Λατρευτή μας μητέρα και γιαγιά Αγγέλη
Λίγες μέρες μετά την αναχώρησή σου στα ουράνια, μόνο λόγια ευγνωμοσύνης και πολλά ευχαριστώ σου στέλνουμε για όσα απλόχερα πρόσφερες σε μας από τη μέγαλη καρδιά σου. Έπασχες από μεγαλοκαρδία, αλλά αυτό το πρόβλημα υγείας ήταν ταυτόχρονα και το μεγάλο σου χάρισμα: μια καρδιά που χωρούσε τους πάντες αδιακρίτως.
Μπορεί να ζούσες στο ακριτικό Δροσάτο, αλλά η πλατιά αγκαλιά σου δεν περιοριζόταν στο μικρό μας χωριό. Εξάλλου, ο δυναμικός σου χαρακτήρας στολισμένος με τη γνήσια χριστιανική αγάπη σε ωθούσε συνέχεια να νοιάζεσαι για κάθε αναγκεμένο. Ένιωθες υποχρέωσή σου την έμπρακτη συμπαράσταση σε κάθε άνθρωπο και έβρισκες πάντα χρόνο να τρέξεις, να προφτάσεις, να βοηθήσεις όπου χρειαστεί.
Όπως στις περισσότερες προσφυγικές οικογένειες, έζησες κι εσύ τα παιδικά σου χρόνια φτωχικά, με πολλές στερήσεις. Με αγάπη στοργική και αυταπάρνηση οι γονείς σου, Αλέξανδρος και Σοφία, κατάφεραν εσένα, τη μεγάλη κόρη τους, αλλά και τα πέντε αδέρφια σου να σας μεγαλώσουν με τιμή και αξιοπρέπεια και να σας καμαρώσουν αργότερα με τις εκλεκτές οικογένειές σας.»
Η Αγγέλη, όπως ήταν σε όλους γνωστή, γεννήθηκε στις 5 Οκτωβρίου του 1931 και κοιμήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2023, ημέρα απόδοσης της εορτής των Θεοφανείων. Ημέρα πολύ ταιριαστή για να παραλάβει ο Κύριος τη θεοφιλή ψυχή της. Μετά τον ελληνογερμανικό πόλεμο τελείωσε την Α΄ Γυμνασίου στο Κιλκίς και στη συνέχεια τη Β΄ και Γ΄ Γυμνασίου στο παράρτημα του 4ου Γυμνασίου Θεσσαλονίκης που λειτουργούσε μέσα στη ΔΕΘ.
Αγαπούσε πολύ τα γράμματα. Είχε ευφράδεια λόγου και μεγάλη παραστατικότητα στην αφήγηση που όλοι απολαμβάναμε, όταν με ενθουσιασμό μας μετέφερε ιστορίες από τη Βίβλο και τους βίους των αγίων. Τα κατάφερνε ακόμη και με τα γαλλικά. Είχε έφεση στη μάθηση. Θα μπορούσε να σπουδάσει και να προχωρήσει λαμπρά, αλλά εξαιτίας της οικονομικής ανέχειας της οικογένειας δεν συνέχισε. Έτσι, μετά τον εμφύλιο, αναγκάστηκε να εργαστεί για τέσσερα χρόνια σε διάφορες βιοτεχνίες της Θεσσαλονίκης για να βοηθήσει την πολυμελή οικογένειά της. Το έπραξε αγόγγυστα με πλήρη συναίσθηση της ευθύνης ως το μεγαλύτερο παιδί του σπιτιού. Στη δουλειά πολλές φορές τα αφεντικά την ξεχώριζαν για το ήθος, τη σοβαρότητα και την εργατικότητά της. Τον ελεύθερο χρόνο της τον διαπότιζε όπως είχε μάθει από μικρή με προσευχή, μελέτη της Αγίας Γραφής, λατρευτική ζωή, ενσυνείδητη συμμετοχή στα μυστήρια της εκκλησίας, φιλανθρωπικές δράσεις και παρακολούθηση πνευματικών ομιλιών.
