«Μάνα η πατρίδα χάνεται, μάνα μου ο κόσμος χάνεται» Κ.Παλαμάς

Κανείς θεσμός δεν είναι απρόσωπος. Πίσω από κάθε προσπάθεια υπάρχει πάντα κάποιος, που η δράση ή η «στάση» του φέρνει και το ανάλογο αποτέλεσμα. Το έργο είναι αυτό που καταξιώνει τον καθένα μας. «Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά», λέει ο λαός μας.
Το αποτέλεσμα μιας πολιτικής ή κοινωνικής προσπάθειας, είναι γενικώς συνυφασμένο με τα πρόσωπα που στηρίζουν την προσπάθεια αυτή. Αν τα πρόσωπα αυτά είναι χαρισματικά και δημιουργικά, ηθικά και ρηξικέλευθα, με διάθεση για προσφορά στα κοινά, τότε η επιτυχία δεν απέχει πολύ από την πραγματοποίησή της.
Είναι επίσης αλήθεια πως πίσω από μία ιδέα βρίσκεται πάντοτε ο εμπνευστής της. Πρώτα συλλαμβάνουμε την ιδέα και κατόπιν την μετατρέπουμε σε έργο κι αγαθό, ωφέλιμο για το λαό. «Τρόμαζε» ο Σωκράτης σαν έβλεπε την πόλη να κυβερνάται από αδαείς. «Τ’ αμπέλι θέλει αμπελουργό και το καράβι ναύτες’’, λέει ο λαός μας. Κατά συνέπεια, κάθε χώρος, πολιτικός, πολιτιστικός κλπ. θέλει τους ανθρώπους του.
Η ιστορία του έθνους μας είναι βαριά για να αφεθεί στα όποια αδύναμα χέρια. Τον ανθρώπινο πόνο δεν τον χωρούν οι ρηχές ψυχές. Τον ουρανό δεν φθάνουν να τον φωτίσουν οι πυγολαμπίδες. Τον ιδρώτα δεν δικαιούται να τον εκπροσωπεί κάποιος που ίδρωσε μόνον από ηλιοθεραπεία. Δεν κάνουν για την πολιτική όσοι από το θρανίο της σχολής βρέθηκαν με ένα πήδημα στο έδρανο της βουλής.
Όπου τα κομματικά συμπλέγματα γίνονται ασφυξιογόνα πλέγματα, εκεί δεν μπορεί να ανασάνει η δημοκρατία. Σήμερα που η κοινωνία βογκά, πού είναι όλα εκείνα τα βαρύγδουπα ονόματα των γαλάζιων και πράσινων υπουργών, ανδρών τε και γυναικών που ήλθον, είδον και απήλθον, δίχως να αφήσουν έργο πίσω τους, πάρεξ ερείπια και ήχο άδειων “τενεκέδων”; Για τους ιδίους όμως τα πάντα πήγαν καλά. Άλλαξαν κατοικία, μετακόμισαν σε ακριβότερη γειτονιά και ζουν σε βάρος της Πολιτικής, ζωή χαρισάμενη. Κάποτε το όνομα Έλλην ήταν τίτλος τιμής. Τώρα το κάναμε τίτλο ντροπής, γράφει ο ιστορικός Σαρ. Καργάκος.
Είπαμε. Πίσω από κάθε σκέψη βρίσκεται πάντα ένας νους! Επομένως, ούτε τα μνημόνια έπεσαν ως μάννα εξ ουρανού ούτε και τα χαράτσια. Όλα αυτά κάποιοι τα σκέφθηκαν και κάποιοι τα ψήφισαν. Ούτε επίσης ο νόμος «περί ευθύνης υπουργών» δόθηκε στο όρος Σινά από κανένα Θεό. Κι αυτόν, κάποιος δαιμόνιος νους τον εμπνεύστηκε, θέτοντας τον εκάστοτε πολιτικό υπεράνω του νόμου. Και το τραγικότερο όλων είναι, να ακούς σήμερα τον Όλι Ρεν και τη Μέρκελ να σου λένε, ότι η Ελλάδα θυσιάστηκε για να σωθεί το ευρώ και η Ευρώπη. Και ρωτώ: Ποιος Έλληνας πολιτικός έχει το δικαίωμα να θυσιάσει το λαό του, για να σωθεί Ευρώπη; Τι έχουν να πουν γι’ αυτό οι κυβερνητικοί υπεύθυνοι της νέας ελληνικής τραγωδίας;
Γίναμε μια κοινωνία βυθισμένη στην αμηχανία και στο φόβο. Η φοβία γεννά τη δειλία. Και η δειλία παθητικοποιεί τον πολίτη σε βαθμό μάλιστα, που οι λέξεις «κώμα» και «κόμμα», είναι συνώνυμες.
Θυμάμαι στην εποχή της χούντας κάποιοι φώναζαν και με τη γλώσσα «δεμένη». Σήμερα η κοινωνία σωπαίνει, κι ας είναι η γλώσσα της λυμένη. Ένα μαύρο μαγνάδι έχει απλωθεί παντού: Στις πλατείες, τους δρόμους, τα πεζοδρόμια. «Κι όσο μακριά και να κοιτάξω βλέπω γονατιστούς ανθρώπους, λες κάνουνε την προσευχή τους», λέει ο Σεφέρης. Βαθύ σκοτάδι στον ορίζοντα της χώρας, όπου έχει υμνηθεί όσο πουθενά αλλού το φως!
Ο ποιητής που μίλησε πρώτος για τις ευρωπαϊκές αξίες, ο Κ. Παλαμάς έγραψε σχετικά για την Ευρώπη: «Η Αθήνα δεν υπάρχει πια, υπάρχει η Ευρώπη». Όταν είδε όμως τη Μικρασιατική Καταστροφή, η συνταύτιση Πατρίδα-Ευρώπη γκρεμίζεται μέσα του κι ο εθνικός μας ποιητής θέτει υπεράνω όλων την πατρίδα, γράφοντας: «Μάννα η πατρίδα χάνεται, μάννα μου ο κόσμος χάνεται». Αυτός και μόνον αυτός ο στίχος, ας είναι η απάντηση στα «λιβανιστήρια» της γερμανικής Ευρώπης, που για χάρη της θυσίασαν την Ελλάδα.