Οδοντιατρικός καθαρισμός

Γράφει η Λένα Αβραμίδου-Τσάτση*

H οδοντική πλάκα είναι μία μαλακή ουσία που εμφανίζεται στην επιφάνεια των δοντιών όταν αυτά δε βουρτσίζονται με σωστό τρόπο. Μπορεί να προκαλέσει τερηδόνα και ουλίτιδα. Συνήθως συγκεντρώνεται στην περιοχή μεταξύ των δοντιών και στις σχισμές των μασητικών επιφανειών των οπισθίων δοντιών (αύλακες).

Μετά από μερικές μέρες χωρίς σωστό βούρτσισμα η πλάκα εμφανίζεται με τη μορφή ενός άσπρου στρώματος, ενώ αργότερα γίνεται κίτρινη ή καφέ. Καθώς η ποσότητά της αυξάνεται,ενασβεστώνεται από τα άλατα του σάλιου και οδηγεί στο σχηματισμό της πέτρας ,η οποία είναι οδοντική πλάκα που έχει παραμείνει για αρκετό χρονικό διάστημα πάνω στα δόντια και έχει σκληρύνει.

Δημιουργείται πάνω στα δόντια αφήνοντας μια τραχιά αίσθηση. Συνήθως βρίσκεται στη συμβολή δοντιών και ούλων και ανάμεσα στα δόντια. Επίσης βρίσκεται στη γλωσσική επιφάνεια των κάτω πρόσθιων δοντιών,κοντά στο σημείο που οι σιελογόνοι αδένες εκκρίνουν το σάλιο.

Ο οδοντιατρικός καθαρισμός στόχο έχει την απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας και της πέτρας από τα δόντια, κυρίως από την περιοχή γύρω από την γραμμή των ούλων. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται αποτρύγωση. Ριζική απόξεση είναι η διαδικασία καθαρισμού της πέτρας και των μικροβίων από τις επιφάνειες της ρίζας του δοντιού κάτω απο τα ούλα.

Η απομάκρυνση της πλάκας και πέτρας από τα δόντια σε τακτά χρονικά διαστήματα, στα πλαίσια προληπτικών επισκέψεων στον οδοντίατρο κάθε 6 μήνες, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην πρόληψη της ουλίτιδας και της περιοδοντίτιδας.

Ο τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος και καθαρισμός είναι απαραίτητος διότι ακόμη και η καλή στοματική υγιεινή δεν είναι αρκετή για να αποτρέψει τον σχηματισμό πέτρας στην επιφάνεια των δοντιών κάτω από τα ούλα (υπο-ουλική τρυγία).

Η πέτρα που δημιουργείται προκαλεί τον ερεθισμό και τη φλεγμονή των ούλων, τα οποία αρχίζουν να χάνουν την επαφή τους με το δόντι και σιγά σιγά υποχωρούν (υφίζηση των ούλων).

Το κενό ανάμεσα στα ούλα και τα δόντια βαθαίνει και σχηματίζονται μικρού βάθους περιοδοντικοί θύλακοι όπου συγκεντρώνεται ακόμη περισσότερη πλάκα και πέτρα. Μέχρι το σημείο αυτό η κατάσταση είναι αναστρέψιμη και μπορεί να θεραπευτεί με καθαρισμό των δοντιών και συχνό βούρτσισμα. Εάν όμως αυτή η ουλίτιδα δεν θεραπευτεί έγκαιρα,οι περιοδοντικοί θύλακοι βαθαίνουν. Όσο το βάθος τους είναι μεγαλώνει απαιτείται να γίνει ριζική απόξεση για την αντιμετώπιση της αρχόμενης περιοδοντίτιδας.

Περαιτέρω βάθυνση των θυλάκων είναι σημάδι σοβαρής περιοδοντίτιδας. Η μόλυνση προσβάλλει τους περιοδοντικούς ιστούς και σημειώνεται απώλεια οστού γύρω απο τα δόντια. Χωρίς άμεση περιοδοντική θεραπεία τα δόντια θα αρχίσουν να έχουν κινητικότητα η οποία μπορεί να οδηγήσει και σε εξαγωγή τους.

Σε αυτό το στάδιο, ο βαθύς καθαρισμός από τον οδοντίατρο με αποτρύγωση και ριζική απόξεση είναι βέβαια απαραίτητος, αλλά δυστυχώς δεν μπορεί να σταματήσει την περιοδοντική νόσο.Στόχος είναι η αναχαίτηση την εξέλιξη της.

