Ἀπό τήν 23η Ὀκτωβρίου τῆς Γουμένισσας στήν 28η Ὀκτωβρίου τοῦ Πολυκάστρου

ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ μας (ὅπως καί σέ ὅλη τήν Μακεδονία) αὐτές τίς μέρες μᾶς ἐγκαρδιώνουν ἐπάλληλα ἐπετειακά γεγονότα καίριας ἱστορικῆς σημασίας γιά τόν νεότερο (καί τόν σύγχρονο) Ἑλληνισμό.

Πρίν ἀπό δεκαετίες καί δεκαετίες, ἐνθουσίαζαν τούς πολλούς, καθώς ὁ λαός μας (ἐμεῖς δηλαδή) ἔπρεπε νά λησμονήσει ἐθνικές ταλαιπωρίες καί νά δεῖ μέ λιγότερη μιζέρια ἐνσυναίσθησης τραυματικές ἐθνικές ταλαιπωρίες, γιά νά προσομοιωθεῖ μέ μοντέλα (τρόπους δηλαδή) ἀναπτυξιακῶν ἀνασχεδιασμῶν τῆς ἱστορικῆς του ἐπιβίωσης.

Σήμερα ―ὅσο κι ἄν φουντώνουν τά πνευμόνια τους οἱ “ἐκφωνητές” καί οἱ “ἀποφωνητές” τῶν ἑορτῶν― μόλις που ἐνθουσιάζουν δευτερόλεπτα ἀντηχήσεων στά αἰσθητήρια τῆς ἔξω καί τῆς ἔσω ἀκοῆς. Ἀτυχῶς  ἄλλοι ἦχοι ἐνθουσιάζουν τά περικάρδια τοῦ συλλογικοῦ καί ἀτομικοῦ ἐγχρονισμοῦ, τῆς συλλογικῆς καί ἀτομικῆς ἀποκοίμησης.

Ὡστόσο  ―ἔστω κι ἄν ἡ ἀπρόφθαστη ἐπικαιρική ρυθμικότητα τῶν πολλαπλῶν πληροφοριῶν (αὐτό τό ναρκωτικό παραγέμισμα κοινωνικῆς προσομοίωσης) ἀποτρέπει τήν φόρτιση καί προπαντός τήν ἀπαραίτητη σύγχρονη καθοδηγητική ἑρμηνεία τοῦ ἱστορικοῦ ἐθνικοῦ ἤθους― πάντως μᾶς χρειάζονται οἱ ἐθνικές καί οἱ τοπικές ἐπέτειοι. Ἡ ἀμνημοσύνη ἔχει κάτι κοινό μέ τήν ἄνοια. Καί ὁ κόσμος μας, ἐποχούμενος σταδιακά στό ἄρμα τῆς ΤΝ, κάτι πρέπει νά κρατήσει ἀπό τήν νοημοσύνη τῶν παλαιοτέρων, ἀπό τήν ἐγκαρδίωση τῶν ἡρώων, ἀπό τά ὁλοζώντανα “ἀγάλματα” ὄχι μόνο τῆς γλυπτικῆς τοῦ ἐθνικοῦ μας Παρθενώνα ἀλλά καί τῆς ἄλλοτε ἁγνῆς ἐθνικῆς συμμετοχικῆς κοινωνίας.

