Τα πράγματα «εις βάθος»

Γράφει ο Σταύρος Φάσσος

Στην ζωή υπάρχουν έννοιες και ενέργειες, των οποίων η εφαρμογή και εκδήλωση αντιστοίχως υπαγορεύεται από το συναίσθημα, και άλλες γιά τις οποίες η ίδια υπαγόρευση προέρχεται από την κριτική σκέψη.

Στην πρώτη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με προσέγγιση και εφαρμογή εννοιών ή εκδήλωση ενεργειών «εις ύψος», ενώ στην δεύτερη με αντίστοιχη προσέγγιση-εφαρμογή και εκδήλωση «εις βάθος».

Κοινό τόπο των δύο αποτελεί η ορθότητα της πρόθεσης, που τις καθιστά απολύτως αποδεκτές από την κοινή γνώμη κάθε κοινωνίας ή, τουλάχιστον, αυτής που λειτουργεί πάνω σε υγιείς βάσεις.

Η μόνη διαφορά έγκειται στα πρακτικά επακόλουθα της προσέγγισης-εφαρμογής εννοιών και της εκδήλωσης ενεργειών «εις ύψος» ή «εις βάθος».

Διότι, προσέγγιση-εφαρμογή έννοιας ή εκδήλωση ενέργειας «εις ύψος», υποκινουμένη, δηλαδή, από το συναίσθημα, ιδίως δε είτε από ενθουσιασμό είτε από οργή, εμπεριέχει κινδύνους μη θετικής κατάληξης, ανεξαρτήτως θετικών προθέσεων, ακόμη και των ευγενεστέρων, ενώ «εις βάθος», υποκινουμένη, δηλαδή, από την κριτική σκέψη, εγγυάται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό την θετική κατάληξη, σίγουρα, πάνω σε μεσοπρόθεσμη βάση, αλλά ακόμη και πάνω σε μακροπρόθεσμη.

Τα χαρακτηριστικά παράλληλα παραδείγματα τα δίνει ο συγγραφέας Σωτήρης Πατατζής στο βιβλίο του «Ματωμένα Χρόνια», εστιάζοντας στην έννοια του ηρωισμού.

Ηρωισμός «ύψους» αυτός, στον οποίο επέδειξαν το 1941, εμφορούμενοι από πατριωτικό ενθουσιασμό και συγχρόνως έμπλεοι οργής κατά των κατακτητών, οι 19χρονοι Μανόλης Γλέζος και Απόστολος (Λάκης) Σάντας, και ο οποίος ήταν μεν πράξη υπέρτατης προσήλωσης σε ιδανικά σαν αυτό της ελευθερίας, που κατέστησε τους δύο νέους σύμβολα Εθνικής Αντίστασης, πλην όμως θα μπορούσε να μη έχει καμμία προέκταση και συνέχεια, αν κάτι «πήγαινε στραβά» και οι δύο νέοι εκτελούνταν επί τόπου, οπότε ουδείς θα μάθαινε ποτέ έστω και κάτι γιά το συγκεκριμένο περιστατικό.

Στον αντίποδα ηρωισμός «βάθους», αυτός τον οποίο επέδειξε ο Ναπολέων Σουκατζίδης κατά την ίδια εφιαλτική γιά τον τόπο περίοδο και συγκυρία, όταν από το 1941 έως το 1944, όντας γερμανομαθής και επίσημος διερμηνέας της γερμανικής στρατιωτική διοίκησης Κατοχής «έπαιζε», και μάλιστα καθημερινώς, «το κεφάλι του κορώνα-γράμματα», παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες στην Αντίσταση γιά τα σχέδια, προθέσεις, κινήσεις και επιχειρήσεις των Γερμανών.

Έτσι, συνέβαλε κατά ουσιαστικό τρόπο στην δημιουργία προϋποθέσεων συντονισμένης προσπάθειας γιά την αποτίναξη του ζυγού, κάτι που απαιτούσε οργάνωση, σύστημα και μεθοδικότητα, μέχρι που και το δικό του αίμα «πότισε το δεντρί της Λευτεριάς», όταν οι Γερμανοί ανακάλυψαν την δράση του και τον «έσυραν» στο εκτελεστικό απόσπασμα την Πρωτομαγιά του 1944.

Ο ηρωισμός «ύψους» στην πρώτη περίπτωση ήταν μία «ένεση ηθικού», που απλώς τόνωσε το πατριωτικό φρόνημα.

Ο ηρωισμός «βάθους» στην δεύτερη περίπτωση, δεν περιορίσθηκε μόνο σ’ αυτό, αλλά συνέβαλε στην γενικότερη οργάνωση της Αντίστασης και την εκ μέρους της «χάραξη» στρατηγικής και τακτικών και επιχειρησιακών επιλογών, που, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, οδήγησε στην επίτευξη του αντικειμενικού σκοπού, δηλαδή της απελευθέρωσης, που ήταν γιά τον τόπο το ποθητό όσο και το ζητούμενο.

Και αυτόν τον «δρόμο» τον ακολούθησαν όλοι.

Σε κατ’ αναλογίαν παραλληλισμό με το σήμερα, το «εις ύψος» και το «εις βάθος» ταιριάζει και στην περίπτωση του πώς τιμάται η μνήμη του 19χρονου Άλκη, που «ψυχροί» δολοφόνοι «έκοψαν το νήμα» της ζωής του πριν κάν την «γευθεί».

