Παραδοσιακές φορεσιές της Ανατολικής Ρωμυλίας σε «Κιβωτό» παραδόσεων στους Άνω Δολούς Μάνης
Το Ιερό Κάθισμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού στους Άνω Δολούς Δυτικής Μάνης, διοργάνωσε ημερίδα με θέμα το βιβλίο της Κυριακής Δήμου Φωτιάδου «Χρώματα μνήμης – Φορεσιά Ορμενίου – Φτελιάς, ( Κόζλουτζια – Ουρούμκιοϊ Ανατολικής Ρωμυλίας), με σκοπό την γνωριμία του ακριτικού Βορρά με τον Νότο.
Τα τελευταία δύο χρόνια σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες και φορείς συγκεντρώνει φορεσιές κυρίως από την περιοχή της Θράκης.
Στόχος δεν είναι μια λαογραφική συλλογή αλλά η δημιουργία μιας «Κιβωτού» ιστορικής μνήμης και αγάπης και για το λόγο αυτό απευθύνεται στην ευγενή προσφορά πολιτών που θέλουν να εμπιστευθούν τοπικές φορεσιές.
Ο Γέροντας Γαβριήλ, ο Πατέρας Νεκτάριος, η Γεωργιλέα Μαρία και η Κυριακή Δήμου-Φωτιάδου
Η εκδήλωση έλαβε χώρα μετά την Θεία Λειτουργία της Κυριακής 14.10.18. Μεγάλη προσέλευση ( σύλλογοι, εκπρόσωποι πολιτιστικών φορέων από Μεσσηνία και Σπάρτη, προσκυνητών του Ιερού Καθίσματος).
Από την Κυριακή Δήμου-Φωτιάδου έγινε παρουσίαση της παραδοσιακής φορεσιάς του τόπου καταγωγής της και ομιλία της για τα δυο Ελληνικά χωριά Κόζλουτζια και Ουρούμκιοϊ της Ανατολικής Ρωμυλίας, σημερινής Ν. Βουλγαρίας, που από επίσημα έγγραφα φαίνεται ότι υπήρχαν και πριν το 1683. Δυο χωριά που δεν έχασαν την ελληνική τους συνείδηση, την γλώσσα, την θρησκεία, τα ήθη-έθιμα τους μέσα στα χρόνια της οθωμανικής σκλαβιάς και την αγριότητα των Βουλγάρων.
Η Καλλιόπη Δήμου, με καθημερινή παραδοσιακή φορεσιά Ορμενίου
Είχαν ελληνικό σχολείο και εκκλησία και έως το 1906 η λειτουργία και η διδασκαλία γινόταν στην ελληνική γλώσσα, χρονολογία που ο δάσκαλος και ο ιερέας αντικαταστάθηκαν με την βία από Βουλγάρους.
Οι κάτοικοι των χωριών αυτών, μεταξύ τους και οι γονείς της Κυριακής με τις οικογένειές τους, αναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς από το 1923 έως και το 1930 για να εγκατασταθούν στο Ορμένιο το βορειότερο χωριό της ελληνικής επικράτειας, στη Φτελιά, στο Φυλάκιο και τον Πύργο της Ορεστιάδας του νομού Έβρου. Κάποιες οικογένειες Ελλήνων από το Κόζλουτζια παρέμειναν εκεί και έως σήμερα διατηρούν την ελληνική τους ταυτότητα. Δυστυχώς εμείς τους έχουμε λησμονήσει, όπως έχουμε λησμονήσει σχεδόν όλες τις πατρίδες, την γη των προγόνων μας.
«Είμαι ευτυχισμένη», τόνισε η Κυριακή Δήμου-Φωτιάδου, «που το βιβλίο μου με τίτλο «Χρώματα μνήμης – Φορεσιά Ορμενίου – Φτελιάς (Κόζλουτζια –Ουρούμκιοϊ Ανατολικής Ρωμυλίας, έγιναν αφορμή να γνωρίσω τον γέροντα Γαβριήλ και τους πατέρες Νεκτάριο, Αλέξιο και Σιλουανό.
