Αρθρογραφία

Ήρωες ηρώων γιά υψηλά ιδανικά

«Το εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον»
Δηλ. Θεμέλιο της ευτυχίας είναι η ελευθερία και της ελευθερίας η γενναιότητα
(Θουκυδίδης)

Αφιέρωμα ευλαβικό το παρόν σημείωμα. Μία ανάπαυλα από τα εφήμερα, τα φτηνά, τα αξιοθρήνητα που καθημερινά μας βαλτώνουν σ’ ένα παρόν χωρίς ορίζοντα, σ’ ένα παρόν που τρώει τις σάρκες του και απομυζά τα όποια αποθέματα αντίστασης και αντίδρασης υπάρχουν.

Σε ημέρες χαμερπείς, όπως οι δικές μας, όπου το σολωμικό αλωνάκι, η ταλαίπωρη πατρίδα μας, βάλλεται από «δειλούς, μοιραίους και άβουλους», όπως έλεγε και ο Βάρναλης, μοναδικό καταφύγιο, πολλές φορές, η ιστορία μας, η αναζήτηση μορφών που θα σε στερεώσουν και θα σε παρηγορήσουν. Στο σημερινό βιογραφικό μαρτυρολόγιο πρωταγωνιστούν δύο πρόσωπα, εκπρόσωποι ενός ολόκληρου λαού, σε μία ορισμένη ιστορική στιγμή.
Τα ονόματά τους: «Ταγματάρχης Ιωάννης Βελισσαρίου, διοικητής του 9ου Τάγματος Ευζώνων, πεσών ενδόξως, υπέρ Πίστεως και Πατρίδος, στις 13 Ιουλίου 1913, στο ύψωμα 1378 του όρους Όρβηλος». «Ανθυπολοχαγός Ιωάννης Μαυροδήμος, του 2ου Συντάγματος Πεζικού, πεσών ενδόξως, υπέρ Πίστεως και Πατρίδος, στις 6 Οκτωβρίου 1912, κατά την μάχη της Ελασσόνος».

Ο πρώτος, ο Βελισσαρίου, ήταν «ο ήρωας των ηρώων», η γενναιότερη μορφή των Βαλκανικών αγώνων. Ο ανθυπολοχαγός Μαυροδήμος ήταν ο πρώτος πεσών αξιωματικός των πολέμων του 1912-13.

Γόνοι ενδόξων, «επωνύμων» οικογενειών και οι δύο ήρωες, «εξαιρετικού ήθους, ανδρείας και μορφώσεως». (Τότε οι επώνυμοι, ένιωθαν βαρύ το φορτίο της επωνυμίας. «Μονάχη έγνοια» τους να μην κηλιδώσουν το όνομά τους, να φανούν αντάξιοι, να δώσουν παράδειγμα και να φιλοτιμήσουν τον «ανώνυμο» λαό. Ένας τέτοιος «επώνυμος», ο Παύλος Μελάς, γαμπρός πρωθυπουργού, έσωσε, με τη θυσία του, την Μακεδονία και ένας άλλος «επώνυμος», ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης, στα 55 του κατατάσσεται εθελοντικώς στον ελληνικό στρατό και σκοτώνεται πολεμώντας στην Ήπειρο, ανασταίνοντας τον αρχαίο ποιητή Τυρταίο. Μία σύγκριση με τους σημερινούς «επώνυμους», που γεμίζουν τις στήλες των σκανδαλοθηρικών περιοδικών – τα γνωστά αρσενοθήλεα που μας ταλαιπωρούν με τις ασωτείες τους – σου προκαλεί κατάθλιψη…).

Ο ταγματάρχης Ιωάννης Βελισσαρίου, γεννήθηκε το 1861 στην Κύμη της Ευβοίας. Κατά τον «ατυχή» πόλεμο του 1897, είναι ο μόνος αξιωματικός που «δεν θέλησε να υποχωρήσει χωρίς διαταγή και παρέμεινε στο Ανώνυμο οχύρωμα της Μελούνας, που κατείχε μέχρι τις 11 τη νύχτα, οπότε και έλαβε σχετική διαταγή υποχωρήσεως». (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ. ΙΔ’, σελ. 128). «Η ιστορία δεν είναι τίποτε άλλο παρά βιογραφίες μεγάλων ανδρών», έλεγε ο Τ.Καρλάϋλ, αυτός ο Μόνος, ο Ένας, της δίνει την κίνηση, την σημαδεύει.

Στο Σαραντάπορο χωρίς να περιμένει την υποστήριξη του πυροβολικού, αιφνιδιάζει τους Τούρκους που υποχωρούν. Στα 1913, εκπορθεί χάρις στην ορμή και την ανδρεία του, το απόρθητο Μπιζάνι, το φρούριο των Ιωαννίνων. (Ο Βελισσαρίου ήταν άριστος γνώστης της σύγχρονης πολεμικής τακτικής. Το 1910 μετέφρασε το κλασσικό τότε σύγγραμμα του Γάλλου στρατάρχη Φος «Περί των αρχών του πολέμου». Από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης στο Γουδή η γεμάτη φιλοπατρία καρδιά του, φλέγεται από το όραμα του Βενιζέλου και ετοιμάζεται…).

