ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΙ ΤΟΠΙΚΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ – ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ «ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ»

«Φαίνεται, ότι κανείς δεν προτιμάει να ευεργετήσει άλλους, όταν η ευεργεσία του θα παραμείνει μετά άγνωστη»
Αριστοτέλης

Η λέξη ευεργεσία είναι ελληνική και σημαίνει ανιδιοτελή πράξη, που παρέχει οφέλη σε άτομα, κοινωνικές ομάδες κλπ. Ευεργέτης, λοιπόν, είναι το πρόσωπο, που προσφέρει ευεργεσία, που ωφελεί το κοινωνικό σύνολο με υλικές (και όχι μόνο) παροχές.

Έτσι, έχουμε τους εθνικούς ευεργέτες, τους ευεργέτες της Εκκλησίας, των δήμων, των πανεπιστημίων κλπ.

Εκτός, όμως, από τους μεγάλους ευεργέτες, έχουμε και τους τοπικούς, που συνήθως ευεργετούν την γενέτειρά τους, με κατασκευή ή συντήρηση κτιρίων (εκκλησίες, σχολεία, νοσοκομεία), υποτροφίες σε νέους και νέες που σπουδάζουν, παιδικές χαρές, δωρεές βιβλίων για εμπλουτισμό δημοτικών ή σχολικών βιβλιοθηκών ακόμη και ενίσχυση φτωχών οικογενειών.

Η πράξη της ευεργεσίας, συνήθως εμπνέεται από φιλοπατρία, φιλανθρωπία, χριστιανική ηθική, νοσταλγία για το γενέθλιο τόπο, μίμηση προγενέστερων ευεργετών ακόμη και για υστεροφημία.

Ο δήμος Κιλκίς, που κατοικήθηκε μετά το 1913 από Έλληνες πρόσφυγες, προερχόμενους από τις αλησμόνητες πατρίδες του Πόντου, της Βόρειας και Ανατολικής Θράκης και από την γειτονική Στρώμνιτσα, που με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου δόθηκε στην Σερβία, οι οποίοι ως επί το πλείστον ήταν φτωχοί, ασχολούμενοι κυρίως με την γεωργία και για τον λόγο αυτό δεν έχει να επιδείξει μεγάλους εθνικούς ευεργέτες.

Έχει, όμως, τους τοπικούς, που δυστυχώς κι αυτοί παραμένουν ξεχασμένοι μέσα στο χρονοντούλαμπο της Ιστορίας.

Σκοπός του σημερινού μας άρθρου είναι να «αναταράξουμε τα λιμνάζοντα νερά», να «ξεσκονίσουμε» τις μνήμες, και να υπενθυμίσουμε σε διάφορους φορείς (δήμο, Εκκλησία, σχολεία, νοσοκομείο κλπ), ότι έχουν καθήκον να αναδεικνύουν το έργο των ευεργετών τους, για να το γνωρίζουν και οι νεώτερες γενιές, για να διδάσκονται από το παράδειγμά τους, ιδιαίτερα στους σημερινούς δύσκολους καιρούς, που η κοινωνία μας χρειάζεται τον εθελοντισμό και την κοινωνική αλληλεγγύη.

Κλεόβουλος ο Ρόδιος, ένας από του επτά σοφούς της αρχαιότητας από τα βάθη των αιώνων μας συμβουλεύει: «Να μνημονεύουμε τις ευεργεσίες που έχουμε λάβει», κι αυτό κατά την γνώμη μας, για να μην επαληθευθεί η φράση του Μένανδρου: «Μετά την δωρεά η χάρη ξεχνιέται πολύ γρήγορα» και επί πλέον να αποφύγουμε τον κίνδυνο να χαρακτηρισθούμε αχάριστοι, γιατί σύμφωνα με τον Πέρση φιλόσοφο Ο. Καγιάμ, τρία είδη αχάριστων υπάρχουν. Αυτοί, που ξεχνούν. Αυτοί, που δεν ανταποδίδουν κι αυτοί, που εκδικούνται.

Στο σημερινό μας άρθρο θα αναφερθούμε σε μία μόνο «ξεχασμένη» περίπτωση, αυτή οι κοινωφελούς ιδρύματος «Χρυστόστομος Βογιατζής».

Ο Χρυστόστομος Βογιατζής γεννήθηκε το έτος 1908 στην Στενήμαχο Ανατολικής Ρωμυλίας και πέθανε στη Θεσσαλονίκη το έτος 1993.

Μετά την Συνθήκη Νεϊγύ, που υπεγράφη το 1919 και προέβλεπε την ανταλλαγή πληθυσμών, η οικογένεια του Βογιατζή ήρθε στην Ελλάδα το έτος 1925 και εγκαταστάθηκε στο Κιλκίς το 1926. Ο έφηβος Χρυσόστομος και τα δύο μεγαλύτερα αδέλφια του, ο Δημήτρης και ο Κωνσταντίνος άσκησαν αρχικά το στο Κιλκίς το επάγγελμα των καπνεμπόρων.