Η Γεωργιλέα Μαρία παρουσιάζοντας την παραδοσιακή νυφική φορεσιά της Καλλιόπης Δήμου
Η αγάπη τους για τις παραδοσιακές φορεσιές του τόπου μας, οι οποίες δεν αποτελούν αντικείμενα συλλογής και προβολής, αλλά αγάπη, σεβασμό και μνήμη στα πρόσωπα από τα οποία προέρχονται και ένα από αυτά είναι το πρόσωπο της μητέρας μου Καλλιόπης που υπηρέτησε πιστά την παράδοση σε όλη της τη ζωή, με έφεραν σήμερα κοντά σας σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο, στο Ιερό Κάθισμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Άνω Δολούς Δυτικής Μάνης Μου άνοιξαν νέους δρόμους αγάπης και προσφοράς.
Θέλω να αφήσω σήμερα εδώ την φορεσιά που η μητέρα μου ύφανε και στόλισε με τόση αγάπη, ένα κομμάτι της δικής της και της δικής μου ψυχής σε μια «Κιβωτό Αγάπης». Η φορεσιά που φορούσαν, η μητέρα μου σαν παιδί έξι ετών, όταν ήρθε σαν προσφυγοπούλα με τη μητέρα της και τη γιαγιά της στο Ορμένιο, ήταν η παραδοσιακή φορεσιά των χωριών Κόζλουτζια και Ουρούμκιοϊ της Ανατολικής Ρωμυλίας.
Φορέθηκε στα χωριά στα οποία εγκαταστάθηκαν μετά την προσφυγιά (Ορμένιο, Φτελιά, Πύργο και Φυλάκιο της Ορεστιάδας), έως και την δεκαετία του ‘60 που άρχισε η μετανάστευση και οι γυναίκες όταν έφταναν στον νέο τόπο, αναγκάζονταν να κόψουν τα μακριά τους μαλλιά και να φορέσουν ευρωπαϊκά ρούχα.
Οι ηλικιωμένες γυναίκες, όμως, όπως οι γιαγιάδες μου, τα φορούσαν σε όλη τους την ζωή. Θέλω να ευχαριστήσω τον γέροντα Γαβριήλ και τους πατέρες Νεκτάριο, Αλέξιο και Σιλουανό για την θερμή τους φιλοξενία και τη χαρά να μοιραστώ μαζί σας αυτές τις ξεχωριστές στιγμές».
«Κιβωτός» παραδόσεων
Το Ιερό Κάθισμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού στους Άνω Δολούς Δυτικής Μάνης, αποτελεί μικρή κιβωτό διάσωσης παλαιών ποικιλιών οπωροφόρων δένδρων, σπόρων, αυτόχθονων αγροτικών ζώων, όπως τα αλογάκια της Σκύρου, ο μανιάτικος μικρόσωμος όνος.
Για την προσπάθεια αυτή τιμήθηκε το 2011 με το βραβείο «Οικόπολις, έργο ζωής» από την μη κυβερνητική οργάνωση «Εkocity» στο μουσείο της Ακροπόλεως.
Παράλληλα με τις μικρές του δυνάμεις και σε συνεργασία με Δυτικοευρωπαίους που ζουν μόνιμα στην περιοχή της Μάνης στηρίζει ευαίσθητες ομάδες, όπως παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, γονείς που έχουν χάσει τα παιδιά τους και ενισχύει με εθελοντικές ομάδες ενεργών πολιτών αδελφούς μας που βιώνουν καθημερινές δυσκολίες.
Τα τελευταία δύο χρόνια σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες και φορείς συγκεντρώνει φορεσιές κυρίως από την περιοχή της Θράκης, στόχος δεν είναι μια λαογραφική συλλογή αλλά η δημιουργία μιας «Κιβωτού» ιστορικής μνήμης και αγάπης και για το λόγο αυτό απευθύνεται στην ευγενή προσφορά πολιτών που θέλουν να εμπιστευθούν τοπικές φορεσιές.
Διεύθυνση: Ιερό Κάθισμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού Άνω Δολούς Δυτικής Μάνης Τ.Κ 24100 Τ.Θ. 113 Καλαμάτα τηλ επικοινωνίας : 6972871204
