«Ξεχασμένοι» οι ήρωες της δίδυμης μάχης Κιλκίς – Λαχανά 19-21/6/1913

Τον Ιούνιο συμπληρώθηκαν 108 χρόνια από την επική και νικηφόρα δίδυμη μάχη Κιλκίς-Λαχανά (19-21/6/1913). Η νίκη εκείνη είχε ιδιαίτερη σημασία γιά την πατρίδα μας γιατί αν χανόταν εκείνη η μάχη μαζί της θα χανόταν η Θεσσαλονίκη και στην συνέχεια η Μακεδονία και η Θράκη.

Κι όμως. Σε κανένα κανάλι πανελλήνιας εμβέλειας όπως και σε καμμία εφημερίδα πανελλήνιας κυκλοφορίας, δεν έγινε φέτος η παραμικρή αναφορά γιά την σπουδαία εκείνη νικηφόρα μάχη κατά την οποία 8.540 ελληνόπουλα πότισαν με το αίμα τους την γη την οποία και αγίασαν με το αίμα τους, διασφαλίζοντας έτσι την ελληνικότητα και την ελευθερία της Μακεδονίας και της Θράκης.

Διέθεσαν όμως χρόνο και πρόβαλαν εικόνες από τον εορτασμό των «Ελευθερίων» των Σερρών και της Δράμας, που γιορτάσθηκαν περίπου μία εβδομάδα μετά τα «Ελευθέρια» του Κιλκίς και μάλιστα με συμμετοχή της Προέδρου της Δημοκρατίας (Σέρρες-Δράμα) και του πρωθυπουργού στην Δράμα.

Το γεγονός αυτό ας προβληματίσε τους τοπικούς παράγοντες (βουλευτές, αντιπεριφερειάρχη και δήμαρχο) γιά να φροντίζουν, ώστε να μην επαναληφθεί μελλοντικά και να αποδίδεται η δέουσα τιμή προς τους πολεμιστές της δίδυμης μάχης Κιλκίς-Λαχανά, που όπως προαναφέραμε 8.540 από αυτούς έχυσαν το αίμα τους και κάποιοι από αυτούς θυσίασαν και την ζωή τους, μεταξύ των οποίων και αρκετοί ανώτεροι αξιωματικοί.

Το έτος 2013 από τις εκδόσεις «Παρασκήνιο» εκδόθηκε επετειακά, πόνημα του γνωστού Γουμενισσιώτη συγγραφέα Χρήστου Ίντου με τίτλο «Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913) από το Κιλκίς, στη Δοϊράνη και στη Στρώμνιτσα». Το παραπάνω σύγγραμμα είναι αξιόλογο και χρήσιμο γιά κάθε αναγνώστη της νεώτερης ελληνικής Ιστορίας και ιδιαίτερα της Μακεδονίας. Ας φροντίσουν, λοιπόν, οι τοπικοί παράγοντες γιά την προβολή του και γιά τον εφοδιασμό όλων των βιβλιοθηκών της πατρίδας μας διά του υπουργείου πολιτισμού και παιδείας.

Το λιγότερο που πρέπει να γίνει γιά να τιμάται η μνήμη των αθάνατων ηρώων αγωνιστών του Έθνους. Με συντομία θα αναφερθούμε στα γεγονότα της εποχής εκείνης, γιά να γίνει κατανοητή η σημασία της δίδυμης μάχης Κιλκίς-Λαχανά, γιά την Μακεδονίακαι την πατρίδα γενικότερα.

Στην γραμμή λοιπόν Κιλκίς-Λαχανά λίγα χιλιόμετρα έξω από την Θεσσαλονίκη, θάφτηκαν τα βουλγαρικά όνειρα γιά την δημιουργία του μεγάλου βουλγαρικού κράτους, που προέβλεπε η βραχύβια Συμφωνία του Αγίου Στεφάνου. Η παραπάνω Συμφωνία ήταν διμερής και υπεγράφη την 3η Μαρτίου 1878 μεταξύ της νικήτριας Ρωσίας και της ηττημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον μεταξύ τους πόλεμο. Η υπογραφή έγινε στο προάστειο της Κωνσταντινούπολης «Άγιος Στέφανος» από το οποίο πήρε το όνομά της και η Συμφωνία.

Η Συμφωνία εκείνη μεταξύ άλλων προέβλεπε την ανακήρυξη της Βουλγαρίας ως Αυτόνομη Ηγεμονία, που θα περιελάμβανε στα όριά της την περιοχή από τον Δούναβη μέχρι το Αιγαίο και από την Μαύρη Θάλασσα μέχρι τον ποταμό Δρίνο. Δηλαδή εκτός από την σημερινή Βουλγαρία, τμήμα της Ανατολικής Θράκης, την περιοχή Ξάνθης και σχεδόν ολόκληρη την σημερινή ελληνική Μακεδονία, εκτός από την Θεσσαλονίκη, την Χαλκιδική, την Πιερία, την Ημαθία, τα Γρεβενά και την Κοζάνη.

