Πάνδημη η συμμετοχή της επετείου επανευρέσεως της εικόνος της Παναγίας Γουμένισσας

Στην ακριτική επαρχία της Παιονίας, στην Γουμένισσα, όπου βρίσκεται θρονιασμένη από αιώνες το ιερόν θησαύρισμα της Παναγίας της επονομαζόμενης Γουμένισσας, εορτάστηκε και φέτος η καθιερωμένη από το 1975 πανηγυρική επανενθρόνιση της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας.

Στην συνείδηση του πληρώματος της Εκκλησίας ριζώθηκε αυτή η ιδιαίτερη εορτή μετά τη βέβηλη κλοπή της και την θαυμαστή ανεύρεσή της, ως ιερού συμβόλου της ευλαβείας μας και πολύτιμου κειμηλίου της εκκλησιαστικής και εθνικής μας ιστορίας.

Θεωρείται σύμβολο και κειμήλιο διότι, όπως αναφέρεται στο απολυτίκιό της, η Κυρία Θεοτόκος απεδείχθη σώτειρα, καθώς εφήπλωσε τη σωτήρια σκέπη της, διασώζουσα τον λαό της εκ πολλών περιστάσεων και θλίψεων.

Ψάλλουμε οφειλετικώς και χρεωστικώς τον χαριστήριον αίνο και επιβεβαιώνουμε ευφροσύνως: «δεινών και γαρ οθνείων και πληγών, σεισμού τε λυτρουμένη μητρικώς, τω λαώ σου χαριτόδωρον εφαπλοίς Παντάνασσα την σην σκέπην». Και καταλήγουμε θριαμβευτικώς: «δόξα τοις θαυμασίοις σου Αγνή, δόξα τη προστασία σου, δόξα τη παναλκεί σου προμηθεία Άχραντε».

Η πάνδημη εορτή με την σύναξη του λαού του Θεού και την κατανυκτική λιτανεία της ιεράς Θεομητορικής εικόνος προσέδωσε μία ξέχωρη προσευχητική διάσταση.

Η Γουμένισσα συμμετείχε δεητικά απευθυνόμενη στην παντευλόγητη χάρη της για την απελευθέρωση των δύο στρατιωτών που συνελήφθησαν από τους αλλόθρησκους γείτονες στη μεθοριακή γραμμή του Έβρου. Ο εις εξ αυτών, ο Άγγελος Μητρετώδης έλκει την καταγωγή του εκ πατρός από τη Γουμένισσα, απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων, εφοίτησε στη Σχολή Μηχανικού Λουτρακίου και υπηρετεί στον Έβρο.

Εποφειλόμενη επομένως η πρόθεσή μας να απευθύνουμε τόσο προς την Παναγιά μας, όσο και προς τον άγιο Γεώργιο, που είναι «των αιχμαλώτων ελευθερωτής», δέηση ώστε ο Κύριος να φανεί ίλεως. Να αφυδατώσει το μένος των γειτόνων μας, που τελευταίως έχει εξαφθεί επικίνδυνα και να απελευθερώσει τους δύο στρατιώτες που υπηρετούν την πατρίδα μας.

Για την περίσταση, ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου κκ. Δημήτριος, συνέταξε και απηύθηνε ειδική δέηση έχουσα ως κάτωθι:

«Μορφήν σου σεβασμίαν, Θεοτόκε Γουμένισσα, την ενθρονισθείσαν ενθάδε κατά χρέος γεραίρομεν· δεινών και γαρ οθνείων και πληγών, σεισμού τε λυτρουμένη μητρικώς, τω λαώ σου χαριτόδωρον εφαπλοίς, Παντάνασσα, την σην σκέπην· δόξα τοις θαυμασίοις σου, αγνή· δόξα τη θεία σκέπη σου· δόξα τη παναλκεί σου προμηθεία, άχραντε».

«Ως των αιχμαλώτων ελευθερωτής…» «Τη Υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια…». […] Έτι δεόμεθα υπέρ των αδελφών ημών, των άρτι παρ οθνείων διαρπαγέντων, του Αγγέλου τε και του Δημητρίου, ελέους Θεού επιδεομένων, υπέρ ενισχύσεως, ταχείας αντιλήψεως, απολυτρώσεως και σωτηρίας αυτών […] υπέρ του λυτρωθήναι αυτούς από της αδικίας των αλλοφύλων και υπέρ του ίλεων, ευμενή και ευδιάλλακτον γενέσθαι τον αγαθόν και φιλάνθρωπον Θεόν ημών, του αποστρέψαι απ’αυτών την ενεστώσαν δοκιμασίαν και ελεήσαι αυτούς.

