Η Ελληνική Επανάσταση και η Αϊτη, η πρώτη χώρα που την αναγνώρισε

«Τούτο το λόγο θα σας πω, δεν έχω άλλο κανένα, μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα»
Kωστής Παλαμάς

Φέτος το ελληνικό έθνος γιορτάζει την 200η επέτειο της έναρξης της Επανάστασης, που είχε σκοπό την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού και την «Ελευθέρωση της Πατρίδος» ή την «Ανέγερση και Απελευθέρωση του ελληνικού έθνους και πατρίδος μας», σύμφωνα με την διατύπωση του Εμμανουήλ Ξάνθου, που ήταν ένας από τους τρεις ιδρυτές της «Φιλικής Εταιρείας». Οι άλλοι δύο ήταν ο Νικόλαος Σκουφάς και ο Αθανάσιος Τσακάλωφ.

Η Επανάσταση του 1821 αποτελεί ιδιαίτερο σταθμό στην ιστορία του Νεότερου Ελληνισμού, γιατί υπήρξε ο καρπός της ίδρυσης του ελληνικού κράτους. Στη συνείδηση του λαού πήρε θρυλικές διαστάσεις και ενέπνευσε και εξακολουθεί να εμπνέει τις επόμενες γενιές των Ελλήνων.

Κάλλιστα μπορεί να θεωρηθεί σημαντικός σταθμός και στην ιστορία της Ευρώπης, γιατί η ελληνική Επανάσταση γέννησε το κίνημα του «Φιλελληνισμού των Λαών» που ήταν αντίθετο με τις συντηρητικές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και συνέβαλε τα μέγιστα στην διάλυση της αντιδραστικής «Ιεράς Συμμαχίας», που είχε ιδρυθεί το 1815 και διαλύθηκε το 1853.

Η ίδρυσή της αποφασίσθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1815 από τις νικήτριες δυνάμεις των Ναπολεόντειων πολέμων που ήταν η Ρωσία, η Αυστρία και η Πρωσία. Αργότερα προσχώρησε στην συμμαχία και η Γαλλία. Αρνήθηκαν συμμετοχή οι Άγγλοι, ο Πάπας και οι Τούρκοι, ο καθένας γιά δικούς του ιδιαίτερους λόγους.

Αρχική επιδίωξη της Ιεράς Συμμαχίας ήταν η διατήρηση της ειρήνης, σύμφωνα με το χριστιανικό πνεύμα. Τα επόμενα όμως χρόνια, όταν κυριάρχησε η προσωπικότητα του Αυστριακού Καγκελάριου Μέτερνιχ άλλαξε ο χαρακτήρας της Συμμαχίας.

Παρακάμφθηκε ο χριστιανικός και επεβλήθη χαρακτήριας αντιδραστικός. Πολέμιος κάθε φιλελεύθερης κίνησης στην Ευρώπη καθώς και της ελληνικής Επανάστασης του 1821 με σκοπό την διατήρηση της «τάξης», όπως είχε διαμορφωθεί μετά την ήττα του Ναπολέοντα.

Λίγους μήνες πριν από την έναρξη της ελληνικής Επανάστασης είχαν εκραγεί «κοινωνικές επαναστάσεις» στην Νεάπολη και το Πεδεμόντιο της Ιταλίας, στην Ισπανία και κάποιο κοινωνικό κίνημα στην Πετρούπολη της Ρωσίας. Ήταν πολύ εύκολη υπόθεση γιά τον Μέτερνιχ, με αφορμή τις παραπάνω κοινωνικές επαναστάσεις να πείσει τους ηγέτες των κρατών της Ιεράς Συμμαχίας, ότι και η ελληνική Επανάσταση δεν είχε σκοπό απελευθερωτικό αλλά ήταν ένα τμήμα της επαναστατικής ευρωπαϊκής κίνησης, που έθετε σε κίνδυνο την ησυχία και την ειρήνη της Ευρώπης.
Κι αυτό ενώ δεν ήταν αληθές, εν τούτοις τα ευρωπαϊκά κράτη κράτησαν εχθρική στάση απέναντι στην ελληνική Επανάσταση.

Αντίθετα, όμως, προς τα ισχυρά κράτη της Ευρώπης φιλική στάση εκδήλωσε ένα πολύ μικρό και φτωχό κράτος της Καραϊβικής, η Αϊτή, που τα χρόνια εκείνα ονομαζόταν από τους Ελληνες «Χαϊτού». Η Αϊτή λοιπόν είναι η πρώτη χώρα, που αναγνώρισε επίσημα την ελληνική Επανάσταση του 1821 και είναι η πρώτη χώρα που έστειλε και οικονομική βοήθεια γιά την Επανάσταση, ανάλογη με τις δυνατότητές της. Παραθέτουμε την απαντική επιστολή του Προέδρου της Αϊτής στο σχετικό αίτημα του Κοραή, προς ενημέρωση:

