Η ΕΠΙΚΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ (19-21 ΙΟΥΝΙΟΥ 1913)

Στις αρχές του 20ου αιώνα μετά την λήξη του Μακεδονικού Αγώνα όλα τα ομόδοξα βαλκανικά κράτη επεδίωκαν την σύναψη συμμαχίας-παρά τις επί μέρους διαφορές τους για να μπορέσουν να απομακρύνουν του Τούρκους από τα βαλκανικά εδάφη. Έτσι στις 22 Απριλίου 1912 (παλιό ημερολόγιο) Βούλγαροι και Σέρβοι υπέγραψαν μυστική συμφωνία.

Ένα μήνα αργότερα υπεγράφη και Ελληνοβουλγαρικό πρωτόκολλο συνεργασίας ισχύος. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους η Βαλκανική συμμαχία διευρύνθηκε ακόμη περισσότερο με την προσχώρηση σε αυτήν και του Μαυροβουνίου. Έτσι όταν φθάσαμε την 25η Σεπτεμβρίου 1912 (παλιό ημερολόγιο) το μικρό Μαυροβούνιο κήρυξε πόλεμο κατά της Τουρκίας. Πέντε μέρες αργότερα τα υπόλοιπα κράτη της συμμαχίας ζήτησαν από την Τουρκία να παραχωρήσει διοικητική αυτοδυναμία στις βαλκανικές περιοχές στις οποίες κατοικούσαν ομοεθνείς τους και τις κατείχε η Τουρκία.

Οι κατακτητές απέρριψαν την διακοίνωση των συμμάχων και στην 4 Οκτωβρίου κύρηξαν πόλεμο κατά της Βουλγαρίας και Σερβίας ενώ παράλληλα ζήτησαν από την Ελλάδα να παραμείνει ουδέτερη αφήνοντας να εννοηθεί ότι σε αντάλλαγμα θα της παραχωρούσαν την Κρήτη.

Η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση και στις 5 Οκτωβρίου 1912 ο Έλληνας πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη επέδωσε στην Τουρκία διακοίνωση περί διακοπής των διπλωματικών σχέσεων Ελλάδος -Τουρκίας. Ενώ την ίδια μέρα ο ελληνικός στρατός παραβίασε τα τότε ελληνοτουρκικά σύνορα και μέσα από ορεινούς άτραπους (Μελούνα κ.λ.π.) εισέβαλε στα κατεχόμενα από τους Τούρκους Ελληνικά εδάφη της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας. Έτσι άρχισε ο Ά Βαλκανικός πόλεμος που τυπικά έληξε στις 17 Μαΐου 1913 με την υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου.

Σύμφωνα με την παραπάνω Συνθήκη η Τουρκία παραχωρούσε στους νικητές συμμάχους των Βαλκανικής όλα τα εδάφη που κατείχε δυτικά της γραμμής Αίνου-Μηδείας. Ακόμη στην Ελλάδα παραχωρήθηκε η Κρήτη. Ορίστηκαν τα σύνορα με την Αλβανία ενώ για την τύχη των νησιών του Αιγαίου θα αποφάσιζαν οι Μεγάλες Ευρωπαϊκές Δυνάμεις. Η παραπάνω Συμφωνία προέβλεπε η διανομή των εδαφών που ελευθερώθηκαν να γίνει μεταξύ των συμμάχων με δικές τους επί μέρους συμφωνίες.

Έτσι μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας συμφωνήθηκε η χάραξη μιας οριοθετικής γραμμής. Η Ελληνική πλευρά σεβάστηκε και τήρησε τη συμφωνία αυτή ενώ δεν συνέβη το ίδιο και από πλευράς Βουλγαρίας η οποία συνεχώς παραβίαζε τα συμφωνηθέντα και δημιουργούσε επεισόδια σε βάρος των Ελλήνων και των Σέρβων οι οποίοι προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των Βουλγάρων συνήψαν μεταξύ τους μυστικά διμερή συμμαχία στις 19.5.13. Τα μεσάνυχτα της 16ης Ιουνίου 1913 οι Βούλγαροι εξαπέλυσαν γενική επίθεση κατά των ελληνικών και σέρβικων θέσεων χωρίς να κηρύξουν πόλεμο.