ΜΟΛΙΣ προχθές (20 Ὀκτωβρίου) τιμήθηκαν στά γειτονικά Γιαννιτσά (ΠΕ Πέλλας – Ἱ.Μ.Ἐδέσσης) τά «Ἐλευθέρια» ἐκείνης τῆς πόλεως (1912), γιά τήν νίκη τοῦ Στρατοῦ μας ἀπό τίς σημαντικότερες τοῦ Α´ Βαλκανικοῦ Πολέμου, μέ τόν γενετικό της διήμερο λυσσώδη ἀγώνα κομβικῆς σημασίας γιά τήν ἐπακόλουθη ἀπελευθέρωση τῶν Γιαννιτσῶν καί τῆς εὐρύτερης περιοχῆς. Τά Γιαννιτσά ἦταν ὀχυρωμένα μεταξύ τῆς φερώνυμης λίμνης καί τοῦ ὄρους Πάϊκο κι ἀποτελοῦσαν τότε ἀνάχωμα στήν προέλαση τοῦ στρατοῦ μας πρός τά βορειότερα ἤ τά ἀνατολικότερα. Ἐκπορθήθηκαν τότε τά Γιαννιτσά, ἐλευθερώθηκε τίς ἑπόμενες μέρες ἡ περιοχή τῆς Γουμένισσας, ὁπότε ἄνοιγε ὁ δρόμος καί ἡ διάβαση τοῦ Ἀξιοῦ γιά τήν Θεσσαλονίκη, γιά νά συνεχίζουμε νά γράφουμε μέ χρυσά ἑλληνικά γράμματα τήν ἐλευθερωμένη συμπρωτεύουσά μας τοῦ βορρᾶ.

Στήν προχθεσινή παρέλαση τῶν Γιαννιτσῶν, συμμετεῖχαν μαθητές κι ἀπό τούς δικούς μας Εὐζώνους, συνοδευόμενοι ἀπό τό Δήμαρχο Παιονίας κ. Κωνσταντῖνο Σιωνίδη, τόν Ἀντιδήμαρχο Διοικητικῶν & Οἰκονομικῶν Ὑπηρεσιῶν κ. Ἀθανάσιο Τζοῦρτζο καί τόν Πρόεδρο τῆς Δημοτικῆς Κοινότητας Εὐζώνων κ. Νικόδημο Τσανικίδη, πού εἶχε τήν ὀργανωτική πρωτοβουλία μαζί μέ τούς γονεῖς τῶν παιδιῶν πού τά συνόδευαν. Εἶχε κι αὐτό τή σημασία του. Ἀνέπεμπε τιμητικά στό εὐζωνικό τμῆμα τοῦ στρατοῦ μας πού συμμετεῖχε στή Μάχη τῶν Γιαννιτσῶν καί ἀμφίδρομα στήν ἀποφασιστική ἐκείνη νίκη γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς περιοχῆς. Ἄλλωστε καί στούς δικούς μας Εὐζώνους ἔρχεται καί συμμετέχει σέ τοπικούς ἐθνικούς ἑορτασμούς ἀντιπροσωπεία μαθητῶν ἀπό τά Γιαννιτσά μέ τή σχολική τους σημαία, μιά ὑποστήριξη στήν καίρια συνοριακή μας πύλη πρός τά Σκόπια.

Στίς 23 Ὀκτωβρίου τιμήθηκαν τά «Ἐλευθέρια» τῆς Γουμένισσας καί ὅλης τῆς Παιονίας. Ἡ Γουμένισσα δέν ἀπελευθερώθηκε μέ μάχη, ἀλλά μέ τήν ἔγκαιρη ἄφιξη τμήματος στρατοῦ ἀπό τά μόλις ἐλευθερωμένα Γιαννιτσά, ὅπου κυριολεκτικά ἔτρεξε τότε ἡ τοπική μας δημογεροντία καί ἐπέμενε ἀποφασιστικά γιά τήν ἔγκαιρη ἔλευσή του. Μιά ἀπελευθέρωση στρατηγικῆς σημασίας, ὥστε νά ἀποτραπεῖ ἡ κατάληψη τῆς κωμόπολης ἀπό κατερχόμενα τμήματα Βουλγαρικοῦ στρατοῦ καί νά κρατηθοῦν ἐλεύθερες οἱ διελεύσεις τοῦ Ἀξιοῦ γιά τόν στρατό μας στήν πορεία του πρός Θεσσαλονίκη.