Η ΕΥΧΗ ΤΗΣ ΔΕΗΣΕΩΣ
Κύριε, ο Θεός ημών, η ελπίς πάντων των περάτων της γης και των εν θαλάσση μακράν· ο των χειμαζομένων λιμήν και των αδικουμένων ρύστης και σωτήρ· ο μη εών ημάς πειρασθήναι υπέρ ο δυνάμεθα· ο ποιων συν τω πειρασμώ και την έκβασιν, του δύνασθαι ημάς υπενεγκείν· δεόμεθά σου εκτενώς και ικετεύομεν, υπέρ των άρτι διαρπαγέντων αδελφών ημών των υπό δίκην διατελούντων.

Ότι επονηρεύσαντο κατά των δούλων σου τα σκηνώματα των Ιδουμαίων, αλαζονευόμενοι.
Διό παρακαλούμέν σε, Δέσποτα παντοκράτορ και πολυέλεε, επάκουσον ημών των αμαρτωλών εν τη ώρα ταύτη, υπέρ των αδελφών ημών, των επικαλουμένων το όνομά σου και χρηζόντων της παρά σου βοηθείας και αντιλήψεως. Αναστηθι εις την βοήθειαν αυτών.

Τας βουλάς των ενεδρευόντων ημίν διασκέδασον. Λάλησον αγαθά εν ταίς καρδίαις αυτών και ολοτελή τοις δούλοις σου την ελευθερίαν χορήγησον.

Εν τη χρηστότητί σου, Κύριε, ενίσχυσον τους δούλους σου, βοηθός και υπερασπιστής γενήθητι αυτοίς. Χαράν και αγαλλίασιν ανατειλον αυτοίς, τοις οικείοις αυτών και παντί τω λαώ σου και ίασαι τα συντρίμματα αυτών, ευλογών την κληρονομίαν σου.

Ότι συ ει η ελπίς των απηλπισμένων και η βοήθεια των αβοηθήτων, και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων».
Η αυτή ευχή επαναλήφθηκε και στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Γεωργίου, στον οποίο μεταφέρθηκε κατά την λιτανεία η εικόνα της Παρθενομήτορος Κυρίας Θεοτόκου.

Στις λατρευτικές εκδηλώσεις προεξήρχε ο οικείος ιεράρχης και συμμετείχαν ο καθηγούμενος της ιεράς μονής π. Αγαθάγγελος, το τίμιο πρεσβυτέριο της Γουμένισσας, και κατά τη λιτανεία οι πλησίστιοι εφημέριοι, ο Δήμαρχος Παιονίας κ. Χρήστος Γκουντενούδης, ο Αντιδήμαρχος κ. Ιωάννης Αλίρης, ο πρόεδρος του τοπικού διαμερίσματος κ. Αθανάσιος Τραχανίδης, ο Πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Γρίβας κ. Γεώργιος Μπακάλης, ο Ταξίαρχος Πολυκάστρου κ. Αθανάσιος Ναλμπάντης, ο Αστυνομικός Διευθυντής Κιλκίς κ. Ιωάννης Ταλαμπίρης και εκ του ευσεβούς πληρώματος της Εκκλησίας πλήθος πιστών.

Αγήματα ανδρών, του Στρατού και της Αστυνομίας, συνόδευσαν τιμητικά την όλη λατρευτική πομπή. Αντιπροσωπεία αξιωματικών και ανδρών της Ελληνικής Αστυνομίας, όπως τότε στις 9 Μαρτίου 1975 που παρέδωσαν στην είσοδο της πόλεως ανθοστολισμένη την θαυματουργή εικόνα στο Μητροπολίτη, έτσι και τώρα τιμητικά κρατούσαν σε όλη τη λιτανευτική πομπή την εικόνα της Θεομήτορος. Στο αστυνομικό Τμήμα της Γουμένισσας αναπέμφθηκε δέηση “υπέρ αμφιλαφούς υγείας, ενισχύσεως, θείου φωτισμού και προστασίας των σωμάτων ασφαλείας της πατρίδος ημών”.

Τη λιτανεία που κατέληξε στον αύλειο χώρο της Ιεράς Μονής, όπου και έγινε η απόλυση, συνόδευσαν οι μουσικοί της ενορίας του Αγίου Γεωργίου με τα φημισμένα χάλκινα. Προσκύνησαν οι συλλιτανεύοντες πιστοί και η ιερά εικών επανενθρονίσθηκε στον τόπο της καταπαύσεώς της, για να υποδέχεται τις προσευχές, την ευλάβεια και την ευγνωμοσύνη του λαού του Θεού.