Τον Φεβρουάριο του 1951 παντρεύτηκε τον εξαίρετο συγχωριανό της, τον λεβεντόκορμο Αθανάσιο και δημιούργησε μια ευτυχισμένη οικογένεια. Ο Θεός τους χάρισε τρία παιδιά, μια κόρη και δύο δίδυμα αγόρια. Λίγα χρόνια μετά ξεκίνησε τον επαγγελματικό στίβο με τον πρώτο φούρνο στο Δροσάτο. Η δουλειά ήταν σκληρή, απαιτούσε πολύωρη κοπιαστική εργασία σε καθημερινή βάση. Με δύναμη ψυχής η κυρα- Αγγέλη ρίχτηκε στη δουλειά. Αρχικά ο φούρνος ήταν με ξύλα, αργότερα με μαζούτ. Το 1969, για να μεταφέρει στα γύρω χωριά το ψωμί, αποφάσισε να βγάλει επαγγελματικό δίπλωμα και οδήγησε το πρώτο ημιφορτηγό αυτοκίνητο της οικογένειας, ένα Toyota. Ήταν η δεύτερη γυναίκα στον νομό που τόλμησε ένα τέτοιο εγχείρημα στην εποχή της!
Στις διαδρομές έπαιρνε μαζί τα εγγόνια της, τα μάθαινε ψαλμούς και τροπάρια και μοίραζε με χαρά τον άρτο τον επιούσιο στη γύρω περιοχή. Ήταν πολύ επικοινωνιακή κι έπιανε εύκολα επαφή με γνωστούς και αγνώστους, με ηλικιωμένους και νέους, με μορφωμένους και αγράμματους. Φίλοι, συγγενείς, συγχωριανοί περνούσαν από την κουζίνα της που ήταν σχεδόν πάντα κατειλημμένη. Η μπαλκονόπορτα ανοιχτή για όλους και η κυρα – Αγγέλη διαθέσιμη να ακούσει πόνους, καημούς, προβλήματα, απορίες ή έστω να φτιάξει ένα καφέ και να συζητήσει καρδιά με καρδιά. Ποτέ δεν έφευγες άδειος από μια επίσκεψη στη γιαγιά Αγγέλη. Οι ώρες δίπλα της κυλούσαν πολύ ευχάριστα, μα και ουσιαστικά. Φιλόξενη και δοτική, φρόντιζε όχι μόνο για το υλικό κέρασμα μα κυρίως για την ωφέλεια της ψυχής του συνομιλητή. Γνώμονά της σε κάθε της λόγο είχε την Αγία Γραφή, που αποτέλεσε το εντρύφημα της ζωής της.
«Καλή μας γιαγιά, ανάθρεψες και συμβούλεψες τρία παιδιά, εφτά εγγόνια και εφτά δισέγγονα, και βοήθησες πολλούς συνανθρώπους σου με θαυμαστή αγάπη. Ως επαγγελματίας φουρνάρισσα υπήρξες υπεύθυνη απέναντι στους πελάτες αλλά και στον νόμο. Με πολύ μεράκι, πείρα κι αρχοντιά εξυπηρετούσες τους επώνυμους αλλά και τους πιο απλούς χωριανούς. Πρόσφερες ανιδιοτελώς σε πολλές ανήμπορες οικογένειες, αλλά και στο έργο της εκκλησίας του χωριού σου. Οι φιλανθρωπίες σου είναι πολύ περισσότερες από αυτές που μπορέσαμε να καταλάβουμε. Τα έργα σου και οι χιλιάδες προσευχές σου για μας σε συνοδεύουν στον υπερουράνιο θρόνο του Θεού. Τώρα πια ανενόχλητη, χωρίς τους πόνους των γηρατειών και των ποικίλων ασθενειών, αναπαύεσαι μέσα στον Παράδεισου του Κυρίου που τόσο αγάπησες. Τώρα γιαγιά Αγγέλη ψάλλεις με τους αγγέλους! Είθε κι από εκεί να δέεσαι για όλους μας. Καλή αντάμωση στη χαρά της αιωνιότητας!
Με αγάπη κι απέραντη ευγνωμοσύνη, η εγγονή σου Αγγελική του Ανανία.
Πόσο σ’ αγαπούσα, γιαγιά μου!!!
Με ποια λόγια να σε αποχαιρετίσω; Παρακαλούσα κι εγώ να “φύγεις”… Ναι… αρκετά κουράστηκες, “αρκετά ήταν”… έτσι μου είπες το τελευταίο Σάββατο που πετάχτηκα να σε δω… Σου είπα: “Γιαγιά, πρέπει να φύγω να πάω στα παιδιά, πετάχτηκα μόνο για λίγο να σε δω” και μου απάντησες με κόπο: “αρκετά ήταν”… Αυτό το Σάββατο δεν πρόλαβα να έρθω, αλλά μας κάλεσες εσύ στη γιορτή σου, μας μάζεψες όλους γύρω σου στο Δροσάτο. Περίμενες με τέτοια λαχτάρα τη συνάντηση με τον αγαπημένο σου Ιησού!!!
