Η Γουμένισσα εόρτασε την 104η επέτειο της απελευθέρωσής της

Με την προσήκουσα λαμπρότητα η Γουμένισσα εόρτασε το σαββατοκύριακο 22 και 23.10.16 την 104η επέτειό της απελευθέρωσής της (23 Οκτωβρίου 1912).

Στις εκδηλώσεις η συμμετοχή υπήρξε πάνδημη ενώ το περιεχόμενο τους προσέδωσε πρόσθετο “τόνο” στην εορταστική ατμόσφαιρα.

Την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάρκος Μπόλαρης ενώ παραθρέθηκαν και οι βουλευτές του νομού, ο δήμαρχος Παιονίας και ο αντιπεριφερειάρχης Κιλκίς, ενώ των θρησκευτικών εκδηλώσεων χοροστάτησε ο μητροπολίτης Γουμένισσας κ.κ. Δημήτριος.

Την πρώτη ημέρα διεξήχθη η καθιερωμένη λαμπαδηφορία την οποία διοργανώνει ο πολιτιστικός σύλλογος “Οι Παίονες” ενώ πραγματοποιήθηκε και εκδήλωση στο κέντρο νεότητας με θέμα “Μακεδονικός Αγώνας” και ομιλιτή τον αντιπρόεδρο της ομοσπονδίας μακεδονικών συλλόγων Ελλάδος Δημήτριο Ευαγγελίδη.

Ανήμερα της επετείου τελέσθηκε στον ανακαινισμένο ιερό μητροπολιτικό ναό Α. Γεωργίου επίσημη δοξολογία χροροστατήσαντος του σεβασμιώτατου μητροπολίτου Γουμενίσσης Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου κκ Δημητρίου ενώ στον ίδιο χώρο εκφωνήθηκε ο πανηγυρικός της ημέρας απο τον δάσκαλο Κωνσταντίνο Ίντο.

Ακολούθησαν τελετή στο Ηρώον της πλατείας Μακεδονομάχων παρέλαση τμημάτων μαθητιώσας νεολαίας και κοινωτικών και πολιτιστικών φορέων και παράσταση χορευτικών συγκροτημάτων στην πλατεία 23ης Οκτωβρίου.

Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με συναυλία – αφιέρωμα στον Μάριο Τόκα την οποία συνδιοργάνωσαν ο πολιτιστικός λαογραφικός σύλλογος Γουμένισσας “Άγιος Τρύφων” και ο πολιτιστικός μουσικός σύλλογος Κιλκίς.

Ο πανηγυρικός της ημέρας
Η περίοδος 1912-13, η οποία είναι γνωστή ως περίοδος των Βαλκανικών Πολέμων, είναι μια από τις σημαντικότερες του νεωτέρου Ελληνισμού. Είναι εκείνη, κατά την οποία το μικρό ελληνικό κράτος σε ελάχιστο χρονικό διάστημα μπόρεσε να συμπεριλάβει στην επικράτειά του την Ήπειρο και την Μακεδονία.
Το γεγονός αυτό και η μεγάλη επιτυχία του δεν ήταν κάτι το συμπτωματικό και τυχαίο. Είχε προηγηθεί η ανασυγκρότηση του κράτους και ο εξοπλισμός των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, όπως είχε ζητηθεί από το κίνημα στο Γουδή το 1909.
Στους κατοίκους των υποδούλων περιοχών Ηπείρου, Μακεδονίας, Θράκης, νησιών Αιγαίου είχε καλλιεργηθεί η προσδοκία της απελευθέρωσης από την οθωμανική σκλαβιά. Καρτερούσαν την μεγάλη ώρα, για την οποία οι ίδιοι και οι πρόγονοι τους είχαν δώσει μακροχρόνιους αγώνες.
Στην περιοχή μας, για παράδειγμα, από τα μέσα της δεκαετίας του 1870, είχε ξεκινήσει άνιση πάλη του Ελληνισμού, όχι μόνο εναντίον των προαωνίων κατακτητών, αλλά και απέναντι σε όλους αυτούς που εποφθαλμιούσαν την Μακεδονία μας. Αποκορύφωμα εκείνου του αγώνα ήταν η ένοπλη φάση, που είναι γνωστή ως Μακεδονικός Αγώνας, της περιόδου 1904-1908.

