Μήπως …μας προετοιμάζουν ψυχολογικώς γιά πλήρη έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση;
Γράφει ο Βαγγέλης Μαυρογόνατος
Η Συμφωνία του Σέγκεν, γνωστή και ως Συνθήκη του Σέγκεν, καλείται η συμφωνία που υπεγράφη στις 14 Ιουνίου 1985 στην κωμόπολη Σέγκεν του Λουξεμβούργου ανάμεσα σε πέντε κράτη μέλη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία) και είχε ως στόχο την προοδευτική κατάργηση των ελέγχων στα κοινά σύνορα, την καθιέρωση της ελεύθερης κυκλοφορίας για όλα τα πρόσωπα, υπηκόους των κρατών που υπέγραψαν την Συμφωνία, καθώς και την αστυνομική και δικαστική συνεργασία. Περαιτέρω, στις 19 Ιουνίου 1990 υπεγράφη εκ νέου στο Σέγκεν η Σύμβαση Εφαρμογής της Συμφωνίας του Σέγκεν, που συμπλήρωνε και εξειδίκευε την αρχική Συμφωνία. Η εν λόγω συνεργασία εκινείτο σε καθαρά διακυβερνητικό επίπεδο και εκτός του θεσμικού πλαισίου των ΕΚ, μέχρι την θέση σε ισχύ της Συνθήκης του Άμστερνταμ.
Άλλα κράτη-μέλη των ΕΚ και της ΕΕ που μεταγενέστερα υπέγραψαν Πρωτόκολλα και Συμφωνίες προσχώρησης στα δύο ανωτέρω διεθνή κείμενα ήταν η Ιταλία το 1990, η Ισπανία και η Πορτογαλία το 1991, η Ελλάδα το 1992, η Αυστρία το 1995, η Δανία, η Φιλλανδία και η Σουηδία το 1996. Ταυτόχρονα με τις τελευταίες, η Ισλανδία και η Νορβηγία, δύο κράτη τα οποία, αν και δεν ήταν μέλη των ΕΚ εν τούτοις συμμετείχαν προ πολλού (1957) στη Βόρεια Ένωση Διαβατηρίων (γνωστή και ως Σκανδιναβική Ένωση Διαβατηρίων) με τους λοιπούς Σκανδιναβούς γείτονές τους να υπογράφουν ειδική Συμφωνία με τα υπόλοιπα δεκατρία κράτη μέλη της ΕΕ που συμμετείχαν στο κεκτημένο του Σέγκεν προκειμένου να συνδεθούν και αυτά με τη «Ζώνη» Σέγκεν.
Στην Ελλάδα η Συνθήκη του Σένγκεν, η Σύμβαση Εφαρμογής της Συνθήκης του Σέγκεν και τα Πρωτόκολλα και οι Συμφωνίες προσχώρησης των νέων κρατών (μεταξύ 1990 και 1996) κυρώθηκαν από την Βουλή των Ελλήνων με τον νόμο 2514/1997.
Η Συμφωνία του Σέγκεν τέθηκε σε ισχύ στις 26 Μαρτίου 1995, δημιουργώντας έτσι την «Ζώνη» Σέγκεν, που ενσωματώθηκε στο πλαίσιο της Ε.Ε. με την έναρξη ισχύος της Συνθήκης του Άμστερνταμ την 1η Μαΐου 1999, με εξαίρεση την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Έκτοτε το κεκτημένο του Σέγκεν (Schengen acquis) εφαρμόζεται και αναπτύσσεται περαιτέρω εντός του θεσμικού και νομικού πλαισίου της Ε.Ε. Η Ισλανδία και η Νορβηγία υπέγραψαν το 1999 ειδική Συμφωνία με το Συμβούλιο της Ε.Ε. για τη σύνδεσή τους με το κεκτημένο του Σένγκεν.
Κατά την υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησής τους στην ΕΕ το 2003, η Τσεχία, η Εσθονία, η Κύπρος, η Λεττονία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Σλοβενία και η Σλοβακία προσχώρησαν παράλληλα και στο κεκτημένο του Σέγκεν. Το ίδιο συνέβη και κατά την υπογραφή της Συνθήκης προσχώρησης της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας το 2005. Το 2004 υπεγράφη Συμφωνία με την Ελβετία και το 2008 Πρωτόκολλο με το Λιχτενστάιν για τη σύνδεση και αυτών των κρατών με το κεκτημένο του Σέγκεν, χωρίς τα ίδια να αποτελούν μέλη της ΕΕ. Τέλος, με τη Συνθήκη προσχώρησής της στην ΕΕ το 2001 η Κροατία ανέλαβε την υποχρέωση να εφαρμόσει και αυτή πλήρως το κεκτημένο του Σέγκεν.
Το τελευταίο διάστημα η χώρα μας δέχεται «απειλές» για αποπομπή μας από την Συνθήκη. Ας δούμε όμως ποιες θα είναι οι επιπτώσεις σε μια τέτοια περίπτωση.
Η Σέγκεν λοιπόν συνδέεται με τα ταξίδια και τους ελέγχους στα σύνορα καθώς και την κυκλοφορία προϊόντων στις χώρες – μέλη.
Συγκεκριμένα, οι πολίτες που είναι κάτοικοι των χωρών-μελών της «Ζώνης» Σέγκεν δικαιούνται να ταξιδεύουν σε οποιαδήποτε άλλη χώρα-μέλος, δίχως να χρειάζεται η επίδειξη δελτίου ταυτότητας ή διαβατηρίου στις αρμόδιες αστυνομικές αρχές. Αυτό προφανώς σημαίνει ότι τυχόν αποπομπή της χώρας μας, θα έχει άμεσες επιπτώσεις στον τουρισμό.
Δυσκολίες όμως θα υπάρχουν και για τους Έλληνες που θα θέλουν να ταξιδέψουν σε χώρα-μέλος της «Ζώνης» Σέγκεν.
Οι πολίτες χωρών εκτός Σέγκεν, έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν σε μια χώρα-μέλος της «Ζώνης» Σέγκεν για διάστημα έως και τριών μηνών (90 ημέρες), υπό την προϋπόθεση ότι πληροί τους όρους της ομώνυμης Συνθήκης, ήτοι:
– Να είναι κάτοχος έγκυρου διαβατηρίου
– Να έχει θεωρημένη είσοδο σύντομης διαμονής
– Να παρουσιάσει απτά αποδεικτικά στοιχεία για τον σκοπό του ταξιδιού του
– Να έχει επαρκείς πόρους συντήρησης για την περίοδο παραμονής και για την επιστροφή και
– Να μην είναι καταχωρισμένος στο SIS, ήτοι να μη θεωρείται επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη ή εθνική ασφάλεια όλων των κρατών Σέγκεν
Οι πολίτες που ανήκουν σε χώρα στης Συνθήκης Σέγκεν δεν υποβάλλονται σε ελέγχους στα σύνορα, ούτε σε αστυνομικούς ελέγχους, αν δεν υπάρχουν υπόνοιες ότι αποτελούν απειλή για τη δημόσια ασφάλεια.
Συνεργασία μεταξύ χωρών – μελών υπάρχει και σε επίπεδο ανταλλαγής πληροφοριών για το οργανωμένο έγκλημα.
Τελικώς μήπως μας προετοιμάζουν και ψυχολογικώς και για πλήρη έξοδό μας από την Ε.Ε.;