Ευτυχώς, όμως, γιά την Ελλάδα η δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας έθιγε τα συμφέροντα των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων (εκτός της Ρωσίας) τα οποία επενέβησαν και το Συνέδριο του Βερολίνου (Ιούλιος 1878) ακύρωσαν την Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.
Τα επόμενα χρόνια συνεχιζόταν η καταπίεση των χριστιανικών λαών των Βαλκανίων από τους Οθωμανους και γιά τον λόγο αυτό άρχισαν τα χριστιανικά κράτη να συζητούν γιά συνεργασία κατά του κατακτητή.

Έτσι τον Φεβρουάριο του 1912 υπεγράφη σχετική Συμφωνία μεταξύ Βουλγάρων και Σέρβων. Στις 16 Μαϊου του ίδιου έτους υπεγράφη και Συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας και λίγο αργότερα (Σεπτέμβριος 1912) μεταξύ όλων των χριστιανικών κρατών της Βαλκανικής Χερσονήσου. Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία και Μαυροβούνιο αποφάσισαν και κήρυξαν απελευθερωτικό πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Έτσι τον Σεπτέμβριο του 1912 άρχισε ο πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος, ο οποίος τελείωσε την 17η Μαϊου 1913, μ την υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου. Σύμφωνα με την Συνθήκη αυτή η ηττημένη Τουρκία παραχωρούσε στα σύμμαχα χριστιανικά κράτη των Βαλκανίων, όλα τα εδάφη που κατείχε τα ευρισκόμενα δυτικά της γραμμής Αίνου-Μήδειας.

Μετά την λήξη του Α΄Βαλκανικού Πολέμου άρχισαν οι συζητήσεις γιά την διανομή των ελευθερωθέντων εδαφών. Τότε φάνηκε η απληστία των Βουλγάρων και η φανατικη προσήλωσή τους στο όνειρο της Μεγάλης Βουλγαρίας, της Συμφωνιας του Αγ. Στεφάνου. Η Βουλγαρία απαιτούσε να της δοθούν, όλη η Θράκη και η Μακεδονία μέχρι την πόλη του Μοναστηρίου.

Οι παράλογες αυτές απαιτήσεις των Βουλγάρων προκάλεσαν την ελληνοσερβική προσέγγιση και την υπογραφή μυστικού πρωτοκόλλου αμυντικής συμμαχίας και αμοιβαίας βοήθειας, το οποίο επισφραγίσθηκε οριστικά την 1η Ιουνίου 1913. Η φράση «μωραίνει Κύριος ου βούλεται απωλέσαι» επιβεβαιώθηκε με την κήρυξη του Β’ Βαλκανικού Πολέμου από την Βουλγαρία κατά των πρώην συμμάχων της Ελλάδας και Σερβίας. Την 16η Ιουνίου 1913 απροειδοποίητα ο βουλγαρικός στρατός εξαπέλυσε συντονισμένη επίθεση κατά των ελληνικών θέσεων στις Ελευθερές, Νιγρίτα και Μπέροβο και Πολύκαστρο και κατά των σερβικών στην Γευγελή.

Έτσι άρχισε ο Β’ Βαλκανικός Πόλεμος, που είχε μικρή διάρκεια και έληξε με συντριβή του βουλγαρικού στρατού και την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου (30.7.1913) η οποία έλυσε και οριστικά το πρόβλημα της Μακεδονίας. Το 51% περίπου του εδάφους της μείζονος Μακεδονίας ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα, το 39% περίπου στην Σερβία και το 10% στην Βουλγαρία.

Θα πρέπει όμως να μην ξεχνιέται και όσοι δεν το ξέρουν ας το μάθουν, ότι η πρώτη αποφασιστική νίκη των Ελλήνων κατά τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο, που άνοιξε το δρόμο στον ελληνικό στρατό να πορευθεί προς Βορρά και Ανατολή και να ελευθερώσει σχεδόν αμαχητί τις Σέρρες και την Δράμα και τις άλλες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, είναι η ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ-ΛΑΧΑΝΑ, που έκρινε την τύχη του Β’ Βαλκανικού Πολέμου και την τύχη της Θεσσαλονίκης, ολοκλήρου της Μακεδονίας και της Θράκης.

Το έθνος μας πολλά χρωστάει στους ήρωες της Μάχης Κιλκίς-Λαχανά τον Ιούνιο του 1913 και το λιγότερο που οφείλει να κάνει είναι να μην τους ξεχνάει και να διδάσκεται από την αγωνιστικότητά τους και την αυτοθυσία.