Η ωφελιμότητα των αντιοξειδωτικών στην υγεία

Γράφει η Μαρία
Κασκαρίδου*

Στα τρόφιμα υπάρχουν κάποιες ουσίες που εμποδίζουν την οξείδωση(σκούριασμα) του οργανισμού. Η οξείδωση είναι μια διαδικασία που συμβαίνει στον οργανισμό ως αποτέλεσμα των βιοχημικών αντιδράσεων και των οποίων η συσσώρευση προκαλει γήρανση και βλάβες στην υγεία. Με τον περιορισμό των οξειδώσεων με διάφορα διατροφικά στοιχεία που ονομάζονται αντιοξειδωτικά, μπορουμε να συμβάλλουμε στην βελτίωση της υγείας και να καθυσερήσουμε την γήρανση.
Βιταμίνη Ε
Τι κάνει;
Παγιδεύει τις ελεύθερες ρίζες και τις εμποδίζει από το να βλάψουν τα λίπη στις μεμβράνες των κυττάρων. Επίσης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της αρρώστιας του καρκίνου και μπορεί ακόμη και να επιβραδύνει την διαδικασία των γηρατειών. Συμβάλλει στο δυνάμωμα του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυξάνει την αντιοξειδωτική ικανότητα του σεληνίου και της βιταμίνης C.
Τροφικές πηγές:
Φυτικά λάδια, ειδικά το ελαιόλαδο, ξηροί καρποί, σπόροι και πλήρη δημητριακά είναι γενικά πλούσιες σε βιταμίνη Ε τροφές.
Βιταμίνη C
Τι κάνει;
Πιστεύεται ότι βοηθάει στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων. Μπορεί επίσης να συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου, προστατεύοντας τις μεμβράνες των κυττάρων και το DNA από οξειδωτική βλάβη.
Τροφικές πηγές:
Εσπεριδοειδή, φρούτα, ντομάτες, πράσινα φυλλώδη λαχανικά και πατάτες.
Βήτα Καροτένιο
Τι κάνει;
Μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Προστατεύει τον οργανισμό από την δράση των ελεύθερων ριζών.
Τροφικές πηγές:
Κίτρινα και πορτοκαλί λαχανικά όπως τα καρότα, οι γλυκοπατάτες, κολοκύθα χειμωνιάτικη και τα κολοκυθάκια. Ορισμένα φρούτα όπως το μάνγκο, τα βερίκοκα, το ροδάκινο, το πορτοκάλι, το μανταρίνι, η παπάγια και το πεπόνι.
Φολικό οξύ
Τι κάνει;
Υψηλότερα επίπεδα φυλλικού οξέως σχετίζονται με λιγότερη συχνότητα καρκίνου του παχέος εντέρου. Μία έλλειψη φυλλικού οξέως μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των χρωμοσωμάτων σε περιοχές που πιστεύεται ότι έχουν σχέση με ορισμένες μορφές καρκίνου. Μπορεί να προλάβει ορισμένες ανωμαλίες κατά την γέννηση. Μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή μέχρι 10% όλων των περιπτώσεων καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Τροφικές πηγές:
Χυμός πορτοκαλιού, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, βρώμη και όσπρια.
Σελήνιο
Τι κάνει;
Μπορεί να παίζει ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του στήθους, πιθανόν επειδή συμμετέχει σε αντιδράσεις που εξουδετερώνουν τις καρκινογόνους ουσίες. Είναι απαραίτητο για την παραγωγή ενός σημαντικού αντιοξειδωτικού ενζύμου. Μελέτες για την ικανότητα του σεληνίου να καταπολεμά την αρρώστια απέφεραν συγκεχυμένα αποτελέσματα.

Τροφικές πηγές:
Βρίσκεται σε αναλογία προς το περιεχόμενο του σεληνίου στο έδαφος που η τροφή καλλιεργείται.
Καροτενοειδή:

Τι κάνουν;
Είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά. Προστατεύουν από τον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας των ματιών και τα εγκεφαλικά. Το λυκοπένιο, που βρίσκεται σε αφθονία σε τροφές με βάση την ντομάτα, μπορεί να έχει άμεση επίδραση στον προστάτη και συμβάλλει στην μείωση του κινδύνου του καρκίνου του προστάτη. Σε διάστημα 13 ετών άντρες της μέσης ηλικίας με κίνδυνο για καρδιακή αρρώστια που έχουν τα πιο υψηλά επίπεδα καροτενοειδών στο αίμα, είχαν κατά το 1/3 λιγότερη πιθανότητα να πάθουν καρδιακό νόσημα από άντρες που είχαν τα πιο χαμηλά επίπεδα.

Τροφικές πηγές:
Πράσινα λαχανικά και κίτρινου χρώματος ή πορτοκαλί και φρούτα με τα ίδια χρώματα.
Φυτικές ίνες
Αν και τεχνικά δεν είναι φυτοχημικά οι φυτικές ίνες έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλουν τα μέγιστα στην καλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος και βελτίωση της υγείας και είναι βασικό συστατικό σε πολλές φυτικές τροφές. Παρεμποδίζουν την απορρόφηση καρκινογόνων ουσιών μέσα στο έντερο και επισπεύδουν της διέλευσή τους μέσω του πεπτικού συστήματος. Παρεμποδίζουν την ανάπτυξη επιβλαβών βακτηριδίων ενώ ευνοούν τα χρήσιμα βακτηρίδια. Μπορεί να συμβάλουν στην παραγωγή ενός πιο υγιεινού τύπου οιστρογόνων.