Στίς 26 Ὀκτωβρίου ὅλος ὁ Ἑλληνισμός χαιρόμαστε τά «Ἐλευθέρια» τῆς Θεσσαλονίκης καί τῆς Ἑλληνικῆς Μακεδονίας μας, πού συμπίπτουν μέ τήν ἑόρτια μνήμη τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου. Καίρια σημειολογική σύμπτωση ἑορτῆς καί ἀπελευθέρωσης. Ἀνυπολόγιστη εὐλογία τοῦ πολιούχου Ἁγίου, κυριολεκτικά νεότερη ἱστορική δικαίωση γιά τήν ἀρχική σύνθεση τοῦ ἐμβληματικοῦ τροπαρίου (“Μέγαν εὕρατο ἐν τοῖς κινδύνοις σέ ὑπέρμαχον Θεσσαλονίκη…”). Ὅπως βεβαίως ἀποτιμῶνται καί τιμῶνται ἡ πανεθνική ἐνθουσιασμένη συμψυχία, ἡ ἑνωμένη κοινή πορεία [πρίν τραγωδήσουμε νεότερους διχασμούς] καί ἡ ἀπρόβλεπτη ἀρωγός συνδρομή κάθε Ἕλληνα (βλ. Μιχάλη Πυρίντζου «Η συμβολή δύο Ελλήνων γιατρών του Βουλγαρικού στρατού στην ἀπελευθέρωση της Θεσσαλονίκης», https://maxitis.gr/mixalis-purintzos-i-sumvoli-duo-giatron-tou-boulgarikou-stratou-stin-apeleutherosi-tis-thessalonikis/). Πασιφανῆ τά πανεθνικά τῆς ἐθνικο-ϊστορικῆς, τῆς γεωστρατηγικῆς, τῆς οἰκονομικο-πολιτικῆς σημασίας ἐκείνης τῆς εὐλογημένης ἐπανεισόδου τῆς πατρίδας καί τῆς χώρας μας στή σημερινή μας συμπρωτεύουσα. Βεβαίως, γι᾽ αὐτό τό μέγιστο καί ἐθνικῆς σημασίας πρωτεῦον ὄφελος ἀπωλέσαμε τήν ἄνοδο πρός τό Μοναστήρι καί ἀκουσίως «μεταθέσαμε» γιά τόν Ἰούνιο τῆς ἑπόμενης τότε χρονιᾶς (20-21 Ἰουνίου 1913, Β´ Βαλκανικός) τήν ἀπελευθέρωση τοῦ Κιλκίς, καταληφθέντος ἀπό τούς Βουλγάρους τό 1912 αἰφνιδιαστικά, ἀλλά προσωρινά.

Στίς 28 Ὀκτωβρίου κάθε χρόνο τιμοῦμε τό ξεκίνημα τοῦ Ἔπους τοῦ 1940. Ἄλλοι λαοί αὐτονόητα τιμοῦν τήν ἀπελευθέρωσή τους ἀπό τήν Κατοχική κατάρα τοῦ Β΄ ΠΠ. Ἐμεῖς εἰδικά τιμοῦμε τό συνεπαρμένο ξεκίνημα, τήν ἀπερίγραπτη ἡρωϊκή ὁρμή καί τήν ἐπική ὁμοψυχία ὅλου τοῦ ἔθνους, αὐτό τό συλλογικό «ψύχωμα» ὅλου τοῦ ἡρωϊκοῦ μας στρατοῦ καί τοῦ ἡρωϊκοῦ μας λαοῦ, πού θά διεμβολιζόταν (χωρίς ὅμως νά ματαιωθεῖ) στά θλιβερότερα μετακατοχικά χρόνια. Ἴσως γι᾽ αὐτό προτιμήθηκε ὡς πανεθνικά συμβολικός ὁ ἐπετειακός ἑορτασμός τοῦ ἡρωϊκοῦ “ΟΧΙ”. Μαζί μέ ἐκείνην τήν σοφή Συνοδική ἀπόφαση τοῦ 1952 γιά συνεορτασμό τῆς δεύτερης μεγάλης Ἐθνικῆς Ἐπετείου μέ τήν ἑορτή τῆς Ἁγίας Σκέπης (μεγαλειῶδες ὅραμα τοῦ ἁγίου Ἀνδρέα τοῦ διά Χριστόν σαλοῦ).

