Στέφανος Παραστατίδης:«Η απάντηση στην αποχή στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές»
Η κατάρριψη του «ρεκόρ αποχής» στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές επιβάλλεται να αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού. Γιατί οι πολίτες δεν είναι αδιάφοροι για την πολιτική. Συζητούν για πολιτική στις παρέες τους, για τα προβλήματα που τους απασχολούν, για τις προσδοκίες τους που ματαιώνονται. Αλλά δεν ψηφίζουν.
Αν δούμε την εξέλιξη της συμμετοχής στις εκλογές διαπιστώνουμε ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με σημαντικά εθνικά διακυβεύματα και ισχυρά κοινωνικά αιτήματα. Η συμμετοχή ήταν υψηλή όταν οι Έλληνες πίστευαν ότι έχουν την δύναμη με την ψήφο τους να αλλάξουν κάτι. Αυτή είναι και η κινητήριος δύναμη για να πάει κανείς στην κάλπη. Αυτό είναι που λείπει σήμερα, η αίσθηση ότι με την ψήφο σου μπορείς να αλλάξεις τη ζωή σου προς το καλύτερο. Το πολιτικό περιβάλλον δημιουργεί στους πολίτες μια διαρκώς αυξανόμενη αίσθηση ότι «δεν έχει νόημα να ψηφίσω αφού τελικά δεν θα αλλάξει τίποτα».
Για αυτό επείγει να κάνουμε τολμηρά βήματα για να μην μεγαλώσει κι άλλο η απόσταση που αισθάνεται ο πολίτης από την πολιτική και τους εκπροσώπους της. Απόσταση που συνεπάγεται σοβαρά πια προβλήματα νομιμοποίησης της κοινωνικής εκπροσώπησης και της πολιτικής αντιπροσώπευσης.
Καταρχάς, προέχει να προσπαθήσουμε να χτίσουμε μια σχέση με τους πολίτες «από τα κάτω» (grassroots campaigns). Χρειαζόμαστε έναν πολιτικό που θα πάει στον κόσμο για να μιλήσει, να ακούσει, να μάθει από πρώτο χέρι τα προβλήματα του και να καταλάβει τις πραγματικές συνθήκες που βιώνει κάθε άνθρωπος στην καθημερινότητά του. Τότε ο πολίτης θα βρει ενδιαφέρον να ανταποκριθεί, να συμμετάσχει, να μιλήσει. Το διαπιστώσαμε πριν μόλις λίγες ημέρες στο Οδοιπορικό για την Παιδεία που οργανώσαμε ως ΠΑΣΟΚ στην Ήπειρο. Ήταν συγκινητικό να βλέπει κανείς πόση λαχτάρα είχαν οι δάσκαλοι, οι γονείς κι οι μαθητές να μοιραστούν εμπειρίες για όσα τους απασχολούν.
Έπειτα, είναι ο διαρκής αγώνας για μια ζωντανή Δημοκρατία. Η εμπέδωση και η υπεράσπιση θεσμών λογοδοσίας, διαφάνειας και ελέγχου, πρέπει να αποτελεί μία συνεχή και αταλάντευτη προτεραιότητα. Μία Δημοκρατία στην οποία ο πολίτης είναι σε θέση να αξιολογεί τους εκπροσώπους του στη βάση μίας αμφίδρομης σχέσης διαρκούς ελέγχου, αποτελεί ένα εύφορο πεδίο ενεργούς συμμετοχής. Το αποτέλεσμα που παράγει αυτού του είδους η Πολιτική έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στις ζωές και δίνει απαντήσεις σε αγωνίες, προσδοκίες και όνειρα.
Μία τέτοια Αλλαγή Παραδείγματος στην Πολιτική, προϋποθέτει ενεργούς πολίτες. Και εδώ ο ρόλος της παιδείας είναι θεμελιακός. Οι πολίτες πρέπει να “εθίζονται” στην δημοκρατική συμμετοχή από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Η αγωγή του πολίτη είναι ένα μάθημα που οφείλει να επαναπροσδιοριστεί ως προς το περιεχόμενό του, στην κατεύθυνση όχι μόνο της ανάπτυξης λειτουργικών δεξιοτήτων αλλά και της καλλιέργειας μίας βαθιάς και ουσιαστικής κατανόησης των δημοκρατικών αξιών.
Οι ενεργοί πολίτες δεν πέφτουν από τον ουρανό. Διαμορφώνονται από μια πολιτεία που τους σέβεται στην πράξη, από θεσμούς που υπερασπίζονται τους πιο αδύναμους και τους δίνουν φωνή, από κόμματα που λειτουργούν ανοιχτά χωρίς στεγανά και από ένα σχολείο που μεριμνά για την πολιτειακή παιδεία. Μια πολιτεία όπου οι πολίτες αισθάνονται ότι δεν υπάρχει δυνατότητα για ουσιαστική συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων, μετατρέπεται σε ελλειμματική δημοκρατία κι αυτό μπορούμε να το αποτρέψουμε.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΜτΚ” στις 28-29 Οκτωβρίου 2023
