Καλή η φετινή χρονιά γιά τον τρύγο αλλά… λείπουν εργατικά χέρια

Γράφει ο Βαγγέλλης Αποστολίδης

Στη «χρονιά των οινολόγων», αλλά και των εξαντλημένων, λόγω ζητήσεως, κρασιών σε πολλά επώνυμα οινοποιεία της Βόρειας Ελλάδας φαίνεται ότι εξελίσσεται το 2022.

Οι καιρικές συνθήκες, που επικράτησαν προς το τέλος του Αυγούστου και τις αρχές Σεπτεμβρίου, με έντονες βροχοπτώσεις και στην Βόρεια Ελλάδα, «σόκαραν» και «νέρωσαν» τα σταφύλια σε πολλές περιοχές, ιδίως σε συγκεκριμένες ποικιλίες, με αποτέλεσμα η μαεστρία των οινοποιών και των οινολόγων να εξελίσσεται σε βασικό παράγοντα γιά την ποιότητα της φετινής οινοπαραγωγής, καθώς χρειάσθηκε να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις γιά την διαχείρισή της, τόσο προληπτικά, όσο και θεραπευτικά.

Εξ ου και το ότι το 2022 χαρακτηρίζεται από πολλούς οινοποιούς ως η χρονιά του/της οινολόγου. Εν αναμονή των εξελίξεων, στα βορειοελλαδικά οινοποιεία επικρατεί αναβρασμός, καθώς ο τρύγος, που αναμένεται να ολοκληρωθεί λίγο πριν από τα μέσα Οκτωβρίου, βρίσκεται σε εξέλιξη, με τις λευκές και ωρισμένες ερυθρές ποικιλίες να έχουν ήδη τρυγηθεί στο 100%.

Το 2022 ξεκίνησε πολύ ωραία και όλα έδειχναν ότι θα εξελιχθεί σε πολύ καλή χρονιά. Είχαμε κρύο χειμώνα, με χιόνι, και ωραία Άνοιξη. Δυστυχώς όμως, ακολούθησε η μεγάλη βροχόπτωση προς το τέλος του Αυγούστου σε όλη την Ελλάδα.

Η έντονη βροχή τέτοια περίοδο προκαλεί «σοκ» στο σταφύλι. Σε κάποιες ποικιλίες σταματάει η ωρίμανση και δεν ανεβαίνουν τα σάκχαρα και σε άλλες, πιο ευαίσθητες, εκδηλώνονται ασθένειες, όπως ο βοτρύτης, και σαπίζουν.

Κάτι το οποίο ουσιαστικά δεν αντιμετώπισε, στο βαθμό που επηρέασε άλλες περιοχές της Βορείου Ελλάδας αντίστοιχες, η χαρισματική οινοποιητική «ζώνη» της Γουμένισσας, όπως δήλωσε στον “Μαχητή” ένας από τους παλαιότερους οινοποιούς της ο Χρήστος Αϊδαρίνης, καθώς, όπως τόνισε, “δεν είχαμε τόσες βροχοπτώσεις στην ζώνη μας”.

Η φετινή χρονιά λοιπόν “οψιμίζει” και σε σημαντικό βαθμό είναι η μαεστρία του οινοποιού και του οινολόγου, που θα «σώσουν την παρτίδα», με αποφάσεις για επεμβάσεις είτε πάνω στο αμπέλι (π.χ, με διαλογή σταφυλιών και απομάκρυνση τυχόν σάπιων ή μη ώριμων) είτε στο οινοποιείο (π.χ., με διαχωρισμό ποσοτήτων στις δεξαμενές, γιά κρασιά πρώτης και δεύτερης ποιότητας).

Οπότε μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το 2022 ως μια χρονιά δύσκολη και χρονιά του οινολόγου» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο οινοποιός Στέλιος Μπουτάρης, πρόεδρος της ένωσης «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος».

