RHODIOLA (ΧΡΥΣΗ ΡΙΖΑ): ΤΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΙΟΓΟΝΟ ΒΟΤΑΝΟ
Γράφει ο Χρήστος Χαλίτσιος*
Το ενδιαφέρον του κόσμου για φυσικό τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων υγείας είναι η τάση της εποχής. Στις μέρες μας οι άνθρωποι επιδιώκουν να ζουν καλύτερα εκμεταλλευόμενοι στο μέγιστο βαθμό τις σωματικές και πνευματικές τους ικανότητες αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά τις προκλήσεις της καθημερινότητας. Η ποιότητα ζωής, η καλή διατροφη, η άσκηση, ο ολιστικός τρόπος προσέγγισης της υγείας, το «ευ ζην» απασχολούν το σύγχρονο άτομο. Τα φαρμακευτικά βότανα, των οποίων οι ευεργετικές δράσεις τους στην υγεία είναι γνωστές από τα αρχαία χρόνια, προσφέρουν μια ουσιαστικη βοήθεια στον να βελτιώσει ο χρήστης την υγεία του, να αυξήσει την πνευματική-νοητική του απόδοση, την σωματική του αντοχή καθώς και να αντιμετωπίσει το στρές και το άγχος.
ΡΟΝΤΙΟΛΑ Η΄ΡΟΔΙΟΛΑ (Rhodiola rosea)
Η Rhodiola είναι ένα πολυετές φυτό που ενδημεί στις αρκτικές και ορεινές περιοχές της Ευρώπης, της Ασίας, της Αμερικής. Απαντάται σε χώρες όπως η Σουηδία, η Νορβηγία, η Ρωσία αλλά και σε ορεινά μέρη πιο εύκρατων περιοχών όπως οι Άλπεις. Σύμφωνα με την μυθολογία η Μηδεία χρησιμοποιούσε την ρίζα για να βοηθήσει τον Ιάσονα. Επίσης η ροδιόλα συνδέθηκε με τους Βίκιγκς, οι οποίοι όφειλαν την εξαιρετική δύναμη στις ιδιότητες του φυτού, καθώς επίσης και με τις επιδόσεις των πρωταθλητών της Σοβιετικής Ένωσης. Χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν σε καρδιαγγειακές και γαστρεντερικές παθήσεις, σε διάρροιες, σε πονοκεφάλους, την ποδάγρα σε υπατοπάθειες και ως τονωτικό για χρόνια κόπωση. Τον 20ο αιώνα η σοβιετική ιατρική κατέταξε το φυτό ως προσαρμοσιογόνο (adaptogen) εισάγοντας τον όρο στην ιατρική για να περιγράφει ουσίες που αυξάνουν την ικανότητα του οργανισμού να ανταπεξέρχεται καλύτερα σε καταστάσεις σωματικού και ψυχικού στρες. Το φυτό στις μέρες μας θεωρείται ότι έχει την ικανότητα να τονώνει το νευρικό σύστημα και να συντονίζει την ορμονική λειτουργία του οργανισμού. Στον δυτικό κόσμο έγινε ευρύτερα γνωστό όταν δημοσιεύτηκε στο πρωτοσέλιδο του περιοδικού «Νιουςγουϊκ» το 2003 όπου παρουσιάσθηκαν οι ευεργετικές δράσεις για τον οργανισμό, όπως η προσαρμογή σε συνθήκες πίεσης καθώς και η αντίσταση του οργανισμού στο σωματικό και ψυχολογικό στρές.
