Εξέταση των δηλώσεων του Πρωθυπουργού για τη συνταγογράφηση τεστ PCR σε ευρωπαϊκές χώρες
Την Πέμπτη 13 Ιανουαρίου του 2022, ο δημοσιογράφος Νίκος Χατζηνικολάου πήρε συνέντευξη από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, η οποία έλαβε χώρα στο Μέγαρο Μαξίμου. Η ατζέντα της συνέντευξης περιλάμβανε θέματα για την πανδημία, το ΕΣΥ, τους εμβολιασμούς και την υποχρεωτικότητα, τους διαγνωστικούς ελέγχους και τις τιμές τους, την ακρίβεια και τα ελληνοτουρκικά. Σε ένα σημείο της συνέντευξης, αποκρινόμενος σε πρόταση του κ. Χατζηνικολάου σχετικά με τη δυνατότητα συνταγογράφησης των μοριακών ελέγχων, ο πρωθυπουργός δήλωσε πως τα μοριακά τεστ δεν συνταγογραφούνται σε καμία χώρα της Ευρώπης, για να επαναδιατυπώσει, ύστερα από υπόδειξη του δημοσιογράφου, ότι ενδεχομένως να γίνεται στην Αυστρία χωρίς να είναι ο κανόνας. Ωστόσο, ο ισχυρισμός ότι η συνταγογράφηση τεστ PCR δεν είναι ο κανόνας στην Ευρώπη δεν ευσταθεί.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε την επίμαχη συνέντευξη παρακάτω:
Τι ισχύει
Προτού παρουσιάσουμε μερικά ενδεικτικά παραδείγματα χωρών, στις οποίες συνταγογραφούνται οι μοριακοί διαγνωστικοί έλεγχοι (PCR) κατόπιν επικοινωνίας του ασθενή ή εκείνου που παρουσιάζει συμπτώματα της COVID-19 με τον προσωπικό του ιατρό, αξίζει να παραθέσουμε τη στιχομυθία ανάμεσα στον πρωθυπουργό και τον κ. Χατζηνικολάου. Από το 22:51 του βίντεο, λέγονται τα εξής:
Νίκος Χατζηνικολάου: Τα κρατώ αυτά για το επόμενο τμήμα της συζήτησής μας. Θέλω να σταθούμε λίγο στα τεστ, στα rapid test, στα μοριακά τεστ. Δέχεστε κριτική, δέχεται κριτική η κυβέρνησή σας, για το γεγονός ότι τα τεστ είναι ακριβά.
Για παράδειγμα, επικαλούνται όσοι σας ασκούν αυτή την κριτική το τι συμβαίνει στην Κύπρο ή σε άλλες χώρες. Αλλά επικαλούνται και το γεγονός ότι κάποιοι Δήμοι, εδώ στην Ελλάδα, κατάφεραν να πετύχουν καλύτερες τιμές και να εμφανίζονται τα μοριακά τεστ στα 25 ή στα 26 ή στα 27 ευρώ και όχι στα 47 ή στα 50.
Οφείλεται στην εξαιρετικά επιτυχημένη στρατηγική την οποία είχαμε αξιοποιώντας τα τεστ αντιγόνου, rapid αλλά και self-test και έχουμε μία εξαιρετικά καλή επιδημιολογική εικόνα για το τι συμβαίνει σήμερα στην πατρίδα μας.
Πάρτε το παράδειγμα των σχολείων. Ήσασταν και εσείς ένας από αυτούς που είχατε εκφράσει κάποιες ανησυχίες, επιφυλάξεις. Τις θεωρώ απολύτως δικαιολογημένες και κατανοητές. Πιστεύω όμως ότι η απόφασή μας να ανοίξουμε τα σχολεία δικαιώθηκε. Εντοπίσαμε παραπάνω από 20.000 παιδιά τα οποία αν δεν είχαμε κάνει τα τεστ θα ήταν στα σπίτια, θα πήγαιναν στις παιδικές χαρές, θα πήγαιναν στους παππούδες και στις γιαγιάδες, τα οποία έμειναν σπίτι. Και ταυτόχρονα επιτρέψαμε στα παιδιά να επιστρέψουν στο φυσικό τους χώρο.