Ικανοποιητικός, κατά τον κ. Αϊδαρίνη, θα είναι και “ο όγκος παραγωγής των σταφυλιών, κάτι το οποίο φαίνεται και από την υψηλή ζήτηση που έχει καταγραφεί στους αμπελουργούς της Γουμένισσας, όπως επίσης και σε επίπεδο τιμών οι οποίες, όπως ανέφερε, είναι κατά 30% αυξημένες σε σχέση με τις αντίστοιχες περσινές”.

Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα αναμένεται να ξεκαθαρίσει πλήρως μέχρι τις 10 Οκτωβρίου, όταν ο τρύγος στη Βόρεια Ελλάδα εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί με το Ξινόμαυρο.

Μία ποικιλία η οποία, όπως τόνισε ο κ.. Αϊδαρίνης, έχει την δυνατότητα ευκολότερης ανάκαμψης μετά από βροχοπτώσεις, όπως αυτές που είαμε στις αρχές του Φθινοπώρου.

Μοναδικές “σκιές” σε αυτό το κατά τα λοιπά ευχάριστο σκηνικό το υψηλότερο κόστος παραγωγής, λόγω κυρίως της αύξησης στις τιμές ενέργειας, αλλά και αυτό της εύρεσης εργατικού δυναμικού στην ευρύτερη περιοχή, καθώς λόγω τη αυξημένης ζήτησης εργατικού δυναμικού από πλευράς καστανοπαραγωγών και των καλύτερων τιμών που προσέφεραν αυτοί στην αγορά εργασίας, υπήρξε σημαντικό πρόβλημα στους αντίστοιχους αμπελουργούς.

“Είχαμε περιπτώσεις εργατών που την μία ημέρα ερχόντουσαν στα αμπέλια και την επομένη μας άφηναν και να πάνε σε καστανοχώραφα” τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Αϊδαρίνης.

Αναλόγου αποτιμήσεις-εκτιμήσεις είχαμε και από πλευράς της ανερχόμενης οινοποιού Άννας Σακαλάκη, στο οινοποιίο της οποίας στα Πλάγια Παιονίας παράγονται προϊόντα – κρασιά γεωγραφικής ετικέτας “Πλαγιές Πάϊκου” (ΠΓΕ), τα οποία ως γνωστόν καταλαμβάνουν και το μεγαλύτερο όγκο στην παραγωγή του νομού μας, συνθέτοντας με τα προϊόντα  – κρασιά ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) το πλήρες πάζλ οινοπαραγωγής.

Όπως ανέφερε: “Βρισκόμαστε στο τέλος του φετινού τρύγου με τις ερυθρές ποικιλίες να κλείνουν αισιόδοξα την καλλιεργητική περίοδο το ίδιο αισιόδοξα κύλησε και το φετινό καλοκαίρι που ήταν ιδιαίτερο ζεστό τουριστικό καλοκαίρι με τις πωλήσεις να κυμαίνονται πάνω από το προσδοκόμενο και με πολλούς τουρίστες να απολαμβάνουν όλο και περισσότερες ποιοτικές ετικέτες.

Συνάμα να ανοίγουν και πάλι οι ορίζοντες και γιά νέες εξαγωγές με μεγάλο ενδιαφέρον γιά το ελληνικό και τον ελληνικό αμπελώνα.

Η χρονιά άλλωστε του 202 ξεκίνησε πολύ δυναμικά και με τους καλύτερους οιωνούς έπειτα από δύο δύσκολα χρόνια του κορωνοϊού γιά τον κλάδο μας γιά τη νέα καλλιεργητική περίοδο, οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν τον χειμώνα και την άνοιξη άφησαν ένα θετικό πρόσημο γιά το αποτέλεσμα της φετινής οινοπαραγωγής, οι βροχές όμως που έφερε ο Σεπτέμβριος επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό την παραγωγή
και ιδιαίτερα τις λευκές ποικιλίες.