Ο Χρυσόστομος, όμως, πήγε στην Γαλλία προς αναζήτηση καλύτερης τύχης, όπου και εργάσθηκε. Εκεί παντρεύτηκε με Γαλλίδα, χωρίς όμως να αποκτήσουν παιδιά. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλονίκη, διατηρώντας, όμως, τους δεσμούς του με το Κιλκίς, όπου ζούσαν συγγενείς και φίλοι του, τους οποίους επισκεπτόταν τακτικά.

Το έτος 1991, σε ηλικία 83 ετών, αποφάσισε να ιδρύσει ένα κοινωφελές ίδρυμα με την επωνυμία «’Ιδρυμα Χρυσόστομος Βογιατζής», ορίζοντας ως έδρα του ιδρύματος την πόλη του Κιλκίς.

Σκοπός του ιδρύματος, όπως αναφέρεται στην ιδρυτική του πράξη είναι:«Η χορήγηση υποτροφιών σε οικονομικά αδύναμους αποφοίτους του Β’ λυκείου Κιλκίς, που διακρίνονται για την επιμέλειά τους, την υψηλή τους επίδοση και το ήθος τους, για τις σπουδές τους στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας και για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό. Κατά προτίμηση θα προηγούμενοι οι καταγόμενοι από την Ανατολική Ρωμυλία, εφ’ όσον βέβαια συγκεντρώνουν τα προαναφερθέντα προσόντα».

Ο ίδιος με διαθήκη του προικοδότησε το ίδρυμα α) με ένα διαμέρισμα που βρίσκεται στον 6ο όροφο οικοδομής επί της Παύλου Μελά και Νέας Διαγωνίου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, β) με κατάθεση σε συνάλλαγμα (στην τότε Τράπεζα Μακεδονίας-Θράκης), η οποία ανέρχονταν στο ποσό των 370.370, 16 dem (γερμανικά μάρκα) και γ) με κατάθεση στην ίδια τράπεζα ποσού 410.837 δραχμών.

Όρισε δε το ίδρυμα να διοικείται από Τριμελές Διοικητικό Συμβούλιο, αποτελούμενο α) από τον εκάστοτε Μητροπολίτη Πολυανής και Κιλκισίου, ως πρόεδρο β) τον εκάστοτε πρόεδρο Πρωτοδικών Κιλκίς και γ) τον εκάστοτε δήμαρχο Κιλκίς. Το ίδρυμα λειτούργησε κανονικά γιά αρκετά χρόνια, εκπληρώνοντας τους σκοπούς του.

Τα τελευταία, όμως, 3-4 χρόνια καθώς λέγεται, σταμάτησε την χορήγηση υποτροφιών λόγω έλλειψης πόρων. Δεν γνωρίζουμε αν αυτό είναι αληθές. Αν, όμως, είναι τότε ευθύνη γιά την εξέλιξη αυτή έχει το διοικητικό συμβούλιο του ιδρύματος, καθώς και ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων του 2ου λυκείου Κιλκίς, οι οποίοι δεν φρόντισαν έγκαιρα, ενώ μπορούσαν, να εξασφαλίσουν πόρους και από άλλους φορείς, πέραν αυτών που κληροδότησε ο ιδρυτής με την διαθήκη του.

Σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2 εδ. γ. του ΠΑ (ΦΕΚ 609Β/8.8.1994) με το οποίο εγκρίθηκε η σύσταση του παραπάνω κοινωφελούς ιδρύματος, πόροι του ιδρύματος είναι και οι χρηματικές παροχές ή επιχορηγήσεις, καθώς και οι κληρονομιές, κληροδοσίες και δωρέες, οποιονδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου προς αυτό».

Νέο μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ιδρύματος «Χρυσόστομος Βογιατζής» εξ ορισμού είναι ο καινούργιος δημαρχος του Κιλκίς Δημήτρης Κυριακίδης, ο οποίος στους λίγους μήνες που ασκεί τα καθήκοντα του δημάρχου, δείχνει διάθεση γιά δουλειά και προσπάθεια γιά αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των Κιλκισιωτών. Είθε, με νέες ιδέες και σε συνεργασία με τα άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του ίδρυματος «Χρυσόστομος Βογιατζής» να βρουν λύσεις στα προβλήματά του, γιά να μπορέσει το ίδρυμα να συνεχίσει το φιλανθρωπικό και θεάρεστο έργο του, όπως το ονειρεύτηκε ο ιδρυτής του και το θέλουν οι πολίτες του Κιλκίς.

Όποιος ζητάει παίρνει, όποιος αναζητάει βρίσκει και όποιος χτυπάει την πόρτα του ανοίγουν. Το διοικητικό συμβούλιο του ιδρύματος οφείλει να ζητήσει, να αναζητήσει και να χτυπήσει πόρτες, τότε όλα τα προβλήματα θα λυθούν.
Η στήλη μας με θαυμασμό και ευγνωμοσύνη αφιερώνει το σημερινό άρθρο της στην μνήμη των ξεχασμένων τοπικών ευεργετών, που έγιναν παραδείγματα προς μίμησιν.

ΙΩΝ