Η επίθεση αυτή έδειξε ότι δεν ήταν ένα από τα συνήθη μεθοριακά επεισόδια. Ήταν η προετοιμασία για τον αναμενόμενο πόλεμο. Ο Έλληνας αρχιστράτηγος βασιλιάς Κωνσταντίνος Α’ ήρθε στην Θεσσαλονίκη ενημερώθηκε για την κατάσταση και εγκατέστησε το στρατηγείο του στο Μελισσοχώρι. Στο μεταξύ η Σερβία ενημέρωσε την Ελλάδα ότι κύρηξε πόλεμο κατά της Βουλγαρίας.

Στις 18 Ιουνίου 1913 ο ελληνικός στρατός πήρε εντολή για εφαρμογή των πολεμικών σχεδίων που προέβλεπαν προέλαση σε όλα τα μέτωπα και κυρίως προς το Κιλκίς και το Λαχανά. Επελέγησαν το Κιλκίς και ο Λαχανάς γιατί ήταν οι κύριοι δίοδοι μέσω του οποίου θα μπορούσαν να βαδίσουν οι Βούλγαροι κατά της Θεσσαλονίκης που αποτελούσε και τον κύριο στόχο της. Το Κιλκίς επί πλέον ως τοποθεσία ήταν το κλειδί για τον έλεγχο της Δοϊράνης στον σιδηροδρομικό σταθμό της οποίας βρισκόταν οι αποθήκες ανεφοδιασμού του βουλγαρικού στρατού.

Επί πλέον το Κιλκίς την εποχή εκείνη ήταν το κέντρο της Βουλγαροκτονικής προπαγάνδας δηλαδή προαύλιο του Βουλγαρισμού. Η κατάληψη λοιπόν του Κιλκίς από το ελληνικό στρατό εκτός από τα στρατηγικά πλεονεκτήματα που θα έδινε στους Έλληνες θα αποκτούσε σπουδαία ηθική νίκη αφού θα γίνουν στο κέντρο του βουλγαρισμού.

Η ολομέτωπη επίθεση του ελληνικού στρατού κατά της καλά οχυρωμένης τοποθεσίας του Κιλκίς ξεκίνησε στις 19 Ιουνίου 1913 και έληξε την 21 Ιουνίου 1913 με θριαμβευτική νίκη των Ελλήνων με τρομερές όμως απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό. Όπως αναφέρει ο Χρήστος Ίντος στο βιβλίο του “Από το Κιλκίς στη Δοϊράνη και στη Στρώμνιτσα οι νεκροί κι τραυματίες στη μάχη του Κιλκίς ήταν 5.652. Οι νικηφόρα μάχη του Κιλκίς και του Λαχανά ήταν πολύ σημαντικές για το ελληνικό έθνος.

Με τις νίκες αυτές διασφαλίστηκε η ελευθερία της Μακεδονίας της Θράκης και πραγματοποιήθηκε η ενσωμάτωση του στην Μητέρα Ελλάδα. Δυστυχώς παρά τη σπουδαιότητα τους οι νικηφόρες πολύνεκρες μάχες του Κιλκίς και του Λαχανά έχουν σήμερα λησμονηθεί.

Είναι άγνωστες στους σύγχρονους Έλληνες με ευθύνη της Πολιτείας αλλά και των τοπικών παραγόντων διαχρονικά. Την Κυριακή 21 Ιουνίου 2020 θα γιορταστεί στην πόλη μας η 107η επέτειος της απελευθέρωσης της. Λόγω των περιοριστικών μέτρων εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού δεν θα γίνει παρέλαση κ.λ.π. Έχουμε όλοι ΚΑΘΗΚΟΝ να τιμήσουμε την Ημέρα και τους Αθάνατους ΝΕΚΡΟΥΣ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ με τριήμερη ανάρτηση των σημαίων μας.