Αντιστράτηγος Ιωάννης Αβράσογλου (Αμβρακιώτης): Πρόμαχος των ελληνικών ιδεωδών

του Μιχάλη Πυρίντζου*

Γεννήθηκε στην Στενήμαχο Ανατολικής Ρωμυλίας το έτος 1869, φοίτησε στην Αστική Σχολή Στενημάχου, στα Ζαρίφεια Διδασκαλία Φιλιππουπόλεως και σε γυμνάσιο της Αθήνας, από το οποίο αποφοίτησε το έτος 1887. Το ίδιος έτος μπήκε στην Στρατιωτική Σχολή Ευελεπίδων, από την οποία βγήκε ανθυπολοχαγός πυροβολικού. Πήρε μέρος στον ατυχή πόλεμο του 1897, ως διοικητής της μικτής πυροβολαρχίας Μετσόβου και προτάθηκε από τον διοικητή του Κωνσταντίνο Δαμιανό γιά προαγωγή κατ’ εκλογήν και παρασημοφοία.

Από τον Ιούνιο του 1904 ύστερα από εντολή του Ελληνικού Προξενείου Θεσσαλονίκης οι Έλληνες αξιωματικοί Κακουλίδης, Εξαδάκτυλος, Μαζαράκης, Μωραϊτης, Κάκκαβος και Αβράσογλου καθώς και ο υπομοίραρχος Σπυρομήλιος άρχισαν περιοδείες στην Μακεδονία γιά συγκέντρωση πληροφοριών με σκοπό την οργάνωση του Μακεδονικού Αγώνα.

Στην συνέχεια ανετέθη στον Ιωάννη Αβράσογλου η οργάνωση αγώνα στην περιοχή Στρωμνίτσης.
Πράγματι ο Αβράσογλου συγκρότησε ομάδα αποτελούμενη από δεκαπέντε άνδρες επί της οποίας ετέθη αρχηγός με το ψευδόνυμο «Αμβρακιώτης». Κάποια ημέρα η ομάδα του Αβράσογλου βρέθηκε έξω από το Κιλκίς στην τοποθεσία Σαρι-κιοϊ (Ποταμιά). Έγινε αντιληπτός από περιφερόμενους τσιγγάνους.

Ο υπαρχηγός της ομάδας των ανταρτών πρότεινε και επέμενε να σκοτώσουν τους τσιγγάνους γιατί πίστευε, ότι θα τους προδώσουν στους Τούρκους. Ο Αβράσογλου, όμως, διακατεχόμενος από ανθρώπινα αισθήματα δεν επέτρεψε την θανάτωση των άμαχων τσιγγάνων. Η απόφασή του εκείνη απέβη μοιραία γιά την ομάδα του. Οι τσιγγάνοι πρόδωσαν στους Τούρκους την ύπαρξη της ομάδας και την τοποθεσία στην οποία ήταν καταυλισμένη. Τριακόσιοι Τούρκοι στρατιώτες περικύκλωσαν την μικρή ομάδα των Ελλήνων Μακεδονομάχων. Ακολούθησε μάχη κατά την οποία μετά από γενναία ανίσταση σκοτώθηκαν ο υπαρχηγός Τριανταφύλλου και δύο σύντροφοί του. Οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους τραυματίσθηκαν.

Αφού εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά τους ο αρχηγός Αβράσογλου και οι επιζώντες άνδρες τους συνελήφθησαν, μεταφέρθηκα στην Θεσσαλονίκη και καταδικάσθηκαν σε πενταετή φυλάκιση.
Παρέμειναν στην φυλακή του Επταπυργίου γιά δεκαπέντε μήνες περίπου. Ο γιατρός Α.Ζάννας εξαγόρασε έναν φύλακα των φυλακών, ο οποίος βοήθησε τον Αβράσογλου κι έναν από τους άνδρες του να δραπετεύσουν.

Ο Ιωάννης Αβράσογλου πήρε μέρος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως επιτελής της ΙΙ Μεραρχίας στις μάχες Ελασσόνας, Σαρανταπόρου και Γιαννιτσών και στην μάχη των Πεστών της Ηπείρου. Στην συνέχεια ως διοικητής Μοίρας Πεδινού Πυροβολικού έδρασε επιτυχώς στον τομέα του Μπιζανίου, αποσπάσας έπαινο από τον στρατηγό Π.Δαγκλή. Όταν στις 19 Φεβρουαρίου 1913 παραδόθηκε το Μπιζάνι μπήκε στα Ιωάννινα μαζί με τον αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο, διάδοχο του ελληνικού θρόνου.

Στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο πήρε μέρος ως διοικητής Μοίρας Πεδινού Πυροβολικού στον τομέα Λαχανά. Μετά την νικηφόρα μάχη του Λαχανά προχώρησε με την Μοίρα του στο Σιδηρόκαστρο, το Σιμιτλή και την Ανω Τζουμαγιά.
Το 1916 προσχώρησε στο Κίνημα Εθνικής Αμύνης του Βενιζέλου και ανέλαβε την Διοίκηση Ορειβατικής Μοίρας. Έγινε πρόεδρος του Στρατοδικείου Θεσσαλονίκης και διοικητής του υπουργείου Στρατιωτικών της προσωρινής κυβέρνησης Θεσσαλονίκης. Στην θέση αυτή παρέμεινε και μετά την κάθοδο της κυβέρνησης στην Αθήνα. Το 1917 ζήτησε και τοποθετήθηκε στο σύνταγμα «Νάρες» αγγλικών οβιδοβόλων.

Πήρε μέρος στις μάχες της περιοχής Δοϊράνης μέχρι την ανακωχή της 11ης Νοεμβρίου 1918. Στην συνέχεια του ανατέθηκε η οργάνωση και εκπαίδευση των μοιρών πυροβολικού που στέλνονταν στην Μ.Ασία και την Αδριανούπολη. Μετά τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 και την απελθούσα πολιτική μεταβολή μετετέθη στην Τρίπολη και στην συνέχεια στην Αμφισσα, τεθείς σε κατάσταση αναμονής.

Έκτοτε ο γενναίος στρατιώτης Ιωάννης Αβράσογλου δεν επανήλθε στο στράτευμα. Αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του αντιστρατήγου. Μετά την αποστράτευσή του εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλονίκη. Παρέμεινε άγαμος γιά να προστατεύσει την πολυμελή οικογένειά του.

Στον Μακεδονικό Αγώνα προσέφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες και ο αδελφός του Κωνσταντίνος Αβράσογλου, φιλόλογος καθηγητής, που τοποθετήθηκε διευθυντής στο σχολείο της Γευγελής. Έδρασε ως πράκτορας α’ τάξεως.

*Μέλος του συλλόγου Στενημαχητών Κιλκίς