Αναγνώστηκε η εγκύκλιος του Μητροπολίτη από τον καθηγούμενο της Ι. Μονής Παναγίας Γουμενίσσης π. Αγαθάγγελο:

«Αδελφοί μου συνεορταστές,
από την ώρα που γεννιόμαστε, ταυτίζουμε την ζωή μας με τις συντεταγμένες του ορατού μας κόσμου. Από την ώρα που γεννιόμαστε, λαχταρούμε καθημερινά να μην χάσουμε τις όμορφες ευκαιρίες αυτής της ζήσης. Παλεύουμε να στήσουμε τον εγκόσμιο παράδεισό μας, για να τον μοιραστούμε με τους αγαπημένους μας ή μόνο με τον εαυτό μας.

Αγωνιούμε να έχουμε κάποιο καλύτερο, ευνοικότερο μερίδιο στον διακοινωνούμενο έξω κόσμο: με την εξασφάλιση της κοινωνικής σιγουριάς, με την κατάκτηση της ερωτικής αγάπης και των καρπών της, με την ανάδειξή μας σε προβεβλημένους κοινωνικούς ρόλους, με την οποιαδήποτε οικονομική ανάσα, με την διαφύλαξη της σιγουριάς μέσα σ᾽ ένα αβέβαιο “αύριο”.

Ακόμη και σήμερα, σ᾽ αυτά τα στενόχωρα κι απεγνωσμένα χρόνια της κρίσης, ψάχνουμε ακόμη και για ίχνη ―τουλάχιστον για ίχνη!― ενός τέτοιου εγκόσμιου παραδείσου.

Καταρχήν, όλα αυτά είναι σύμφυτα με τον ανθρώπινο ψυχισμό μας, αποτελούν εργαλεία για την πορεία της ανθρώπινης ζωής μας. Κανείς δεν το αρνείται.

Όμως, αν το καλοσκεφθούμε, αυτός που δίνει νόημα σε όλα αυτά είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, κι ας κρατιέται συνειδητά ή υποσυνείδητα από όλα αυτά! Ο ίδιος ο θνητός άνθρωπος προσδίδει αξία σε όλα αυτά, κι ας αναζητεί την αξία του μέσα από όλα αυτά! Διότι όλα αυτά έρχονται και παρέρχονται τραγικά, ακόμη και όσο ζούμε, ενώ εμείς συνεχίζουμε να υπάρχουμε για περισσότερα χρόνια. Άρα; Μάλλον εμείς πρέπει να δώσουμε απάντηση για το νόημα και την αξία της ύπαρξης.

Παλαιότερα, θεωρίες και ιδεολογίες και συστήματα και πρακτικές και πολιτισμοί…
σήμερα, η ραγδαία εξέλιξη του “παντογνώστη” πολιτισμού μας…
και αύριο, δεν ξέρουμε τι άλλο…

επιχειρούν και θα επιχειρούν να δώσουν συλλογικά απαντήσεις περί το νόημα της ύπαρξης, απαντήσεις περί την αξία των προσπαθειών, απαντήσεις στο υπαρξιακό ερώτημα του θνητού ανθρώπου. ΔΙΟΤΙ συλλογικά μεν ως ανθρωπότητα έχουμε βεβαίως διάρκεια ζωής αιώνων και αιώνων. ΟΜΩΣ ο καθένας μας ατομικά είναι προσωρινότατος! Ακόμη κι αν αποβεί κοσμοκυρίαρχος ή πανεπιστήμων ή απειροπλούσιος ή… συμπαντο-γνώστης, είναι προσωρινότατος.

Γιαυτό έχει για μας υπαρξιακή σημασία μονάχα η αληθινή και επακριβής απάντηση για το νόημα και την αξία και τον σκοπό της ίδιας μας της ύπαρξης.

Την αληθινή απάντηση μας την έδωσε και μας την δίνει Εκείνος που μας έπλασε εκ του μηδενός· Εκείνος που μας λύτρωσε από την αυτομηδένιση και μας οδήγησε στην δική Του σωτήρια πληρότητα· Εκείνος που δεν έπαψε ανά τους αιώνες, ούτε και θα πάψει, να μακροθυμεί εμπρός στην ατομική ιστορία του καθενός μας! «Ιδού έστηκα επί την θύραν και κρούω· εάν τις ακούση της φωνής μου και ανοίξη την θύραν, και εισελεύσομαι προς αυτόν και δειπνήσω μετ᾿ αυτού και αυτός μετ᾿ εμού.