ΟΛΑ ΑΥΤΑ συνεπάγονται γιά τήν ἱστορία μας (καί ἐν πολλοῖς γιά τήν εὐρύτερη ἱστορία) ὄχι κάποιες ὑποπεριπτώσεις ἡρωϊσμοῦ ἱστορικά ἀναγνωρισμένου, ὄχι στιγμιότυπα πατριωτισμοῦ, ἀλλά πολλές κεφαλαιώδεις σελίδες ἡρωϊκῶν μορφῶν καί ἡρωϊκῶν πανεθνικῶν διαδράσεων.

Ὑποκλινόμαστε στούς ἥρωες καί στίς ἡγετικές μορφές.

Τιμοῦμε τά γεγονότα καί τίς διαχρονικές τους συνέπειες ἐπετειακά.

Ἀποτελοῦν τήν δική μας ἐθνική κρατική συμμετοχή στόν εὐρύτερο γεωστρατηγικό χάρτη.

Μέσα σέ λίγες μόλις ἡμέρες κάθε χρόνο, ἀναδύεται στήν ἐθνική μας συνείδηση μιά διαδρομή μόλις τριάντα χρόνων ἀπό τό 1912 μέχρι τό 1940, μέ καίριες διαπολεμικές ἐξάρσεις, μέ τίς ὁποῖες συνεχιζόταν γενεαλογικά καί δικαιωνόταν ἱστορικά ἡ πορεία τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Στήν περιοχή τῆς Μητροπόλεώς μας, στή Γουμένισσα (τοπική ἑορτή τῆς Παιονίας) καί τήν Ἀξιούπολη (κομβική ἐνοριακή ἑορτή Ἁγίου Δημητρίου), γιορτάζουμε τίς ἐπετείους ἑορτές τῆς 23^ης καί τῆς 26^ης Ὀκτωβρίου ὡς ἀνάσες τῆς ὁλοφάνερης ἐκκλησιαστικῆς-ἐθνικῆς ζωντάνιας ἀπέναντι σέ τυραννική σκλαβιά αἰώνων.

Τήν τελευταία ἐπέτειο τῆς 28^ης Ὀκτωβρίου τήν τιμοῦμε σέ κάθε Δ.Κ. τῆς Παιονίας πανηγυρικά, ἰδιαίτερα ὅμως στό Πολύκαστρο (θεσμική Ἐκκλησία-Δῆμος-Σύλλογοι-Στρατός) καί ὡς πανεθνική ἐπανόρθωση ὁμοψυχίας καί γοήτρου ἀπέναντι στίς τραγωδίες τοῦ μεσοπόλεμου ἐθνικοῦ διχασμοῦ, τῆς Μικρασιατικῆς τραγωδίας καί τῶν ὀδυνηρῶν διεθνικῶν καταφρονήσεων ἔναντι τῆς πατρίδας μας.

Εἰδικά στή Γουμένισσα (εὔλογα ἀνακηρυγμένη ὡς «ἱστορική ἕδρα» τοῦ νεότερου εὐρέος Δήμου Παιονίας) ἡ 23^η Ὀκτωβρίου ὁρίστηκε ἀπό τό 2011 καί τιμᾶται ὡς τοπική ἑορτή τῶν «Ἐλευθερίων» τῆς κωμοπόλεως καί τῆς περιοχῆς, μέ ἐπίσημη Δοξολογία στό Μητροπολιτικό Ναό, ἐπιμνημόσυνη Δέηση στό ἐμβληματικό Μνημεῖο τῶν Μακεδονομάχων καί ἀντιπροσωπευτική παρέλαση Σχολείων τῆς Παιονίας (Γουμένισσας, Ἀξιούπολης, Πολυκάστρου, Εὐρωποῦ καί Πλατανιᾶς) καί Συλλόγων ἐνώπιον τῶν ἐπισήμων στήν Πλατεία 23^ης Ὀκτωβρίου.