Από την 1η Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους, ημέρα στυγερής δολοφονίας του, το σημείο στο οποίο αυτή διαπράχθηκε, έχει «πλημμυρίσει» και συνεχίζει να «πλημμυρίζει» από λουλούδια, κεριά, μηνύματα και σύμβολα, στο διαδίκτυο «βρέχει» αναρτήσεις δηλώσεων, όλα τα μέσα ενημέρωσης φιλοξενούν ανακοινώσεις φορέων όλου του φάσματος της ζωής και δραστηριότητας.

Είναι η καθ’ όλα θετική έκφραση συναισθημάτων, με κοινό παρονομαστή τον αποτροπιασμό γιά το έγκλημα και τον αφορισμό της «οπαδικής βίας».

Από την στιγμή, όμως, που ταυτοχρόνως, δεν εκδηλώνεται καμμία πρωτοβουλία ή κίνηση, η ενέργεια προς την κατεύθυνση της καταπολέμησης και «εκρίζωσης» των αιτιών, που οδηγούν στην βία, με κορυφαίο τους παράγοντες που την τροφοδοτούν γιά τους δικούς τους λόγους και σκοπιμότητες, τότε πρόκειται απλώς για «εις ύψος» έκφραση συναισθημάτων, χωρίς ουσιαστική συνέχεια, με επακόλουθο τέτοια περιστατικά να παραδίδονται συντόμως στην συλλογική λήθη ή έστω εξασθενημένη μνήμη.

Αντιθέτως, και ευτυχώς, υπάρχει και η «εις βάθος» έκφραση συναισθημάτων, από πολίτες και φορείς, που ήδη είτε προέβησαν σε κινήσεις είτε ανέλαβαν πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της ουσιαστική και σφαιρική αντιμετώπισης των νοσηρών φαινομένων, απόρροια των οποίων υπήρξε και η στυγερή δολοφονία του 19χρονου Άλκη.

Και είναι ιδιαιτέρως θετικό γιά το Κιλκίς και τον αθλητισμό του το ότι υπήρξε από την πρώτη στιγμή φορέας του, και συγκεκριμένα το δευτεροβάθμιο όργανο του ποδοσφαίρου, δηλαδή η ΕΠΣ Κιλκίς, της οποίας η διοίκηση συγκαταλέχθηκε σ’ αυτούς, που εξέφρασαν εμπράκτως, ή αλλιώς… «εις βάθος» τα συναισθήματά τους γιά το αποτρόπαιο συμβάν.

Και το έπραξε, αναβάλοντας τους αγώνες του πρωταθλήματος της ανώτερης κατηγορίας για μιάν αγωνιστική ημέρα, και συγκαλώντας συγχρόνως σύσκεψη εκπροσώπων των σωματείων γιά την ενεργοποίηση του κανονισμού, που επιτρέπει την άμεση λήψη ουσιαστικών όσο και δραστικών μέτρων αντιμετώπισης του «κακού» της βίας, όποτε κρίνεται αναγκαία η λήψη τέτοιων μέτρων. Και τούτο, ακριβώς μετά τον… διαδικτυακό «πόλεμο» δηλώσεων και ανακοινώσεων, που «ξέσπασε» στον νομό Κιλκίς και, κατά κακή σύμπτωση, συνέπεσε με το διάστημα λίγο πριν και λίγο μετά την στυγερή δολοφονία του 19χρονου Άλκη.

Μία πρωτοβουλία έκφρασης συναισθημάτων «εις βάθος» με ουσιαστική συνεισφορά στον αντικειμενικό σκοπό της απαλλαγής της κοινωνίας γενικώς και του χώρου του αθλητισμού ειδικότερα από τα «δεσμά» νοσηρών φαινομένων σαν την κατευθυνόμενη βία.

Μία πρωτοβουλία έκφρασης συναισθημάτων «εις βάθος», σε αντίθεση με την θετική μεν πλην όμως από «λίγη» μέχρι άνευ ουσιαστικού αντικρύσματος αντίστοιχη «εις ύψος» των τριτοβάθμιων οργάνων του ελληνικού ποδοσφαίρου (ΕΠΑΕ, ΕΠΟ), που δεν θα πρέπει να θεωρούν, ότι, σε σχέση με τα οξύτατα προβλήματα του χώρου και της κοινωνίας, «καθάρισαν» με έκδοση ψηφισμάτων, τήρηση σιγής ενός λεπτού σε αγώνες και τα παρεμφερή… αυτονόητα!

Διότι, αν θεωρούν έτσι, τότε θα μπορούσε να πει κανείς, ότι περισσεύει σ’ αυτά… η υποκρισία!

Σε πλήρη αντίθεση με την ΕΠΣ Κιλκίς, η οποία εν προκειμένω λειτούργησε κατά τρόπο, που αναδεικνύει την μεγαλύτερη αξία του «εις βάθος» από την, επίσης αναμφισβητήτως δεδομένης, του «εις ύψος».

Μακάρι, αυτόν τον «δρόμο» να επιλέγουν πάντα, τόσο η «διδάξασα» ΕΠΣΚ όσο και οι λοιποί φορείς του τόπου, αθλητικοί και μη, ώστε κάποια στιγμή αυτό το πνεύμα να επικρατήσει και σε …«υψηλότερα κλιμάκια».