Σε περιπτώσεις που έχουμε ένα υγιές στόμα ή μία ήπια ουλίτιδα, ο καθαρισμός και η αποτρύγωση των δοντιών συνήθως μπορεί να ολοκληρωθεί σε μία μόνο συνεδρία. Αν όμως χρειάζεται ριζική απόξεση για θεραπεία περιοδοντίτιδας μπορεί να απαιτηθούν περισσότερες συνεδρίες. Ανάλογα με τον ασθενή είναι πιθανόν να χρειασθεί η χρήση τοπικού αναισθητικού σπρέι για να είναι πιο άνετη και ανώδινη η θεραπεία.

Ο καθαρισμός γίνεται με τη χρήση ειδικής συσκευής υπερήχων και εργαλείων χειρός που ονομάζονται ξέστρα. Συνήθως οι υπέρηχοι χρησιμοποιούνται αρχικά για την αφαίρεση των μεγαλύτερων ποσοτήτων της υπερουλικής πλάκας και πέτρας από τα δόντια, ενώ τα εργαλεία χειρός χρησιμοποιούνται περισσότερο για τον υπο-ουλικό καθαρισμό των δοντιών.

Στη συνέχεια ακολουθεί η διαδικασία της στίλβωσης.Μία από τις πιο σύγχρονές και εξελιγμένες μεθόδους είναι η αεροστίλβωση ή σοδοβολή.Αποτελεί ασφαλή και πιο ανώδυνη μέθοδο για την απομάκρυνση της πλάκας,σε σχέση με την χρήση υπερήχων χωρίς ωστόσο να την αντικαθιστά.

Η σοδοβολή συνίσταται στη χρήση μικρών σωματιδίων κρυσταλλικού διττανθρακικού νατρίου (σόδα) ,σε συνδυασμό με αέρα και νερό, υπό μορφή σπρέι, επιτυγχάνοντας το γυάλισμα και καθαρισμό των δοντιών.

Εξαιτίας του μικρού τους μεγέθους οι κόκκοι έχουν τη δυνατότητα να διεισδύουν στις πιο στενές σχισμές αφαιρώντας την μικροβιακή πλάκα, τις χρωστικές του καφέ και της νικοτίνης των τσιγάρων αποτελεσματικότερα από τα κοινά μηχανικά εργαλεία. Η σοδοβολή, χωρίς να αποτελεί μέθοδο λεύκανσης, μπορεί να δώσει μια λάμψη στα δόντια αφαιρώντας τις χρωστικές εκείνες οι οποίες σκιάζουν το χαμόγελο μας.

Στα πλεονεκτήματα της αναφέρεται η πιο γρήγορη, ανώδυνη, βαθιά και αποτελεσματική αφαίρεση χρωστικών.Επίσης στη θεραπεία της περιοδοντίτιδας χρησιμοποιείται το ειδικό ρύγχος για βαθύτερο καθαρισμό, σε συνδυασμό με την σκόνη η οποία δεν τραυματίζει την επιφάνεια της ρίζας, όπως συμβαίνει με τα ξέστρα χειρός. Οι επιστημονικές έρευνες που έχουν γίνει αναφέρουν ότι η χρήση της δεν προκαλεί καμία βλάβη στα δόντια.

Επίσης λόγω του ότι οι ρίζες των δοντιών έχουν φυσιολογικές καμπυλότητες οι οποίες είναι δύσκολα προσπελάσιμες με εργαλείο χειρός, το σπρέι της σοδοβολής μπορεί να φτάσει ευκολότερα σε δυσπρόσιτα σημεία και να αφαιρέσει τη μαλακή πλάκα.

Είναι φυσιολογικό να υπάρχει ελαφρύς πόνος στα δόντια και τα ούλα μετά τη διαδικασία του καθαρισμού.Για μερικές ημέρες μετά την θεραπεία τα ούλα μπορεί να είναι ερεθισμένα, ευαίσθητα, και να αιμορραγούν.Η απομάκρυνση των ερεθιστικών παραγόντων μειώνει τη φλεγμονή . Ο οδοντίατρος μπορεί να συστήσει τη λήψη παυσίπονων για την ανακούφιση του ασθενή, παράλληλα με ένα αντισηπτικό – αντιμικροβιακό στοματικό διάλυμα και κάποια εξειδικευμένη οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα.

Για την επιτυχία μιας θεραπείας περιοδοντίτιδας,συνιστάται να γίνει μια επανεξέταση μετά απο λίγες εβδομάδες για να εκτιμηθεί ο βαθμός της ίασης των ούλων και της μείωσης του βάθους των περιοδοντικών θυλάκων.

* Χειρουργός οδοντίατρος-D.D.S.
Ελ.Βενιζέλου 9, 2ος όροφος
τηλ. και φαξ 2341028353, κιν. τηλ. 6970078111