Οι υγιείς φιλικές σχέσεις στην ζωή μας

Είναι αλήθεια, ότι οι φίλοι πλουτίζουν την κάθε πλευρά της ζωής μας. Κλινικές έρευνες αλλά και προσωπικές εμπειρίες επιβεβαιώνουν πως οι φίλοι μπορούν να μας βοηθούν να προσαρμοσθούμε στις αλλαγές της ζωής, να υποστηρίζουν τις σχέσεις μας με τους άλλους, να «ανεβάζουν» την διάθεσή μας και, γενικότερα, να βελτιώνουν τη φυσική και πνευματική υγεία μας. Αλλά η φιλία δεν είναι πάντα τόσο απλή. Είναι ένα «ταξίδι», που αφορά μεν σε ικανοποιήσεις και απολαύσεις, από την άλλη όμως δεν παύει να είναι ένα «ταξίδι» με εντάσεις και παγίδες σε όλη την διάρκεια της «διαδρομής».

Ειδικότερα, ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι χαρακτηρίζουν την φιλία ως μία σχέση εθελοντικής αλληλεξάρτησης. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μία κατάσταση που δύο άνθρωποι βρίσκονται μαζί επειδή το θέλουν, ενδιαφέρονται προσωπικώς και νοιάζονται ο ένας για τον άλλον. Λέγεται, ότι οι φίλοι εμπίπτουν στις ακόλουθες τρεις κατηγορίες, ανάλογα με το βαθμό εμπιστοσύνης και συναισθηματικής κατανόησης που αμοιβαία δείχνουμε: Καλύτεροι, καλοί και ευκαιριακοί φίλοι.

Οι λεγόμενοι «καλύτεροι φίλοι» αποτελούν, με απλά λόγια, τον πιό στενό μας κύκλο. Είναι τα άτομα που εμπιστευόμαστε, που μοιραζόμαστε τα μυστικά μας και που βασιζόμαστε πάνω τους. Είναι οι άνθρωποι που μας αποδέχονται χωρίς όρους και κατανοούν τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας.

Οι «καλοί φίλοι» είναι οι άνθρωποι, στους οποίους εμπιστευόμαστε τα προσωπικά μας αλλά επιλεκτικά. Αυτό ασφαλώς δηλώνει, ότι ο βαθμός της εμπιστοσύνης που τους δείχνουμε είναι χαμηλότερος και η κατανόηση που μας δείχνουν είναι σαφώς μικρότερη. Παρ’ όλα αυτά, είναι άτομα που συμπαθούμε, που έχουμε κοινές δραστηριότητες και «χόμπυ», και που απολαμβάνουμε το χρόνο, τον οποίο περνάμε μαζί.

Τέλος, όταν μιλάμε για ευκαιριακούς φίλους αναφερόμαστε σε φιλίες που αναπτύσσονται κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες της ζωής μας. Για παράδειγμα, ευκαιριακοί φίλοι μπορεί να είναι κάποιοι γείτονες, συνάδελφοι, συμφοιτητές κ.α.

Είναι γεγονός, ότι είναι δύσκολο να αναγνωρίσεις ποιές φιλίες είναι υγιείς και ποιές όχι στην ζωή μας. Σε γενικές γραμμές, υγιείς είναι οι φιλίες που βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής μας. Είναι, γενικώς, θετικές και υποστηρικτικές, και δίνουν χώρο και στους δυο να αναπτυχθούν και να εξελίξουν την αυτοεκτίμησή τους. Είναι ευλογία να έχετε φίλους που πλουτίζουν τις εμπειρίες σας, σας καλλιεργούν και σας οδηγούν, σας καθησυχάζουν όταν έχετε αμφιβολίες και σας επαναφέρουν στην πραγματικότητα.

Αυτό, βεβαίως, δε σημαίνει, ότι οι υγιείς φιλίες είναι εντελώς ελεύθερες από εντάσεις. Όλοι μας αισθανόμαστε, κατά καιρούς, ενόχληση, θυμό, ζήλια, ανταγωνιστικότητα προς τους φίλους μας. Ωστόσο, μερικές φιλίες είναι πιθανό να αποδειχθούν δηλητηριώδεις ως προς την ευημερία μας. Αν κάποιος φίλος συνεχώς σας απογοητεύει, σας υποτιμά ή σας αποδυναμώνει με την εγωκεντρικότητά του τότε μιλάμε για «τοξικότητα» στην αλληλεπίδραση, αλλά όχι και αναγκαστικά στα άτομα.

Δεν είναι λίγες οι φορές, ωστόσο, που και οι ίδιοι εμείς μπορεί να πληγώσαμε και να απογοητεύσαμε φιλικά μας πρόσωπα, ηθελημένα ή αθέλητα, και έπειτα να μετανιώσαμε για τη στάση μας αυτή. Η συγγνώμη είναι ένα ιδιαιτέρως σημαντικό «εργαλείο» σε μία φιλία. Έχει μιάν εκπληκτική δύναμη, να θεραπεύει σχέσεις. Είναι αλήθεια, ότι η συγγνώμη είναι για μερικούς από εμάς κάτι πραγματικά δύσκολο, ειδικώς αν έχουμε διδαχθεί, ότι είναι «έγκλημα» να κάνουμε λάθη ή να παραδεχτούμε ότι ήμασταν άδικοι. Εάν σας είναι δύσκολο, λοιπόν, να εκφράσετε την συγγνώμη σας, σκεφτείτε πόσο μεγάλη θα είναι η «ανταμοιβή» που θα λάβετε όταν πείτε ότι μετανιώσατε για κάτι. Είναι εξαιρετικώς μοναδική και απελευθερωτική εμπειρία, μια ανακούφιση και, έτσι, ένα χρήσιμο εργαλείο για καλύτερες, βαθύτερες και πιό ουσιαστικές φιλίες.

Όταν ήμασταν παιδιά είχαμε τη δύναμη να λέμε: «Συγγνώμη. Θα ξαναπαίξεις μαζί μου;» Και ξαναπαίζαμε. Ζητούσαμε συγγνώμη και συγχωρούσαμε με την απίστευτη παιδική αθωότητα. Είναι καιρός πιά να πράττουμε το ίδιο και ως ενήλικοι.