Ο νικών, δώσω αυτώ καθίσαι μετ᾿ εμού εν τω θρόνω μου, ως καγώ ενίκησα και εκάθισα μετά του πατρός μου εν τω θρόνω αυτού» (Αποκ. 3: 21). Ο Χριστός είναι η απάντησή μας, το νόημά μας, η αξία μας. Μας έπλασε, ώστε να μπορούμε να Του μοιάζουμε (κατ᾽ εικόνα και καθ᾽ ομοίωσιν Θεού)! Δεν χωράει ο ανθρώπινος νούς αυτό το μεγαλείο.

Εκείνος είναι το άκτιστο αντίκρισμα, η φυσική άκτιστη εικόνα του ακτίστου Πατρός, Θεός αληθινός εκ Θεού αληθινού, φως εκ φωτός.

Είναι ο Υπάρχων, που μας έδωσε την ύπαρξη.

Είναι ο Αιώνιος και Άφθαρτος, που θέλει να μας δώσει την δική Του αιωνιότητα και αφθαρσία.
Έτσι μας έφτιαξε και έτσι μας έσωσε και έτσι μας θέλει. Μόνο στον Χριστό μπορούμε να βρούμε το νόημα και την αξία μας.

Αυτό γιορτάσαμε την προηγούμενη Κυριακή, με τις άγιες εικόνες. Αυτό διαλαλεί η Παναγία μας και όλοι οι Άγιοι. Σήμερα εορτάζουμε τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, που έζησε τον 14ο αιώνα στην Κωνσταντινούπολη, στο Αγιο Όρος, στην Βέροια, στην Θεσσαλονίκη. Δίδαξε αυτό που λέει η Αγία Γραφή: ο Θεός είναι άκτιστος (υπάρχει από μόνος Του)· εμείς είμαστε κτίσματα (δικά Του δημιουργήματα).

Από τον Χριστό και χάρη στον Χριστό, μέσα στην Εκκλησία, έρχεται σε μας η ακτινοβολία της αμέθεκτης αυτο-ύπαρξης του Τριαδικού Θεού, η ακτινοβολία της αμέθεκτης φύσης του Τριαδικού Θεού, δηλαδή η άκτιστη θεική ενέργειά Του, η θεική χάρη Του, το φως της Μεταμορφώσεως (που έζησαν οι τρεις Μαθητές), το φως της Αναστάσεως (που είδαν οι Μυροφόρες στον Τάφο και όλοι οι Μαθητές στην Μορφή του Αναστημένου Χριστού). Την φυσική άκτιστη χάρη και ακτινοβολία, αυτό το φως παραδέχονται, υποδέχονται, και έτσι λάμπουν όλοι οι Άγιοι.

Και η αξία του ανθρώπου και της ανθρωπότητος όλης, είναι η εθελούσια αποδοχή αυτής της ύπαρξής μας με τον τρόπο που μας φανέρωσε ο Χριστός, με το να γίνει άνθρωπος. Σκοπός, νόημα, αξία στην ζωή μας είναι να καθαρίσουμε την καρδιά μας από τα πάθη, και να δεχθούμε το θεικό φως του Σωτήρος, την θεική Χάρη Του, ώστε να σωθούμε. Αυτή πρέπει να είναι η σπουδαιότερη και βασική αγωνία της ύπαρξής μας. Γιαυτόν τον σκοπό, οφείλουμε να ζούμε ανθρώπινα, κοινωνικά, δημιουργικά, θυσιαστικά, καλοσυνάτα, αγιασμένα, εκκλησιαστικά: σε όποια θέση κι αν κατέχουμε στον κόσμο μας.

Για παράδειγμα: Οι γονείς του σημερινού αγίου Γρηγορίου του Παλαμά είχαν μια σπάνια πολιτική θέση (όπως και οι γονείς των Τριών Ιεραρχών είχαν σπουδαία κοινωνική θέση, και οι γονείς άλλων Αγίων). Όμως, πάνω από όλα είχαν τον Χριστό, την Εκκλησία, με μιάν αγιασμένη κοινωνική παρουσία προσευχής και προσφοράς.