Όλο αυτό το κάναμε επειδή ακριβώς είχαμε μία στρατηγική για μαζικά τεστ του πληθυσμού μέσα από τη διαδικασία των self-test, η οποία υπηρέτησε τον βασικό της σκοπό. Έρχομαι τώρα στο ζήτημα των PCR.
Η επίμαχη δήλωση του κ. Μητσοτάκη ακούγεται στο 25:36. Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη τη συνέντευξη εδώ.
Παρακάτω θα παραθέσουμε παραδείγματα χωρών τα οποία διαψεύδουν την εν λόγω δήλωση.
Βέλγιο
Σύμφωνα με πληροφορίες από την επίσημη βελγική ιστοσελίδα επικοινωνίας θεμάτων που άπτονται της πανδημίας, οι κάτοικοι του Βελγίου δικαιούνται δωρεάν PCR test εφόσον έχουν συνταγή γιατρού.
Αναλυτικότερα, ο ενδιαφερόμενος λαμβάνει μέσω SMS έναν 16ψήφιο αριθμο CTPC (Corona Test Prescription Code) τον οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει εντός 10 ημερών ώστε να ελεγχθεί για την COVID-19 χωρίς επιβάρυνση, σε κάποια υγειονομική δομή ή διαγνωστικό κέντρο. [πηγή 1][πηγή 2]
Λουξεμβούργο
Στο Λουξεμβούργο, εφόσον υπάρχει συνταγή γιατρού, ο εκάστοτε πολίτης μπορεί να επισκεφτεί τις πλατφόρμες τεσσάρων αλυσίδων εργαστηρίων (Bionext Lab, Laboratoires Ketterthill, Laboratoires Réunis, Sampling Center (Centre de prélèvement) for COVID-19 tests in LNS) και να προγραμματίσει τη διενέργεια δωρεάν μοριακού ελέγχου για τον κορωνοϊό. Τα έξοδα γι’ αυτά τα τεστ καλύπτονται από πόρους του Caisse Nationale de Santé (CNS), δηλαδή του Λουξεμβουργιανού ταμείου για την υγεία. [πηγή]
Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία
Ομοίως, στην περίπτωση που υπάρχει αίτημα ιατρού, προβλέπεται η διενέργεια δωρεάν διαγνωστικού ελέγχου για COVID-19 με τη μοριακή μέθοδο (PCR) και για τους Βρετανούς, χωρίς οι τελευταίοι να παρουσιάζουν απαραιτήτως συμπτώματα της νόσου. To ίδιο ισχύει και για τους Γάλλους, οι οποίοι μπορούν να εξεταστούν με PCR εφόσον έχουν συνταγή ιατρού. [πηγή]
Βουλγαρία
Η προληπτική εξέταση σε διαγνωστικά κέντρα στη Βουλγαρία για ενδιαφερόμενους δίχως συμπτώματα, δεν καλύπτεται οικονομικά. Ωστόσο, όπως προκύπτει από την σελίδα για την ενημέρωση του κοινού για θέματα της πανδημίας στη Βουλγαρία, ένας γιατρός μπορεί να εκδόσει έντυπο ή ψηφιακό παραπεμπτικό ώστε να πραγματοποιηθεί δωρεάν μοριακός έλεγχος για την COVID-19 σε ένα από τα 124 συμβεβλημένα διαγνωστικά κέντρα της χώρας. [πηγή]
Η διαδικασία που περιγράφουμε παραπάνω, δηλαδή η εξασφάλιση δωρεάν διαγνωστικού ελέγχου PCR διαμέσου παραπεμπτικού που εκδίδεται από κάποιον ιατρό, δίνει θεωρητικά τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους να δηλώσουν ότι έχουν συμπτώματα ώστε να εξεταστούν, χωρίς χρέωση, από τα συνεργαζόμενα με το δημόσιο διαγνωστικά κέντρα ή φαρμακεία.