Παιδάκια δημοτικού παίζαμε στο ανοιχτόκαρδο σπίτι σου και πάντα ακουγόταν από το στόμα σου μια προσευχή…Ιησού μου, Ιησού μου…Κάποτε, θυμάμαι, σε τριγύρισα για να δω που είναι αυτός ο Ιησούς και του μιλάς τόσο ζωντανά για τα πάντα… Η πίστη σου δοκιμάστηκε πολλές φορές σκληρά, κι εμείς δίπλα σου παρατηρούσαμε πως αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος προσευχής τις δοκιμασίες… αυτά τα πράγματα δεν περιγράφονται με λόγια, απλά φυτεύονται στην ψυχή με το παράδειγμα. Πόσα σου χρωστάμε όλοι στην οικογένεια!!! Από τις πιο αγαπημένες παιδικές μου αναμνήσεις είναι, όταν φορτώναμε το πράσινο φορτηγάκι με κάσες ψωμί και μας έπαιρνες μαζί σου στο δρομολόγιο διανομής άρτου στα γύρω χωριά!!! Πω!!Πω!! Τι όμορφα που περνούσαμε μαζί σου!!! Φάνταζε τόσο αγέρωχη η μορφή σου, όταν σε έβλεπα να κουμαντάρεις εκείνο το μεγάλο τιμόνι με άνεση και σε όλη τη διαδρομή να ψέλνεις ύμνους και να τραγουδάς!!!
Θυμάμαι την Αγία Γραφή πάνω στο τραπέζι της κουζίνας σου… βέβαια εκείνο δεν ήταν κουζίνα, ήταν κέντρο διερχομένων! “Κυρ-Αγγέλη! Κυρ-Αγγέλη!… πότε ο ένας, πότε ο άλλος, πάντα γεμάτο κόσμο το σπίτι σας. Κι εσύ ποτέ δεν τον πρόσφερες σκέτο τον καφέ… “να διαβάσουμε κι ένα κομμάτι από την Αγία Γραφή…” Και πάντα είχες κάτι να μας πεις από την Καινή και την Παλαιά Διαθήκη! Σου τηλεφωνούσα να σου πω ότι αύριο παίζω αγώνα πινγκ-πονγκ με την πρωταθλήτρια Ελλάδος και μου μιλούσες για τον Δαυίδ και τον Γολιάθ.
Ήταν όλα τόσο συγκινητικά μέσα στον ναό του χωριού κατά τη νεκρώσιμη ακολουθία. Μια αγκαλιά γύρω σου, τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονα, οι χωριανοί και οι φίλοι που σε χαιρέτισαν. Τα δισέγγονα να εναποθέτουν λουλούδια στο σώμα σου, λέγοντας πως είναι τυχερά που σε είχαν στη ζωή τους. Πότε ήρεμα και πότε με δάκρυα στα μάτια. Ανάμεικτα συναισθήματα. Η λογική λέει ότι έφυγες και ξεκουράστηκες, άλλωστε όλοι περαστικοί είμαστε εδώ. Από την άλλη το συναίσθημα δυσκολεύεται να το αποδεχτεί. Μένει ζωντανή μέσα μου η ιλαρότητα του προσώπου σου την ώρα του αποχαιρετισμού…
Μου άρεσε να “χώνω” το κεφάλι μου στα αδύναμα πλέον χέρια σου και να σου λέω: “Γιαγιά, ρίξε ευχή, θέλω την ευχή σου” κι εσύ πάντα μου έλεγες: “Την ευχή του Θεού να έχετε”…
Μετά την κοίμησή σου πολλές φορές πέφτοντας για ύπνο νιώθουμε ότι λείπει ένα κομμάτι από την καρδιά μας. Μακαρία η οδός σου, γιαγιά Αγγελική! Δόξα τω Θεώ για όλα όσα ζήσαμε πλάι σου.
Με αγάπη κι απέραντη ευγνωμοσύνη, η εγγονή σου Σοφία του Ανανία.