Με αυτές τις βασικές παραμέτρους η Ελλάδα συμμάχησε με τα άλλα βαλκανικά κράτη, Σερβία, Μαυροβούνιο και Βουλγαρία. Τον Οκτώβριο του 1912 άρχισαν κοινό αγώνα εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία καταδυνάστευσε την περιοχή για περίπου πέντε αιώνες. Ήταν η εποχή, κατά την οποία κατέρρεε το αχανές κράτος των Οθωμανών, και οι υπόδουλοι Χριστιανοί, όπως και άλλοι λαοί, έβρισκαν των ελευθερία τους.
Μεταξύ των συμμάχων δεν είχε ορισθεί ακριβώς το πεδίο και η έκταση των πολεμικών δραστηριοτήτων τους. Προείχε η ήττα του αντιπάλου και η απελευθέρωση των περιοχών, που ο κάθε εμπλεκόμενος ήθελε για τους δικούς του εθνικούς και ιστορικούς λόγους να συμπεριλάβει στην επικράτειά του.
Οι Βαλκάνιοι σύμμαχοι, τον Οκτώβριο του 1912, πέτυχαν σημαντικά και αξιόλογα αποτελέσματα εις βάρος του κοινού αντιπάλου.
Ο ελληνικός στρατός, με αρχιστράτηγο τον διάδοχο Κωνσταντίνο και πολιτικό ηγέτη τον Ελευθέριο Βενιζέλο, στις 5 Οκτωβρίου 1912 πέρασε τα σύνορα. Έδωσε τη μάχη της Ελασσόνας, νίκησε στο Σαραντάπορο και ελευθέρωσε σειρά πόλεων και κωμοπόλεων.
Στις 18 του ίδιου μήνα έφθασε στον κάμπο των Γιαννιτσών. Κάτω από αντίξοες συνθήκες, μέσα στην λάσπη και κάτω από συνεχή βροχή, για δύο ολόκληρες ημέρες, πολέμησε σκληρά. Νίκησε και κατέλαβε την πόλη των Γιαννιτσών. Η μάχη ήταν πολύνεκρη. Οι απώλειες και των δύο πλευρών μεγάλες. Για τους Έλληνες άνοιξε ο δρόμος για την Θεσσαλονίκη, αφού ο κύριος όγκος των αντιπάλων διασκορπίστηκε.

Ο Τούρκος στρατηγός Ταξίν Πασάς, στην Γέφυρα του νομού Θεσσαλονίκης, μετά από πολυήμερες διαπραγματεύσεις, υπέγραψε την παράδοση της πρωτεύουσας της Μακεδονίας. Στις 26 Οκτωβρίου 1912, ημέρα της εορτής του πολιούχου της Αγίου Δημητρίου, η Θεσσαλονίκη ήταν στα χέρια των Ελλήνων.
Ο ελληνικός στρατός, όσο διεξαγόταν η μεγάλη και άνιση μάχη των Γιαννιτσών, με τμήματά του είχε εισχωρήσει για λόγους πολεμικής τακτικής στην περιοχή της Γουμένισσας.

Οι βουλγαρικές δυνάμεις ενώ είχαν στρέψει το κύριο βάρος τους στην Ανατολική Θράκη, ξαφνικά άλλαξαν τακτική. Ανακόπτοντας τις σερβικές δυνάμεις, που κατέρχονταν προς την Μακεδονία, έθεσαν στόχο τους την Θεσσαλονίκη. Ήδη στην κυριότητά τους είχαν περιέλθει η Στρώμνιτσα και η Γευγελή και προγραμματιζόταν η κάθοδός τους στην Αριδαία και στην Γουμένισσα.
Μπροστά σε αυτήν την απειλή, αντιπροσωπεία προυχόντων της κωμόπολής μας, έσπευσε προς το αρχηγείο του στρατού μας και ζήτησε την άμεση αποστολή τμήματός του, για να εγκαταστήσει φρουρά. Είχαν συγκεντρωθεί εφόδια, τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, τα οποία προσφέρθηκαν για την ανακούφιση των στρατιωτών. Ήταν μικρό δείγμα σεβασμού, εκτίμησης και αγάπης των κατοίκων της περιοχής προς τους μαχόμενους οπλίτες.
Ζητήθηκε από την διοίκηση να σταλεί φρουρά και να παραλάβει από τους Τούρκους την αρχή, προλαβαίνοντας τους κατερχόμενους από το Βορρά συμμάχους. Το αρχηγείο ανταποκρίθηκε στο αίτημα.

Στις 23 Οκτωβρίου 1912 έγινε η επίσημη παράδοση της Γουμένισσας από τις τοπικές τουρκικές αρχές στον ελληνικό στρατό. Την ημέρα εκείνη άρχιζε μια νέα περίοδος για τον τόπο μας, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή.
Μπορεί μέσα στην Γουμένισσα να μην έγιναν μάχες, αλλά σε όλη τη διαδρομή από τα Γιαννιτσά μέχρι την κωμόπολή μας και τον ποταμό Αξιό, καταδιώκονταν τα τμήματα του τουρκικού στρατού, ο οποίος και υποχωρούσε ατάκτως.