Πολωνία
Στις 8 Ιανουαρίου του 2021, δόθηκε η δυνατότητα σε Πολωνούς γιατρούς να χορηγούν ηλεκτρονικά παραπεμπτικά (e-skierowanie), μέσω του συστήματος salon.gov.pl. Υπό προϋποθέσεις, λοιπόν, οι Πολωνοί που παρουσιάζουν συμπτώματα μπορούν να υποβάλλονται σε δωρεάν διαγνωστικούς ελέγχους για τον κορωνοϊό, με τα έξοδα να καλύπτονται από πόρους του Εθνικού Ιδρύματος Υγείας (Narodowy Fundusz Zdrowia – NFZ). [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]
Ρουμανία και Φινλανδία
Για τη περίπτωση της Ρουμανίας, κατόπιν σχετικής επικοινωνίας με πιστοποιημένες ομάδες ελέγχου γεγονότων, μας γνωστοποιήθηκε πως οι διαγνωστικοί έλεγχοι για την COVID-19 γίνονται δωρεάν σε όσους παρουσιάζουν συμπτώματα ή όσους αποτελούν επαφές με θετικά κρούσματα COVID-19. Συγκεκριμένα, οι πολίτες που εμφανίζουν συμπτώματα της νόσου, ενθαρρύνονται από την Επιτροπή για τη Δημόσια Υγεία του Υπουργείου Υγείας να επικοινωνούν με τους οικογενειακούς τους ιατρούς ώστε να προγραμματίζεται ο έλεγχός τους. Παρόμοιες διευκολύνσεις γίνονται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως για παράδειγμα στη Φινλανδία. [πηγή 1][πηγή 2]
Κροατία
Στην Κροατία αν κάποιος έχει συμπτώματα, ή αν ισχυριστεί ότι έχει συμπτώματα, μπορεί να επικοινωνήσει με τον προσωπικό του ιατρό ώστε να του χορηγηθεί παραπεμπτικό και να εξεταστεί για τον κορωνοϊό χωρίς επιβάρυνση. Συγκεκριμένα, ο γιατρός στέλνει στο εκάστοτε διαγνωστικό κέντρο τα στοιχεία του ενδιαφερόμενου (και δυνητικά ασθενή), στη συνέχεια ο ασθενής συμπληρώνει τα στοιχεία του στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του διαγνωστικού κέντρου για το ραντεβού και, τέλος, ο ασθενής επισκέπτεται το κέντρο και εξετάζεται χωρίς χρέωση με μοριακό έλεγχο PCR. [πηγή]
Γερμανία
Στη Γερμανία, οι πολίτες που παρουσιάζουν συμπτώματα της νόσου ενθαρρύνονται να επικοινωνήσουν με τον οικογενειακό τους ιατρό, ο οποίος θα αποφασίσει αν θα διενεργηθεί δωρεάν διαγνωστικός μοριακός έλεγχος. Επίσης, τόσο οι έχοντες ιδιωτική ασφάλιση όσο και οι ανασφάλιστοι μπορούν να εξεταστούν χωρίς χρέωση με PCR. Στην περίπτωση των ασφαλισμένων με ιδιωτική ασφάλιση, οι ενδιαφερόμενοι απλά καταβάλουν το αποδεικτικό πληρωμής της εξέτασης και εκ των υστέρων αποζημιώνονται από τις ασφαλιστικές τους εταιρίες. Οι ανασφάλιστοι που εμφανίζουν συμπτώματα μπορούν να εξετάζονται σε δομές του δημόσιου συστήματος υγείας.
