Περικλής Χριστοφορίδης: Ο Πόντιος ηθοποιός με το ακατάρριπτο ρεκόρ!

Του Τάσου Κοντογιαννίδη*

Ο Περικλής Χριστοφορίδης ήταν ένας ταλαντούχος ηθοποιός και κατέχει ένα ακατάρριπτο ρεκόρ: Έπαιξε σε 200 ταινίες, τις περισσότερες από κάθε άλλον ηθοποιό στην Ελλάδα! Γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου το 1907 και ανήκε σε καλλιτεχνική θεατρική οικογένεια αφού τόσο ο πατέρας του όσο και ο παππούς του Περικλής υπήρξαν μεγάλοι ηθοποιοί που έπαιζαν στο θέατρο της Τραπεζούντας.

Ο πατέρας και ο παππούς του Περικλή, ηθοποιοί, σε σκίτσο εφημερίδας της εποχής.
Όταν το 1893 είχε πάει από την Αθήνα στην Τραπεζούντα ο θίασος «Πρόοδος» (Παρασκευοπούλου) έπαιξαν και μαζί του σε μικρούς ρόλους. Αργότερα στην Αθήνα διέπρεψαν ως ηθοποιοί ο ίδιος ο Περικλής, η αδελφή του Στέλλα και ο εξάδελφός του Τάκης.

Το 1922 ο Περικλής Χριστοφορίδης και η οικογένειά του, κυνηγημένοι από τους Τούρκους, φεύγουν από την Τραπεζούντα όπως όλες οι ποντιακές οικογένειες, κι εγκαθίστανται στην Αθήνα. Ο Περικλής συνέχισε τις σπουδές του μαζί με τον συνομήλικό του Δημήτρη Ψαθά, που κι αυτός ήλθε από την Τραπεζούντα. Τον έναν τον κέρδισε το θέατρο, τον άλλον η δημοσιογραφία και η συγγραφή θεατρικών έργων.

Η συνεργασία με τον επίσης Πόντιο Παύλο Νιρβάνα
Ήταν άριστος μαθητής ο Περικλής, και πάντα πρωταγωνιστούσε στις σχολικές θεατρικές παραστάσεις. Το ταλέντο του αυτό θέλησε να το αξιοποιήσει και επαγγελματικά. Πήρε στην αρχή μικρούς ρόλους στο θέατρο, η τύχη του ωστόσο του χαμογέλασε το 1929, όταν στο δρόμο του βρέθηκε ο μεγάλος Πόντιος συγγραφέας και ποιητής Παύλος Νιρβάνας (Πέτρος Αποστολίδης, από την Μαριούπολη). Την εποχή εκείνη (1928-29) έκανε δειλά τα πρώτα του βήματα ο ελληνικός κινηματογράφος.

Γυρίστηκε στην αρχή η ταινία Αστέρω και μετά ετοίμασαν την ταινία Η μπόρα, ένα δραματικό βουκολικό έργο του Νιρβάνα. Στην αναζήτηση των ηθοποιών έλαχε ο κλήρος να επιλεγεί ο Περικλής, αφού πρώτα τον φώναξε και μίλησε ιδιαιτέρως μαζί του ο Νιρβάνας. Η μπόρα γυρίστηκε στον Όλυμπο, στα Τέμπη και τη Σμύρνη, και πρωταγωνιστούσαν οι ηθοποιοί Εδμόνδο Φύρστ, Αλίκη Ιερωνύμου, Περικλής Χριστοφορίδης και Επαμεινώνδας Χέλμης, ενώ ως κομπάρσοι συμμετείχαν τριακόσια άτομα.

Εκείνο το διάστημα η αδελφή του Περικλή, η 16χρονη Στέλλα Χριστοφορίδου, είχε καταπλήξει θεατές και κριτικούς με την ερμηνεία της στο θεατρικό έργο Η Βαβυλωνία και την επόμενη σεζόν το 1929 στην επιθεώρηση. Πρωταγωνίστησε και σε μια πολύ γνωστή ταινία το 1950 με τίτλο Οι απάχηδες των Αθηνών δίπλα στον Λάμπρο Κωνσταντάρα.

Ο Χριστοφορίδης ήταν αγαπητός σε όλους τους συναδέλφους του. Ο Νίκος Ξανθόπουλος, «το παιδί του λαού», έτρεφε μεγάλη συμπάθεια για το πρόσωπό του: «Ο Περικλής ήταν έντιμος άνθρωπος, πολύ καλός επαγγελματίας και συνεπής στις υποχρεώσεις του. Εξαίρετος ηθοποιός, παίξαμε σε μερικές ταινίες μαζί κι ερμήνευε με μοναδική ακρίβεια το ρόλο που του ανέθεταν».

Ο Χριστοφορίδης έπαιξε για πενήντα χρόνια (1929-79) στο θέατρο, συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους, ίδρυσε δικούς του, έγραψε θεατρικά έργα, περιόδευσε στον ελληνισμό του εξωτερικού κι έκανε πλούσια κινηματογραφική καριέρα παίζοντας σε 200 ταινίες. Ιδού μερικές από αυτές:

Το ποντικάκι, Η καφετζού, Εκείνες που δεν πρέπει να αγαπούν, Η άγνωστος, Κλωτσοσκούφι, Μια ζωή την έχουμε, Μανταλένα, Το δόλωμα, Ο κατήφορος, Ζητείται ψεύτης, Σκλάβοι της μοίρας,Γαμπρός από το Λονδίνο, Μαχαραγιάς, Ξεριζωμένη γενιά, Η τύχη μου τρελλάθηκε, Ο Μικές παντρεύεται, «Μερικοί το προτιμούν κρύο», «Κάτι να καίει».

Με τον Δημήτρη Χορν ποντιακά αστεία στο πλατό
Το 1958 ο Χριστοφορίδης συμπρωταγωνιστεί με τον Δημήτρη Χορν στην ταινία “Μια ζωή την έχουμε”. Είναι λογιστής σε τράπεζα κι ανακαλύπτει την κατάχρηση που έκανε ο Χορν. Σε κάποιο διάλειμμα των γυρισμάτων, του λέει ο Χορν πειραχτικά: «Βρε… αφώτιστε, πώς βρήκες την κατάχρηση;».

Έκπληκτος ο Χριστοφορίδης, απαντά στα ποντιακά. «Νέππε αφορισμένε, με τ’ όποιον σσέρ’ επήρες τα παράδας;» (με ποιο χέρι πήρες τα χρήματα;) «Με αούτο!» απαντά ο Χορν δείχνοντας το δεξί του χέρι, και ξέσπασαν στα γέλια οι δυο συμπατριώτες (ο Χορν ήταν Πόντιος εκ μητρός, της Ευτέρπης Αποστολίδου, κόρης Τραπεζούντιου εμπόρου).

Ο Περικλής Χριστοφορίδης πέθανε το 1983 στην Θεσσαλονίκη. Η σορός του μεταφέρθηκε στην Αθήνα και ετάφη στο Γ΄ Νεκροταφείο, στη Νίκαια.

*Δημοσιογράφου, συγγραφέα και ερευνητή ιστορικών θεμάτων.