ΣΥΝΘΕΣΗ – ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ
Η Rhodiola rosea περιέχει πολλά βιοδραστικά συστατικά όπως φλαβονοειδή, οργανικά οξέα, γλυκοσίδες, τανίνες. Η κύρια φαρμακολογική δράση οφείλεται στις γλυκοσίδες. Η βιολογική δράση της Rhodiola είναι διττή: Αφ’ ενός μεν βελτιώνει την αντίδραση του οργανισμού στο στρές αφ’ ετέρου δε έχει αντιοξειδωτική δράση έναντι των ελευθέρων ριζών που παράγονται από το στρές. Η rosavin, το κύριο βιοδραστικό συστατικό του βοτάνου δρα ως προσαρμοσιογόνο προστατεύοντας από το άγχος και παράλληλα βελτιώνει την μνήμη και την συγκέντρωση. Αυτό επιτυγχάνεται σε βιοχημικό επίπεδο με την αναστολή των ενζύμων ΜΑΟ και COMT στο κεντρικό νευρικό σύστημα που ευθύνονται για την αποδόμηση των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο αυξάνοντας τα επίπεδά τους. Επίσης αναστέλλει την απελευθέρωση των ορμονών του στρες από τα επινεφρίδια.
ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗς ΑΠΟΔΟΣΗΣ
Πολυάριθμες κλινικές δοκιμές βασισμένες σε διπλά τυφλά μελέτες ελέγχου με placebo αποδεικνύουν ότι το βότανο βελτιώνει την διάθεση και έχει αγχολυτική δράση. Χρησιμοποιείται ευρέως από αθλητές διότι αυξάνει την ενέργεια. Μπορεί να βοηθήσει την οξυγόνωση του εγκεφάλου και των μυϊκών ιστών ενισχύοντας καθημερινά τα επίπεδα ενέργειας, μειώνοντας την κόπωση. Η Rhodiola επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα αυξάνοντας την αυτοσύγκεντρωση, την μνήμη, την δύναμη και την κινητικότητα του ανθρώπινου σώματος, βελτιώνοντας την πνευματική ικανότητα ενισχύοντας την απόδοση στην εργασία.
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΡΕΣ
Το βότανο βοηθάει στην προσαρμογή του οργανισμού διεγείροντας το νευρο-ενδόκρινο σύστημα του ανθρώπου. Τούτο πετυχαίνεται με την ιδιότητα της Rhodiola να αυξάνει τα επίπεδα της σεροτονίνης ντοπαμίνης και άλλων νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο.
ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Υπάρχουν πολλοί ψυχολογικοί-οργανικοί μηχανισμοί που εμπλέκονται στην κατάθλιψη. Σε μοριακό επίπεδο οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει ότι υπάρχουν χαμηλά επίπεδα νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο. Στην αύξηση των επιπέδων νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο στοχεύουν και τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Η Rhodiola σύμφωνα με τους επιστήμονες αυξάνει την μεταφορά της S-HTP (πρόδομος ουσίας της σεροτονίνης) στον εγκέφαλο και εμποδίζει την αποδόμησή της), με αποτέλεσμα τα επίπεδα της σεροτονίνης να αυξάνονται κατά 30% . Κάτι τέτοιο λειτουργεί ευεργετικά στους πονοκεφάλους.
ΑΦΡΟΔΙΣΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ
Το ρίζωμα της Rhodiola rosea είναι γνωστό ως ισχυρό διεργετικό για αιώνες. Σύγχρονες έρευνες επιβεβαίωσαν την θετική επίδραση του βοτάνου σε σεξουαλικές δυσλειτουργίες, αυξάνοντας την libodo.
Στις μέρες μας οι ρυθμοί ζωής είναι έντονοι και το άγχος χαρακτηριστικό της καθημερινότητας. Η Rhodiola είναι ένα βότανο με προσαρμοσιογόνο δράση που οι ιδιότητές του έχουν μελετηθεί εκτενώς από την επιστημονική κοινότητα. Η χρήση του βοτάνου ως φυτοθεραπευτικού συμπληρώματος διατροφής μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη σε περιόδους έντονου σωματικού και νοητικού στρες καθώς όταν υπάρχει αίσθημα κόπωσης, άγχος, πονοκέφαλος, εξάντληση. Επίσης είναι χρήσιμο συμπλήρωμα για φοιτητές και αθλητές. Είναι ασφαλές και αποτελεί μια φυσική λύση στην βελτίωση της ποιότητα ζωής μας.
Φαρμακοποιός Κιλκίς*
