Ναύαρχος Γρηγόριος Μεζεβίρης: Άξιος της Πατρίδος

Γόνος αρχοντικής οικογένειας της Στενημάχου Ανατολικής Ρωμυλίας, γεννήθηκε στον Πειραιά το έτος 1891 και πέθανε στην Αθήνα το έτος 1978. Πατέρας του ήταν ο δικηγόρος Στέφανος Μεζεβίρης και μητέρα του η Κλεαρέτη το γένος Πριμίδη. Εισήλθε στην σχολή ναυτικών δοκίμων το 1906, από την οποία αποφοίτησε το 1910, με το βαθμό του σημαιοφόρου.

Έλαβε μέρος στις ναυμαχίες του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, με τον βαθμό του ανθυποπλοιάρχου.
Υπηρέτησε στο πολεμικό ναυτικό, για σαράντα χρόνια, την πολυτάραχη εποχή 1910-1949 και είχε λαμπρή σταδιοδρομία. Υπήρξε ο πρώτος κυβερνήτης στο πρώτο ελληνικό υποβρύχιο που λεγόταν «Δελφίν». Συμμετείχε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ως ύπαρχος των αντιτορπιλλικών «Λόγχη» και «Κεραυνός».
Δεν συμμετέσχε σε κανένα από τα πολυάριθμα κινήματα του Μεσοπολέμου. Το 1920 τοποθετήθηκε στη διεύθυνση ραδιοτηλεγραφικής υπηρεσίας ναυτικού (Δ.Ρ.Υ.Ν.).

Συνέχισε τις σπουδές του στην ανωτέρα ηλεκτρολογική σχολή των Παρισίων και επέστρεψε με το δίπλωμα του ραδιοηλεκτρολόγου νηχανικού. Ανέλαβε την αναδιοργάνωση του τεχνικού τμήματος στην ΔΡΥΝ και την ίδρυση σχολών βαθμοφόρων τηλεγραφητών και της εξιδίκευσης μαχίμων υποπλοιάρχων, στην οποία και δίδαξε.

Διετέλεσε καθηγητής ηλεκτρισμού στην σχολή ναυτικών δοκίμων και στην σχολή Ευελπίδων. Το 1924 ανέλαβε διευθυντής στην ΔΡΥΝ και το επόμενο έτος τοποθετήθηκε ναυτικός ακόλουθος στην ελληνική πρεσβεία του Παρισιού. Επέστρεψε από την Γαλλία το 1930 και ανέλαβε και πάλι διευθυντής στην ΔΡΥΝ.
Από το 1931 και γιά τρία χρόνια, ήταν κυβερνήτης αντιτορπιλλικών και συγχρόνως διοικητής στολίσκου. Το 1934 ανέλαβε διοικητής της ναυτικής σχολής πολέμου και στην συνέχεια διευθυντής τεχνικών υπηρεσιών του υπουργείου ναυτικών. Το 1936 τοποθετήθηκε διευθυντής της γ’ διεύθυνσης του ΓΕΝ. Το 1935 ορίσθηκε ανώτερος διοικητής παράκτιας άμυνας.
Από το 1939 και καθ’ όλη την διάρκεια του πολέμου στην Ελλάδα, διοικούσε δέκα αντιτορπιλλικά.
Στις 22.4.1941, ενώ το αντιτορπιλικό «Υδρα», έπλεε στον Σαρωνικό, χτυπήθηκε από γερμανικά αεροπλάνα.

Το πλοίο βυθίστηκε και ο επιβαίνων σ’ αυτό Γρηγόρης Μεζεβίρης τραυματίστηκε και εισήχθη στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός».
Εκεί τον βρήκε η είσοδος των Γερμανών στην Αθήνα. Μετά την αποθεραπεία του, το έτος 1943, διέφυγε στην Μέση Ανατολή, όπου προήχθη σε υποναύαρχο. Από τον Αύγουστο του 1943 έως τον Φεβρουάριο του 1944, ήταν στο Λονδίνο, όπου διαπραγματευόταν με το αγγλικό Ναυαρχείο την παραχώρηση στην Ελλάδα νέων πολεμικών πλοίων. Τελικά παραχωρηθηκαν πέντε αντιτορπιλλικά και τρία κορβέτες.
Έλαβε μέρος στην καταστολή της στάσης στην Αλεξάνδρεια και αποκατέστησε την τάξη στα ελληνικά πλοία που βρίσκονταν στην Μάλτα. Το 1945 ονομάσθηκε ναύαρχος και Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού.
Τα καθήκοντα αυτά τα διατήρησε μέχρι το 1947. Τον Ιούνιο του 1949 ανέλαβε καθήκοντα γενικού επιθεωρητού του Βασιλικού Ναυτικού και τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους (1949) αποστρατεύθηκε. Μετά την αποστρατεία του, ασχολήθηκε με τεχνολογικά θέματα του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας και την συγγραφή βιβλίων για την ναυτική στρατηγική και τις επιχειρήσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Έργα του είναι: «Ηλεκτροτεχνία» (δύο τόμοι), «Εγχειρίδιο Ηλεκτρομηχανικού», «Στοιχεία Ασυρμάτου-Τηλεγράφου», «Μαθήματα Ηλεκτρισμού Σχολή Ναυτικών Δοκίμων», «Η Μεσόγειος και η στρατηγική της σημασία» (1957), «Τα νέα όπλα και η στρατηγική χρησιμοποίησή τους» (1959), «Τα πορίσματα του ναυτικού πολέμου της Μεσογείου» (1939-1945), «Η Μάχη του Ατλαντικού και ο υποβρύχιος πόλεμος» (1914/1918) (1939/1945), «Ο πόλεμος του Ειρηνικού» (1941-1945). Έγραψε επίσης πολλά άρθρα που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Εστία» και πολλές μελέτες που δημοσιεύτηκαν στη «Ναυτική Επιθεώρηση».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το βιβλίο του με τίτλο «Τέσσερες δεκαετίες εις την υπηρεσία του Βασιλικού Ναυτικού».
Είναι η αυτογραφία του, με την οποία περιγράφονται όλα τα γεγονότα της πολυτάραχης περιόδου που υπηρέτησε στο Πολεμικό Ναυτικό.

Γιά την πολεμική και κοινωνική του δράση, του απενεμήθησαν τα παρακάτω παράσημα: Μεγαλόσταυρος του Φοίνικος. Ανώτερος Ταξιάρχης Γεωργίου, μετά ξιφών. Αργυρός Σταυρός Σωτήρος. Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Α’ Τάξεως. Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων. Μετάλλια Βαλκανικών Πολέμων. Μετάλλιο Νίκης (Διασυμμαχικό Α’ Παγκοσμίου Πολέμου). Μετάλλιο ελληνοιταλογερμανικού πολέμου 1940-41. Σταυρός Αγώνων Βασιλικού Ναυτικού. Χρυσούν Νετάλλιον Εμπορικού Ναυτικού.
Επίσης του απονεμήθησαν μετάλλια από άλλες χώρες:
Ανώτερος Ταξιάρχης της Λεγεώνας Τιμής (Γαλλία)
Ταξιάρχης του Τάγματος Ναυτικής Αξίας (Γαλλικό)
Ταξιάρχης του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (Αγγλικό)
Χρυσούν Ανατέλλοντος Ηλίου (Ιαπωνικό)

*Μέλος του συλλόγου Στενημαχιτών Κιλκίς