Και εδώ, τώρα, ερχόμαστε στην σημερινή μεγάλη τοπική μας εορτή. Ποιος από μας δεν στρέφει το βλέμμα και την καρδιά του στην Παναγία μας την Γουμένισσα; Ποιος δεν Την παρακαλεί, δεν Την δοξολογεί, δεν Την θεωρεί σαν το σπουδαιότερο και ιερότερο και προσωπικότερό του πρόσωπο ελπίδας και καταφυγής και λύτρωσης; Κι αν δεν περάσαμε στα παιδιά μας αυτό το εμπειρικό δικό μας μήνυμα ζωής, έχουμε την ευθύνη εμείς.

Διότι ο ηλεκτρονικός τρόπος διασκέδασης και μάθησης και ερωτισμού και δημιουργίας δεν διαθέτει ψυχή και καρδιά και ανθρωπιά και ουσία ζωής. Είναι ένας πολιτισμός γιγαντικός, αλλά άψυχος. Πρωτοφανής και σπουδαιότατος, αλλά άκαρδος. Μοναδικός για την πανανθρώπινη ιστορία, αλλά δίχως την ομορφιά της φυσικότητος της ίδιας μας της ύπαρξης. Ο ηλεκτρονικός σημερινός πολιτισμός είναι αγωγός εκμετάλλευσης των ανθρώπων από τα διεθνή κυρίαρχα συστήματα, τα εμπορικά κυρίαρχα συστήματα…

Ενώ η ΠΑΝΑΓΙΑ μας είναι το παν της ζωής μας. Εκείνη μας χάρισε το Άπαν, τον Υιό του Θεού που έγινε άνθρωπος για χάρη μας. Μόνο για χάρη μας. Τα πάντα για χάρη μας (όπως το θεολογεί ο Απόστολος Παύλος).

Όσες δυσκολίες κι αν περάσουμε, να το βάλουμε καλά στη μέσα καρδιά μας: ότι ο Χριστός και η Παναγία είναι η ζωή μας, η αγάπη μας, το νόημα και η αξία μας, η ομορφιά της παρουσίας μας, η μοναδική μας αιώνια ελπίδα. Μια τρανή απόδειξη περί αυτού, είναι η θαυματουργός Πολιούχός μας, η Βρεφοκρατούσα τον σαρκωμένο Υιό του Θεού, η Γουμένισσα Παναγία μας.

Εμείς Την φτιάξαμε; Ή Εκείνη θέλησε να γίνει δική μας;

Εμείς Την βρήκαμε το 1975; Ή Εκείνη θέλησε να Την βρούμε και να είμαστε διαρκώς σε εορτάζουσα εκκλησιαστική ενότητα μαζί Της;

Έρχομαι σε ένα τελευταίο ερώτημα, που μας αφορά πάλι όλους. Κατά κανόνα, τα παιδιά μοιάζουν γονιδιακά στους γεννήτορες. Εμείς προσφωνούμε την Παναγία μας “Μητέρα”. Την διεκδικούμε σαν δική μας Πνευματική Μητέρα, σαν Μητέρα της δικής μας σωτηρίας, του Σωτήρα μας, του Χριστού μας (κι ας είναι Μητέρα και Κηδεμών και Προσφύγιο όλων των πιστών, όχι μονάχα “ατομικά” δική μας).

Είναι Μητέρα μας, επειδή όλοι εμείς είμαστε χαρισματικά αδελφωμένοι με τον Υιό Της, τον ενανθρωπισμένο Υιό του Θεού Πατρός. Με το φιλότιμο της πίστης και της ζωής, πρέπει να ψάχνουμε καθημερινά τα στοιχεία της εκκλησιαστικής μας ταυτότητος: πόσο μοιάζουμε στον Χριστό, για να είμαστε κι εμείς παιδιά της Μητέρας Του; Πόσο μοιάζουμε στην Παναγία μας, για να διεκδικούμε με απλότητα καρδιάς δικαιώματα αδελφοσύνης από τον Υιό και Θεό Της και Θεό μας;

Είναι ερωτήματα που εύχομαι να αγγίξουν πρώτα εμάς τους μεγάλους, για να περνούν αβίαστα στην συνείδηση των παιδιών μας, των νέων μας, των συνανθρώπων γύρω μας. Είναι τα μόνα δικαιώματα που συνεχώς πολλαπλασιάζονται και καρποφορούν την ευλογία του Θεού, την προστασία του Θεού, την δύναμη και το ξεπέρασμα κάθε εγκόσμιας απελπισίας.

Η Παναγία μας να δώσει να βρούμε αυτό το μοναδικό νόημα ζωής, αυτήν την μοναδική καταξίωση της ύπαρξης. Για να τα μεταδίνουμε και στην κοινωνία μας, που περισσότερο από ποτέ άλλοτε τα χρειάζεται σήμερα. ―»