«Πριν ή δεχθώμεν την επιστολή υμών, σημειουμένην εκ Παρισίων τη 20η παρελθόντος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντος εκατονταετηρίδας. Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα τέλος πάντων εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται της ελευθερίαν αυτής και την θέσιν, ήν μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε.
Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις [αυτή την ονομασία είχε τότε η Αϊτή], οίτινες, ως οι Ελληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και δια των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.
Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπισθή τους απογόνους του Λεωνίδου , εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, ει μη διά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον διά χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων διά προμήθειαν όπλων, ών έχετε ανάγκην. Συμβεβηκότα όμως, επιβαλόντα τη πατρίδι ημών μεγάλην ανάγκην. επησχόλησαν όλον το χρηματικόν, εξ ού η Διοίκησις ηδύνατο καταβάλει μέρος.
Σήμερον έτι η επανάστασις, η κατά το ανατολικόν μέρος της νήσου επικρατούσα, υπάρχει νέον προς την εκτέλεσιν αυτού του σκοπού κώλυμα. Επειδή το μέρος όπερ ηνώθη μετά της Δημοκρατίας, ής προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών την δαπάνην. Εάν δ’ επέλθωσι κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν ημών τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.
Πολίται, διερμηνεύσατε προς τους συμπατριώτας υμών τας θερμοτέρας ευχάς, άς λαός του Χαϊτίου αναπέμπει υπέρ της ελευθερώσεως αυτών. Οι μεταγενέστεροι Ελληνες ελπίζουσιν εν τη αναγεννωμένη ιστορία τούτων άξια της Σαλαμίνος τρόπαια. Είθε παρόμοιοι τοις προγόνοις αυτών αποδεκνυόμενοι και υπό των διαταγών του Μιλτιάδου διευθυνόμενοι, δυνηθώσιν εν τοις πεδίοις του νέου Μαραθώνος τον θρίαμβον της ιεράς υποθέσεως, ήν επεχείρησαν υπέρ των δικαιωμάτων αυτών, της θρησκείας και της πατρίδος. Είθε, τέλος, διά των φρονίμων διατάξεων αυτών μνημονευθώσιν εν τη ιστορία οι κληρονόμοι της καρτερίας και των αρετών των προγόνων».

Η παραπάνω επιστολή διασώθηκε σε ελληνική μετάφραση στο «Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως» του αγωνιστή του 1821 Ιωάννη Φιλήμονα.

Συμβολικά η Αϊτή, παρά τα δικά της προβλήματα, έστειλε στον Κοραή, 45 τόνους καφέ, γιά να πουληθεί και με τα χρήματα να αγοραστούν καριοφίλια και πολεμοφόδια για την Επανάσταση. Εκτός, όμως, από την παραπάνω οικονομική βοήθεια και εκατό Αϊτινοί εθελοντές-μαχητές, ξεκίνησαν από την μακρινή πατρίδα τους, να έλθουν στην επαναστατημένη Ελλάδα γιά να πολεμήσουν τον κατακτητή.

Δυστυχώς οι παραπάνω αγωνιστές – εθελοντές δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους. Κατά την διαδρομή βούλιαξε το πλοίο, που τους μετέφερε και πνίγηκαν όλοι.

Την 25η Μαρτίου θα γίνει η επίσημη έναρξη των εορταστικών εκδηλώσεων για την 200η επέτειο της Επανάστασης του 1821. Στην εκδήλωση κλήθηκαν, τιμής ένεκεν (πολύ σωστά), εκπρόσωποι των κρατών Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας, οι ναυτικές μοίρες των οποίων κατέστρεψαν τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο στην Ναυμαχία του Ναβαρίνου, γεγονός που επέσπευσε την αναγνώριση της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, έστω και γιά ένα μικρό τμήμα της υπόδουλης πατρίδας μας.

Πιστεύουμε, όμως, ότι είναι μεγάλη παράλειψη η μη πρόσκληση στην έναρξη των εορταστικών εκδηλώσεων της μικρής και φτωχής Αϊτής, που όπως προαναφέρθηκε είναι η ΠΡΩΤΗ χώρα που αναγνώρισε την Επανάσταση του 1821 και το δικαίωμα των Ελλήνων (και κατ’ επέκταση όλων των εθνών) γιά Ελευθερία και Αυτοδιάθεση.

Είναι η χώρα, που εκτός από την αναγνώριση της Επανάστασης έστειλε και οικονομική βοήθεια (παρά τα δικά της προβλήματα) αλλά και τους πρώτους εκατό φιλέλληνες εθελοντές – μαχητές, ανεξάρτητα αν αυτοί πνίγηκαν στην θάλασσα, πριν φθάσουν στον προορισμό τους.

Υπάρχει ακόμη χρονικό περιθώριο να προσκληθεί και η Αϊτή στις εορταστικές εκδηλώσεις γιά την έναρξη της Επανάστασης του 1821.

Η πρόσκληση της Αϊτής πιστεύουμε, ότι είναι ηθική υποχρέωση της Ελλάδος και ασφαλώς θα ικανοποιήσει την πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Γένοιτο!