Κώστας Ανθόπουλος: Η ελληνική εκπαίδευση στη δίνη της κρίσης
Η ελληνική εκπαίδευση στη δίνη της κρίσης του Κώστα Ανθόπουλου από τους “Αφοί Κυριακίδη ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.”
Ο Κώστας Ανθόπουλος, εκπαιδευτικός, ενεργός πολίτης, τόσο στον τομέα του συνδικαλισμού στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, όσο και στην ενασχόλησή του με τα ποντιακά πράγματα, μας προσφέρει τον καρπό των σκέψεών του για την ελληνική εκπαίδευση την περίοδο της κρίσης, σε ένα βιβλίο που εξέδωσαν οι “Αφοί Κυριακίδη ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.”
Όπως σημειώνει στη εισαγωγικό του κείμενο ο Κώστας Ανθόπουλος, οι εκπαιδευτικές εξελίξεις που σημειώθηκαν κατά την περίοδο 2010 – 2020 στη χώρα μας είναι αλήθεια ότι έχουν συγκεντρώσει το ενδιαφέρον αρκετών μελετητών που ασχολούνται με θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής. Σε αυτήν την περίοδο συντελούνται σημαντικές αναδιαρθρώσεις και μεταβολές στη φυσιογνωμία και στο χαρακτήρα του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας, γεγονός που οφείλεται και στις διαδοχικές ανατροπές του πολιτικού σκηνικού. Οι μεταβολές αυτές διαμόρφωσαν νέα δεδομένα και δημιούργησαν νέες προκλήσεις, καθώς οδήγησαν και σε διαρθρωτικές παρεμβάσεις σε όλα τα κοινωνικά υποσυστήματα, επομένως και στην εκπαίδευση.
Τα κυρίαρχα στοιχεία της περιόδου αυτής έχουν άμεση σχέση:
Με τους αλλεπάλληλους μνημονιακούς νόμους που θεσμοθετήθηκαν στο επίπεδο της γενικότερης κυβερνητικής πολιτικής, καθώς επίσης και την εφαρμογή αντίστοιχων εκπαιδευτικών νόμων κατά τη περίοδο της κρίσης, που δημιούργησαν μεγάλες κοινωνικές εντάσεις.
Την αδυναμία διαμόρφωσης στρατηγικού σχεδιασμού της εκπαίδευσης που είχε ως συνέπεια να προκύπτουν συνεχώς δυσλειτουργίες και δυσχέρειες στην αντιμετώπιση και επίλυση προβλημάτων.
Την έλλειψη ενός συνολικού σχεδίου προοδευτικών αλλαγών στην εκπαίδευση με βάση την αξιοποίηση της σύγχρονης παιδαγωγικής, αλλά και τη δημιουργία των κατάλληλων θεσμών διαμόρφωσης εκπαιδευτικής πολιτικής.
Την αποδόμηση, εγκατάλειψη και υποτίμηση θεσμών εξαιτίας πολιτικών και ιδεολογικών αγκυλώσεων και ιδεοληψιών.
Τη διαρκή υποβάθμιση βασικών προσανατολισμών των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων που εφαρμόστηκαν σε παλαιότερες περιόδους, κυρίως στα χρόνια 1981 – 85 και 1993 – 96.
Τη συμπίεση των δαπανών για την εκπαίδευση σε ποσοστό κάτω του 3% του ΑΕΠ με αποτέλεσμα την υποχρηματοδότηση των σχολείων, τις μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό κλπ.
Την υποταγή της λειτουργίας της εκπαίδευσης σε μια στείρα λογιστική αντίληψη, όπου δεν υπάρχουν ως παράμετροι ούτε η εκπαιδευτική διαδικασία, ούτε ο ανθρώπινος παράγοντας.
Την αυστηροποίηση του πειθαρχικού δικαίου των δημοσίων υπαλλήλων, επομένως και των εκπαιδευτικών, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να είναι εκτεθειμένοι στις πιέσεις της εκπαιδευτικής ιεραρχίας, των γονέων και άλλων ομάδων για υπαρκτούς ή ανύπαρκτους λόγους.
Τα κείμενα που δημοσιεύονται στο βιβλίο αποτελούν συλλογή διαφόρων άρθρων του Κώστα Ανθόπουλου που δημοσιεύτηκαν στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, καθώς και εισηγήσεις σε συνέδρια, ημερίδες, σεμινάρια. Καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα παιδαγωγικών – εκπαιδευτικών θεμάτων, που αντιμετωπίζονται μέσα στο κοινωνικο-πολιτικό πλαίσιο στο οποίο εγγράφονται (οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης, επιμόρφωση εκπαιδευτικών, αποκέντρωση και εκπαίδευση, επιλογές στελεχών εκπαίδευσης, αξιολόγηση στην εκπαίδευση κτλ.). Ο συγγραφέας επιδιώκει να προσφέρει στον αναγνώστη μια σφαιρική διαλεκτική προσέγγιση, ανάλυση και ερμηνεία των εκπαιδευτικών ζητημάτων, στα οποία αντικειμενικά υπάρχουν πολλές παράμετροι παιδαγωγικές, εκπαιδευτικές, ιδεολογικές και κοινωνικοπολιτικές.