Κύπρος
Επίσης, και στην Κύπρο, αν ένας δικαιούχος του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας παρουσιάζει συμπτώματα της COVID-19 μπορεί, ύστερα από συνεννόηση με τον προσωπικό του ιατρό, να εξετασθεί δωρεάν αφού ο τελευταίος «προβεί στα απαραίτητα διαβήματα». [πηγή]
Παρότι η διατύπωση δεν είναι σαφής, εν προκειμένω, όπως και στα παραδείγματα της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, πρόκειται περισσότερο για διαδικασία διευκόλυνσης των ασθενών με προγραμματισμό εξέτασης παρά για διαδικασία συνταγογράφησης, οι οποίοι παραπέμπονται με τη βοήθεια του οικογενειακού ή προσωπικού τους ιατρού σε δημόσιες δομές υγείας ώστε να ελεγχθούν για τον κορωνοϊό. Για παράδειγμα, ανάμεσα στις 122,217 διαγνώσεις (test) που έγιναν την 14η Ιανουαρίου του 2022 στην Κύπρο, μόλις οι 114 αφορούσαν ελέγχους που έγιναν στο πλαίσιο του προγράμματος παραπομπών από Προσωπικούς Ιατρούς. [πηγή]
Δανία
Οι Δανοί πολίτες μπορούν να εξετάζονται δωρέαν και με τη μοριακή μέθοδο ελέγχου σε ορισμένα από τα 444 διαγωνστικά κέντρα για την COVID-19, κλείνοντας το ραντεβού τους στην πλατφόρμα Coronaprover.dk. Ομοίως, οι διαμένοντες στη Δανία μπορούν να κλείνουν τα ραντεβού τους στην ιστοσελίδα covidresults.dk, ωστόσο αυτοί οι έλεγχοι δεν συνταγογραφούνται. [πηγή]
Εσθονία
Στην Εσθονία, οι πολιτες που παρουσιάζουν συμπτώματα λοίμωξης του άνω αναπνευστικού παραπέμπονται σε διαγνωστικό έλεγχο μέσω οικογενειακού γιατρού, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, τις συννοσηρότητες ή το αν καλύπτονται ή όχι ασφαλιστικά. [πηγή]
Ιρλανδία
Στην Ιρλανδία, ο προγραμματισμός δωρεάν διαγνωστικού ελέγχου σε δομές του HSE μπορεί να γίνει κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον προσωπικό ιατρό, ο οποίος αξιολογεί χωρίς χρεώσεις την κατάσταση της υγείας του εκάστοτε πολίτη. [πηγή]
Μάλτα και Ολλανδία
Στη Μάλτα, οι έλεγχοι PCR είναι δωρεάν για το δημόσιο και δεν συνταγογραφούνται. Αυτή την πληροφορία επιβεβαίωσε και εργαζόμενη στη γραμμή ενημέρωσης για τον προγραμματισμό των ραντεβού στα δημόσια, διαγνωστικά κέντρα. [πηγή]
Ανέξοδα ελέγχονται με τη μοριακή μέθοδο και οι Ολλανδοί πολίτες, χωρίς παραπεμπτικό γιατρού. [πηγή]
Ουγγαρία
Στην Ουγγαρία, αν διαπιστωθούν από την πλευρά του πολίτη συμπτώματα, υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας με τον προσωπικό ιατρό, ο οποίος στη συνέχεια θα προγραμματίσει ραντεβού για δωρεάν μοριακό έλεγχο. [πηγή]
Πορτογαλία
Στην Πορτογαλία δεν προβλέπεται η συνταγογράφηση μοριακού ελέγχου από γιατρό. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του πιστοποιημένου οργανισμού ελέγχου γεγονότων Poligrafo, τα κόστη των PCR σε ιδιωτικό εργαστήριο κυμαίνονται από 60 έως και 100 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, αν ένας πολίτης παρουσιάζει συμπτώματα της νόσου, μπορεί να καλέσει τη γραμμή βοήθειας του Υπουργείου Υγείας και να κλείσει, χωρίς επιβάρυνση, ένα ραντεβου για δωρεάν μοριακό test. Αυτού του είδους τα τεστ δεν έχουν κάποιο περιορισμό.