Γιά παράδειγμα παρουσιάζουν βοτρίτη, σαπίζουν ή χάνονται ποικιλίες όπως η πολύ ευαίσθητη Μαλαγουζιά. Συναντήσαμε βέβαια μεγάλες διακυμάνσεις από περιοχή σε περιοχή. Οι καιρικές αυτές μεταβολές έφεραν στο προσκήνιο τη σημαντικότητα της αμπελουργικής εμπειρίας του κάθε οινοποιού.

Συγκηρία η οποία προδιαθέτει εμπειρία του οινοποιού στο αμπέλι και στην οινοποίηση, επαγρύπνιση και πρόβλεψη αγορών, αντίληψη και κρίση γιά διορθωτικές κινήσεις και γρήγορες αποφάσειςστην παραγωγή, παρεμβάσεις κατά την παραλαβή των σταφυλιών. Σύγχρονο εξοπλισμό που δεν αφήνει περιθώρια από την σταθερή ποιότητα του προϊόντος που ο κάθε οινοποιός έχει επιλέξει.

Η καλή αρχικά λοιπόν χρονιά μετατράπηκε σε χρονιά “οινολόγου” και υψηλών προδιαγραφών”.

Πάντως, αν η παραγωγή επηρεάστηκε σε ένα βαθμό δυσμενώς το 2022 από τις καιρικές συνθήκες, δεν ισχύει το ίδιο με την πορεία των ελληνικών κρασιών στο εμπορικό κομμάτι.

«Εμπορικά το 2022 εξελίσσεται πάρα πολύ καλά, πηγαίνοντας χέρι-χέρι με την πορεία του τουρισμού στην Ελλάδα και με το γεγονός ότι ταβέρνες και εστιατόρια προσφέρουν πλέον και επώνυμα εμφιαλωμένα κρασιά.

Ενδεικτικό είναι ότι στα μισά επώνυμα οινοποιεία της Βόρειας Ελλάδας, τα κρασιά έχουν τελειώσει, κυρίως τα λευκά και τα ροζέ» λέει ο κ. Μπουτάρης, συνηγορώντας απολύτως με τον κ. Αϊδαρίνη και προσθέτοντας αμφότεροι ότι ειδικά στα οινοποιεία τους, οι εξαγωγές είναι φέτος αυξημένες κατά 30% σε σχέση με πέρυσι και κατά 50% σε σύγκριση με το 2019. Μεγαλύτερη ζήτηση εξακολουθούν να έχουν τα λευκά (ασύρτικο, μαλαγουζιά, μοσχοφίλερο), αλλά και τα κόκκινα από γηγενείς ποικιλίες, ενώ εξαγωγές γίνονται ακόμα και σε αγορές που μέχρι πρότινος ήταν terra incognita για τα ελληνικά κρασιά, όπως το Καζακστάν, από όπου μάλιστα η ζήτηση ήρθε… από μόνη της, χωρίς να γίνει κρούση από κάποιο ελληνικό οινοποιείο!

Μεγαλύτερη ζήτηση εξακολουθούν να έχουν τα λευκά (ασύρτικο, μαλαγουζιά, μοσχοφίλερο), αλλά και τα κόκκινα από γηγενείς ποικιλίες, αναφέρει ο Στέλιος Μπουτάρης.

Εξαγωγές πραγματοποιούνται και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου υπάρχει ζήτηση για κρασιά από τους ξένους που εργάζονται εκεί, αλλά όπως επισημαίνει ο κ. Μπουτάρης, δεν έγιναν καινούργιες συμφωνίες φέτος, με την αφορμή της 86ης ΔΕΘ, στην οποία τα Εμιράτα ήταν η τιμώμενη χώρα. Στη λιανική αγορά εντός των συνόρων και ιδίως στα σούπερ μάρκετ, οι πωλήσεις είναι μειωμένες κατά 10%, σε σχέση με πέρυσι, έχοντας επιστρέψει στα επίπεδα του 2019, καθώς υπήρξε εξισορρόπηση της ζήτησης, μετά την κατακόρυφη άνοδό της κατά την περίοδο της πανδημίας.