Ελευθερώθηκε το διοικητικό κέντρο της περιοχής, η Γουμένισσα, ακολούθησε η Αξιούπολη και μετέπειτα πραγματοποιήθηκε η κατάληψη της γέφυρας του ποταμού Αξιού.
Η προσπάθεια αυτή ματαίωσε τα σχέδια των εχθρών, να ανασυγκροτηθούν, να ανασυνταχθούν και να επιτεθούν εκ νέου κατά των Ελλήνων.
Όπως προαναφέρθηκε, από τον Βορρά κατέρχονταν βουλγαρικές δυνάμεις, με κύριο στόχο την είσοδό τους στην Θεσσαλονίκη. Στην διαδρομή τους εγκαθιστούσαν δικές τους φρουρές, αξιώνοντας και απαιτώντας συγκυριαρχία με τους Έλληνες, σε πόλεις, που ήδη είχαν ελευθερωθεί από τον ελληνικό στρατό.
Στην Γουμένισσα οι προστριβές με τις βουλγαρικές δυνάμεις συνεχίστηκαν έως το Καλοκαίρι του 1913, οπότε στην μάχη του Κιλκίς, με την ήττα των Βουλγάρων και την μετέπειτα διαμορφωθείσα Συνθήκη του Βουκουρεστίου, τον Ιούλιο του 1913, καθορίστηκαν τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών.
Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι έφεραν την ελευθερία στις βόρειες ελληνικές επαρχίες, μετά από αιώνες, διπλασιάζοντας την έκταση και τον πληθυσμό της χώρας. Η επιτυχία τους οφείλεται, όπως όλοι ομολογούν, στην άξια τότε ηγεσία των Ελλήνων, στην ομοψυχία του λαού, στην αγωνιστικότητα του στρατού και στην ελευθερία και την πρόοδο της πατρίδας.

Αυτό είναι το δίδαγμα του 1912-13, που πρέπει να μας διδάσκει πάντα, ως έθνος και κράτος, πολύ περισσότερο στη σημερινή δύσκολη εποχή.
104 χρόνια ελέυθερη Γουμένισσα. Ημερομηνία-ορόσημο η 23η Οκτωβρίου 1912. Η αποκρουστική και καταπιεστική επιβουλή των αδίστακτων τυράννων, έλαβε τέλος. Το ματωμένο σώμα της ένδοξης μακεδονικής γης αρνήθηκε να συνθηκολογήσει και να υποκύψει. Η βαλτώδης ζούγκλα, που δημιούργησε ο δυνάστης στα σώματα και τις ψυχές των προγόνων μας, δεν μπορούσε να γίνει ανεκτή. Απλοί άνθρωποι της καθημερινότητας, με την αδάμαστη πίστη τους, την πύρινη θέλησή τους, την αδούλωτη ψυχή τους, βρέθηκαν στον κολοφώνα της δόξας. Τιτανοτεράστιες οι αγωνιώδεις προσπάθειες από ακραιφνείς Έλληνες πατριώτες, που επιθυμούσαν διακαώς το αυτονόητο: Να βαδίσουν στα μονοπάτια της ελευθερίας με οποιοδήποτε κόστος και τίμημα, απελευθερώνοντας την πατρώα γη. Η αδημονία για το ιδανικό της λευτεριάς, αφύπνισε συνειδήσεις, ύψωσε αγέρωχα αναστήματα, δελέασε μπαρουτοκαπνισμένους ανθρώπους να αποτολμήσουν την υπέρβαση, προέτρεψε σκλαβωμένους να μετατραπούν σε διεκδικητές της υπερήφανης μακεδονικής ιστορίας.

Το χώμα βάφτηκε κόκκινο. Μοναδική αμοιβή των Ελλήνων ηρώων το δαφνοστεφάνωμα και η είσοδός τους στο πάνθεον των αθανάτων. Σαρωτική η συντριβή των σφετεριστών από Μακεδόνες γίγαντες με ασήμαντο στρατιωτικό εξοπλισμό και πενιχρά μέσα της εποχής. Δρομολόγηση θετικών εξελίξεων που ξεπερνά κάθε φαντασία.
23 Οκτωβρίου 1912: Το Φθινόπωρο έφερε την Άνοιξη στις καρδιές υπερήφανων και αδούλωτων πατριωτών. Ακόμη και ο φθοροποιός χρόνος είναι ανήμπορος να αλλοιώσει την άσβεστη ιστορική μνήμη. Κολοσσιαίες οι φιγούρες των προγόνων μας, μας συντροφεύουν και μας δίνουν κουράγιο, 104 χρόνια μετά.
Ζήτω η Γουμένισσα, Ζήτω η Μακεδονία, Ζήτω η Ελλάδα.