Σλοβενία
Οι πολίτες της Σλοβενίας που έχουν έρθει σε επαφή με κρούσμα ή παρουσιάζουν συμπτώματα της νόσου μπορούν να λάβουν από τον προσωπικό τους ιατρό παραπεμπτικό, σε ηλεκτρονική μορφή, και να εξετασθούν χωρίς χρέωση με PCR. [πηγή]
Σουηδία
Στη Σουηδία, οι διαγνωστικοί έλεγχοι δε συνταγογραφούνται, αλλά είναι δωρεάν και μάλιστα αποστέλλονται κατόπιν παραγγελίας στα σπίτια των ενδιαφερόμενων, οι οποίοι καταθέτουν σε δεύτερο χρόνο το δείγμα τους σε σημεία συλλογής. [πηγή]
Τσεχία
Στην Τσεχία αναλογούν πέντε δωρεάν μοριακά test το μήνα σε κάθε πολίτη. Σε περίπτωση που εντοπιστούν συμπτώματα, ένας γιατρός μπορεί να δώσει παραπεμπτικό, ώστε ο εκάστοτε πολίτης να εξεταστεί σε επιλεγμένα διαγνωστικά κέντρα. [πηγή]
Ισπανία
Τέλος, στην Ισπανία δεν συνταγογραφούνται δωρεάν τεστ PCR για όσους δεν έχουν έρθει σε επαφή με επιβεβαιωμένο θετικό κρούσμα COVID-19 ή για όσους δεν έχουν συμπτώματα της νόσου. Ακόμη, οι ενδιαφερόμενοι, προκειμένου να εξεταστούν δωρεάν με PCR, πρέπει να είναι κάτοικοι και να έχουν ισπανική κοινωνική ασφάλιση ή Ευρωπαϊκή Κάρτα Υγείας. [πηγή]
Ιταλία
Οι πολίτες της Ιταλίας μπορούν να κάνουν δωρεάν τεστ PCR σε εργαστήριο του δημοσίου εφόσον συνταγογραφηθεί από τον προσωπικό τους γιατρό. [πηγή]
Λετονία
Στη Λετονία, εφόσον ένας πολίτης εμφανίζει συμπτώματα της νόσου COVID-19 μπορεί να κλείσει ραντεβού για διενέργεια τεστ PCR χωρίς να χρειάζεται παραπομπή ή συνταγή από γιατρό. [πηγή]
Συνταγογραφούνται στην Αυστρία μοριακά τεστ;
Στην εξεταζόμενη συνέντευξη ακούμε τα εξής:
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα δεν συνταγογραφείται σε καμία χώρα της Ευρώπης.
Νίκος Χατζηνικολάου: Για την Αυστρία έχω ακούσει ότι…
Μετά τη διατύπωση του επίμαχου ισχυρισμού, ότι δηλαδή σε καμία χώρα της Ευρώπης δεν συνταγογραφούνται τα τεστ PCR, ο κ. Χατζηνικολάου ανέφερε πως έχει ακούσει ότι στην Αυστρία λειτουργεί διαδικασία συνταγογράφησης των εν λόγω τεστ. Ωστόσο, οι Αυστριακοί μπορούν να εξετάζονται δωρεάν σε επιλεγμένα διαγνωστικά κέντρα χωρίς τη διαμεσολάβηση ιατρού, κλείνοντας απλά ραντεβού είτε στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του εκάστοτε κέντρου, είτε καλώντας τη γραμμή βοήθειας 1450. [πηγή 1][πηγή 2]
Μερικά διαγνωστικά κέντρα που προσφέρουν μοριακούς διαγνωστικούς ελέγχους στη Βιέννη χωρίς χρέωση είναι:
- Austria Center Vienna
- Donauinsel – Floridsdorfer Brücke
- Erlaaer Schleife
- Ernst-Happel-Stadion
- U3 Simmering
- Stadthalle
- Therme Wien
Άνω Αυστρία
Συμπέρασμα
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα καθίσταται σαφές ότι ο ισχυρισμός πως η συνταγογράφηση τεστ PCR δεν αποτελεί κανόνα στην Ευρώπη, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Πολίτες των περισσότερων χωρών της Ευρώπης μπορούν, ύστερα από επικοινωνία με τον προσωπικό τους ιατρό, να λάβουν συνταγή ή παραπεμπτικό για τη διενέργεια τεστ PCR σε δημόσιες ή συνεργαζόμενες με το δημόσιο ιδιωτικές δομές, χωρίς οικονομική επιβάρυνση. Σε ό,τι αφορά την Αυστρία, η συνταγογράφηση μοριακού ελέγχου δεν είναι αναγκαία, καθότι οι πολίτες – ανάλογα το κρατίδιο στο οποίο διαμένουν – μπορούν να κλείνουν από μόνοι τους ραντεβού για τεστ PCR σε επιλεγμένα διαγνωστικά κέντρα, ανέξοδα.