Τροφικές πηγές:
Πλήρη δημητριακά και φρούτα και λαχανικά.
Φλαβονοειδή

Τι κάνουν;
Περισσότερα από 60 φλαβονοειδή έχουν ήδη επισημανθεί στα εσπεριδοειδή φρούτα με ιδιότητες που καταπολεμούν τους όγκους, τους ιούς, τις καρκινογόνες ουσίες και τις φλεγμονές. Έχουν επίσης την ικανότητα να εμποδίζουν την συγκέντρωση των αιμοπεταλίων και επομένως ελαττώνουν τον κίνδυνο αρτηριακής θρομβώσεως. Το 1993 μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο πατρικό περιοδικό ΛΑΝΣΕΤ απέδειξε ότι η λήψη φλαβονοειδών βοηθά πολύ στην ελάττωση της θνησιμότητας από καρδιακές παθήσεις και την συχνότητα της καρδιακής αρρώστιας.

Τροφικές πηγές:
Τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά, το ελαιόλαδο.
Ινδόλες και
ισοθειοκυανίδια

Τι κάνουν;
Προκαλούν την παραγωγή ενζύμων που δρουν ενάντια στον καρκίνο. Μπλοκάρουν τις καρκινογόνες ουσίες ώστε να μην φθάσουν τον κυτταρικό τους στόχο. Μπορούν επίσης να καταστείλουν την ανάπτυξη όγκων.
Τροφικές πηγές:
Τα μπρόκολα περιέχουν μία από τις πιο ισχυρές τις sulfurophane, το κουνουπίδι, το λάχανο, το πράσο, το κρεμμύδι, το σκόρδο.
Ισοφλαβόνες

Τι κάνουν;
Μπορούν να ενεργούν σαν αντιοξειδωτικά, εμποδίζουν την ανάπτυξη όγκων και μπλοκάρουν τις καρκινογόνες ουσίες. Μπορούν να μιμηθούν τα ανθρώπινα οιστρογόνα, αναστέλλοντας ίσως την ανάπτυξη του καρκίνου του στήθους που τον προάγουν τα οιστρογόνα και να μειώσουν τον κίνδυνο άλλων καρκίνων που σχετίζονται με τις ορμόνες. Οι Κινέζοι που καταναλώνουν συχνά φασόλια σόγιας και τόφου (κατεργασμένη σόγια) που είναι πλούσια σε ισοφλαβόνες έχουν μόνον κατά το ήμισυ ποσοστά καρκίνου του στομάχου, του παχέος εντέρου, του ορθού, του στήθους και των πνευμόνων από τους Κινέζους εκείνου που τρώνε σπάνια προϊόντα σόγιας. Μπορεί να είναι ικανά να επιβραδύνουν την εμφάνιση της οστεοπόρωσης και των ψυχολογικών συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Οι ισοφλαβόνες μπορούν να αντικαταστήσουν την θεραπεία της ορμονικής υποκατάστασης στο μέλλον.
Μία μελέτη έξη μηνών που έγινε για τις γυναίκες με κλιμακτήριο απέδειξε ότι η πρωτεΐνη από σόγια, σαν μέρος ενός διαιτολογίου με χαμηλή ποσότητα λίπους και φτωχό σε χοληστερίνη, στην πραγματικότητα αύξησε την μεταλλική πυκνότητα στα κόκαλα των γυναικών.

Τροφικές πηγές:
Προϊόντα από σόγια

Σαπωνίνες
Ομάδες ανθρώπων που καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε σαπωνίνες έχουν λιγότερα περιστατικά καρκίνου του στήθους, του προστάτη και του παχέος εντέρου. Επίσης μπορεί να ενισχύσουν την ικανότητα του σώματος να ματαιώνει την ανάπτυξη καρδιακών παθήσεων. Οι ιδιότητές τους πιστεύεται ότι περιλαμβάνουν την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος, εμποδίζοντας μικροβιακές και μυκητιακές λοιμώξεις και προστατεύουν από τους ιούς.

Τροφικές πηγές:
Βρίσκονται στις ντομάτες, πατάτες και πολλά άλλα φρούτα και λαχανικά.
ΓΙΑ ΑΜΕΣΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Μπορείτε να βελτιώσετε την υγεία σας και να προστατευθείτε από την αρρώστια από κάθε μπουκιά. Διαλέξτε συχνά από τις παρακάτω ισχυρές ομάδες τροφίμων.

Ομάδες:
Σταυρανθή Λαχανικά: Μπρόκολο, Κουνουπίδι, Λαχανάκια Βρυξελλών, Λάχανο, Λαχανίδα, Ραπανάκια
Κίτρινα και Κόκκινα Λαχανικά: Γλυκοπατάτες, Πατάτες, Κολοκύθα, Καλαμπόκι, Ντομάτες, Κόκκινες πιπεριές, Παντζάρια
Κρεμμύδια: Κρεμμύδια, Σκόρδα, φρέσκα και ξερά κρεμμύδια, πράσα.
Λαχανικά με σκούρα χρώματα: Σπανάκι, Αγκινάρα, Γογγύλια, Κράμβη (λάχανο) κλπ.
Καρότα: Καρότα, Σέλινο, Κόλιαντρο, Κίτρινο καρότο
Φρούτα κόκκινα και κίτρινα: Σταφύλια, Κεράσια, Μήλα, Φράουλες, Καρπούζια, Βερύκοκα, Πεπόνια, Δαμάσκηνα, Βατόμουρα κλπ.
Εσπεριδοειδή: Πορτοκάλια, Λεμόνια, Κόκκινο γκρέηπ φρουτ
Προϊόντα από σόγια: Τόφου, Γάλα σόγιας χωρίς χημικά και ζάχαρη κλπ.

* Χημικός, διατροφολόγος, διαιτολόγος, διατροφικός θεραπευτής.
Τηλ. 6944626240