Ἐπακολουθεῖ ἡ ἐπετειακή 28^η Ὀκτωβρίου, μέ τοπικούς ἑορτασμούς καί τό βασικό ἑορτασμό στήν ἕδρα τοῦ Δήμου, τό Πολύκαστρο, μέ ἐπίσημη Δοξολογία στόν Ἱερό Ναό Ἁγίας Τριάδος, ἐπιμνημόσυνη Δέηση στό Ἡρῶο καί τήν πολιτική (σχολείων καί συλλόγων) καί στρατιωτική παρέλαση, μέ πολυπληθέστερη συμμετοχή λαοῦ. Ὁ αὐτονόητος κεντρικός ἑορτασμός τοῦ ἡρωϊκοῦ πανεθνικοῦ “ΟΧΙ” στό Πολύκαστρο ταιριάζει καί μέ εἰδικότερες ἀντιστασιακές δράσεις σέ δημοτικές κοινότητες τῆς περιοχῆς.

ΤΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ στιγμιότυπα ἀποτυπώνουν μέρος ἀπό τόν φετινό λειτουργικό-ἐκκλησιαστικό ἑορτασμό καί τόν συνακόλουθο ἐπετειακό ἑορτασμό τῶν ἡμερῶν, ἔκτυπο μέρος τῆς τοπικῆς ἱστορίας. Στίς 23/10 προσῆλθαν στή Γουμένισσα (ἐκ τῶν πολιτικῶν καί τῶν δημοτικῶν Ἀρχῶν) ὁ Ὑφυπουργός Ἐσωτερικῶν, ἁρμόδιος γιά θέματα Μακεδονίας-Θράκης κ. Κωνσταντῖνος Γκιουλέκας, οἱ Δήμαρχοι Παιονίας κ. Κωνσταντῖνος Σιωνίδης, Κιλκίς κ. Δημήτριος Κυριακίδης καί Πέλλας κ. Εὐστάθιος Φουντουκίδης, ἐκπρόσωπος τοῦ Ἀντιπεριφερειάρχη Κιλκίς ὁ Ἀντιδήμαρχος Διοικητικοῦ-Οἰκονομικοῦ κ. Ἀθανάσιος Τζοῦρτζος, Ἀντιδήμαρχοι, ὁ Πρόεδρος τοῦ Δημ. Συμβουλίου Παιονίας κ. Ἰωάννης Παντικίδης καί ἄλλα Μέλη, ὁ Διευθυντής τῆς ΔΕΥΑΠ κ. Τριαντάφυλλος Ναλμπάντης, ὁ Ἀντιδήμαρχος Πολιτιστικῶν & Δ.Ε. Ἀξιούπολης κ. Κύρος Καλαβάζης, ὁ Ἀντιδήμαρχος Δ.Ε. Γουμένισσας κ. Βασίλειος Καπετάνης, οἱ Πρόεδροι τῆς Δ.Κ. Γουμένισσας κ. Βασίλειος Καραδολάμης καί τῆς Τ.Κ. Γρίβας κ. Δημήτριος Μπακάλης, ὁ Διοικητής τῆς ΑΟΜ (Νοσοκομείου) Γουμένισσας κ. Νικόλαος Χατζηαντωνίου, (ἐκ δέ τῶν στρατιωτικῶν καί τῶν λοιπῶν ἐνστόλων Ἀρχῶν) ἐκπρόσωποι τοῦ Στρατηγοῦ-Διοικητῆ τῆς 2^ης Μ/Π καί τοῦ Διοικητῆ τοῦ 33^ου Μ/Κ Σ.Π., ὁ Διοικητής τῶν Π.Υ. Κιλκίς Πύραρχος κ. Χρῆστος Γκαντίδης καί τῆς ΠΥ Γουμένισσας κ. Ἐλευθέριος Μελλίδης, ὁ Ἀστυνομικός Ὑποδιευθυντής Κιλκίς κ. Βάϊος Μπιζιώτης, ὁ ἀναπλ. Δκτής Γουμένισσας Ἀστυνόμος Α´ κ. Διαμαντής Πεντέρης καί ἄλλοι πολιτικοί καί στρατιωτικοί παράγοντες.