Όρθιος, για να παραδειγματίζει, στην μάχη του Κιλκίς-Λαχανά, αρπάζει τον σαλπιγκτή από τον γιακά, τον σηκώνει όρθιο και του δίνει εντολή να σαλπίζει συνέχεια το «εμπρός δια της λόγχης». Το τέλος του ήρωα όμως πλησιάζει. Ο Σπ. Μελάς, στο βιβλίο του «Οι πόλεμοι 1912-13» γράφει: «Ύψωμα 1378… ο αγώνας ήτανε τόσο λυσσασμένος και συχνά σώμα με σώμα, ώστε πολλοί πέφτανε τρυπημένοι με τη λόγχη και αρκετοί Βούλγαροι σκοτώθηκαν με πέτρες στο κεφάλι… γιατί, κάποια στιγμή, τα πυρομαχικά λείψανε από τους ευζώνους, και τότε ο Βελισσαρίου που ήτανε όπως πάντα στη γραμμή της φωτιάς, τους φώναξε: «-Χτυπάτε τους με τις πέτρες μωρέ! Κι αυτές σκοτώνουν». Αλλά μία οβίδα έσκασε κοντά τους, ένα μεγάλο θραύσμα τον βρήκε κατάστηθα και ο εθνικός ήρωας, ο πορθητής του Μπιζανιού, απόμεινε στον τόπο». Ήταν η τελευταία ημέρα του πολέμου…

Ο ανθυπολοχαγός Ιωάννης Μαυροδήμος, γεννήθηκε στη Σπερχειάδα της Φθιώτιδας το 1885. Φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, θα διακόψει τις σπουδές του επηρεασμένος από τα γεγονότα του Μακεδονικού Αγώνα, για να καταταγεί εθελοντής στο στρατό. Συμμαθητής και φίλος του μεγάλου Ν.Πλαστήρα, ονομάζεται στις 7 Ιουλίου του 1912, ανθυπολοχαγός του πεζικού. Ο πόλεμος του 1912, τον βρήκε να υπηρετεί, ως αξιωματικός, στο 2ο Σύνταγμα Πεζικού Λαμίας. Στις 6 Οκτωβρίου «πέφτει» στην μάχη, ο πρώτος αξιμωατικός, για τα εθνικά δίκαια. (Τότε τα έλεγαν «εθνικά δίκαια», σήμερα κατάντησαν «εθνικά θέματα», τότε ήταν πρωθυπουργός ο Βενιζέλος, ενώ σήμερα…). Ο ανταποκριτής της εφ. Ν.Ημέρα, στις 21 Ιανουαρίου του 1913 γράφει για τον ηρωικό θάνατο του Μαυροδήμου: «…μου διηγήθηκαν σήμερα μερικάς λεπτομερείας του θανάτου του ανθυπολοχαγού Μαυροδήμου. Μοιάζει με ποίημα οι Μαυροδημαίοι είναι μία παλιά στρατιωτική οικογένεια της Ελλάδος. Εις κάθε πόλεμον σκοτώνεται κι από ένας Μαυροδήμος. Στο ’21, στο ’86, στα ’97…

Ο ανθυπολοχαγός Μαυροδήμος μόλις είχε βγει από το στρατιωτικόν σχολείον. Την ημέραν που ο λόχος του επρόκειτο να λάβει μέρος εις την μάχην, εσηκώθηκε πρωί, εξυρίσθη, εκτενίσθη, διέταξε και του ‘φεραν την καλή του στολή, τις καινούργιες του τις μπότες, τ’ άσπρα του γάντια, τέλος στολίστηκε σαν γαμπρός, ετράβηξε το σπαθί και είπε στους άνδρας του: Εμπρός παιδιά… Και εσκοτώθηκε από τους πρώτους».
Τελειώνοντας παραθέτω την επιγραφή που διασώζεται ως σήμερα στον τάφο του Ιω. Μαυροδήμου, στην Ελασσόνα:
«Ηδύ το υπέρ πατρίδος τελευτάν Ιωάννης Αλεξ. Μαυροδήμος, ανθυπολοχαγός πεζικού εκ Φθιώτιδος, ετών 26, πρώτος πεσών Αξιωματικός ενδόξως εν τη μάχη της Ελασσόνος τη 6 Οκτωβρίου 1912».
Αιωνία η μνήμη και η ευγνωμοσύνη του Έθνους…

Περισσότερα
Δείτε ακόμα

Δεν είναι ασυνήθιστα πολλά;

Ο δήμος Παιονίας αποφάσισε την ανάθεση συγγραφής του ιστορικού λευκώματός του στον καταλληλότερο γι’ αυτόν τον σκοπό ερευνητή και συγγραφέα, […]