολλά έχουν δει τα μάτια μας.
Και μιας και ο λόγος για κακοτεχνίες ας κλείσω μ’ ένα ποίημα του Ανέστη Ευαγγέλου, που πραγματικά εύχομαι να μη βγει αληθινό:
«Αυτός ο δρόμος έπαθε καθίζηση
Ήταν που ήταν πρόχειρα φτιαγμένος απ’ την αρχή
ήταν που έκλεψαν οι εργοδηγοί και οι εργολάβοι
που βάλανε λειψό χαρμάνι οι αχρείοι
ήρθε από πάνω και η βροχή
κι ανοίξανε τα ουράνια και κάθισε και βούλιαξε
και γέμισε ρωγμές βαθιές ωσάν πληγές
κι ωσάν κραυγή διαμαρτυρίας προς τα’ άστρα.
Αυτός ο δρόμος έπαθε καθίζηση.
Σαν τη ζωή μου»
Σαν τις ζωές μας σ’ αυτήν την πόλη θα πρόσθετα εγώ.
*Τοπογράφος – συγγραφέας
Περισσότερα άρθρα και φωτογραφίες στην ιστοσελίδα και στο facebook του τεχνικού γραφείου K4station