Στίς 28/10 στό Πολύκαστρο τίμησαν τήν ἐθνική ἐπέτειο σύσσωμη ἡ Δημοτική, Στρατιωτική καί Ἀστυνομική θεσμική ἡγεσία καί στελέχωση τοῦ Δήμου Παιονίας καί τῆς ἕδρας-πόλεως τοῦ Πολυκάστρου, μέ ἐπικεφαλῆς τόν Δήμαρχο Παιονίας κ. Κωνσταντῖνο Σιωνίδη, τόν Διοικητή τοῦ 33^ου Μ/Κ Συντάγματος Πεζικοῦ κ. Μενέλαο Νικολαΐδη καί τόν Διοικητή τοῦ Α.Τ. Πολυκάστρου Ἀστυνομικό Ὑποδιευθυντή κ. Ἀντώνιο Λιακόπουλο. Σύσσωμη σχεδόν σέ ἐπίπεδο θεσμικῶν ἡ στελέχωση τοῦ Δήμου Παιονίας, μέ τόν Πρόεδρο τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου κ. Ἰωάνη Παντικίδη καί ὅλους τούς κ.κ. Ἀντιδημάρχους τῶν κεντρικῶν εὐθυνῶν, ἡ σύνθεση ἐπιτελῶν τοῦ 33^ου Μ/Κ Σ.Π. μέ ἀξιωματικούς καί ἡ ἀντίστοιχη τοῦ Α.Τ. Πολυκάστρου καί, βεβαίως, ἡ παρουσία τῶν σημαιοφόρων καί τῶν παραστατῶν τῶν Ἐκπαιδευτηρίων τῆς πόλεως καί τῶν δραστηρίων Πολιτιστικῶν Συλλόγων.

Τιμήσαμε καί πάλι τόν ἑορτασμό μέ ἀγρυπνία-ἱερουργία στό Παρεκκλήσιο τοῦ Ἐπισκοπείου καί τό πρωΐ προέστημεν τῆς πανηγυρικῆς Δοξολογίας, ἐπευχηθέντες τήν ἀκαταμάχητη σωτήρια προστασία καί δαψιλία τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ τοῦ Γένους μας.

ΑΠΟ τόν ἑορτασμό τῶν “Ἐλευθερίων” τῆς Γουμένισσας οἱ πάντες ἀπεθαυμάσαμε τόν πανηγυρικό τῆς ἡμέρας ὅπως τόν ἐκφώνησε στόν Ἱ. Ναό Ἁγίου Γεωργίου ἡ μαθήτρια Λυκείου Ὄλγα Τουλκερίδου, δισεγγονή τοῦ μακαριστοῦ ἐφημερίου Γερακώνας π. Ἀριστοτέλους, ἐγγονή ἐπιτρόπου τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ. Ἐπρόκειτο γιά ἕνα θαυμάσιο λόγο, πού ἀνασυνέθεσε ἀξιολογικά τά δεδομένα, τίς συγκυρίες, τά γεγονότα καί τίς συνέπειες μέ ἐπικαιροποιημένα διδάγματα, πέρα ἀπό ἀφηγηματικές τυποποιήσεις. Γι᾽ αὐτό καί τήν συνεχάρημεν δημόσια, μνημονεύοντας τίς ρίζες της, ἐπαινώντας τήν ἐκφραστικότητα τοῦ ὕφους καί τοῦ περιεχομένου καί ἐπευχόμενοι εἰδικά στούς μαθητές σωφροσύνη, πίστη καί φιλοπατρία, ἀντίσταση ψυχῆς σέ ἐθισμούς ἰσοπέδωσης, φιλοτιμία καί δημιουργικότητα προσφορᾶς.

Μέ ἀνάλογο ἐπικαιρικό παλμό καί περιεκτικότατη ἑστίαση θεματικῆς πληρότητας ἐκφωνήθηκε στήν Κεντρική Πλατεία καί κατενώπιον τοῦ ἐμβληματικοῦ Ἡρώου ἀπό τήν κα Στέλλα Δουλγέρη, ἐκπαιδευτικό τοῦ 2^ου Δημοτικοῦ Σχολείου Πολυκάστρου.

† Ὁ Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως καί Πολυκάστρου Δημήτριος