Ο φασισμός του διαδικτύου
Γράφει η Έλλη Φρεγγίδου
Το διαδίκτυο έχει κυριολεκτικά εισβάλλει στη ζωή και στην καθημερινότητά μας. «Σερφάροντας» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, Instagram κ.α.) μπορεί κανείς να δει από φωτογραφίες των παιδιών του γείτονα έως απόψεις για την πολιτική, κοινωνικοοικονομική και θρησκευτική ζωή του τόπου.
Κι ως εδώ όλα καλά, μιας κι εμείς επιλέγουμε τι θα ακούσουμε και τι θα διαβάσουμε. Τι συμβαίνει, όμως, όταν η άποψη κάποιου μετασχηματίζεται από μια απλή αποτύπωση σκέψεων σε προπαγάνδα; Τι συμβαίνει όταν ο κάθε πικραμένος μπορεί να εκφράζεται άκριτα και να διατυπώνει απόψεις που θίγουν κάποιον;
Τα όρια ανάμεσα στο εκφράζω την άποψή μου και αμαυρώνω την εικόνα του άλλου είναι μάλλον δυσδιάκριτα. Γιατί ελευθερία του λόγου, σίγουρα δε θα πει προσβολή και καταπάτηση των δικαιωμάτων του διπλανού, δε θα πει ρητορική μίσους.
Σε αντίθετη περίπτωση, το διαδίκτυο καταλήγει να γίνεται από χώρος συνάντησης διαφορετικών ιδεών και απόψεων, κρησφύγετο μισαλλόδοξων, ρατσιστών και κομπλεξικών.
Και θα δώσω ένα απλό παράδειγμα:
Έστω ότι δημιουργώ ένα fake account στο facebook κι αρχίζω να λασπολογώ εναντίον της (κάθε) Φρεγγίδου. Μπορώ να αφήνω υπονοούμενα για τη ζωή της, για τις πολιτικές της επιλογές, ακόμα και για το πώς ασκεί το επάγγελμά της… Αν μάλιστα ο ανώνυμος γράφων εξυπηρετεί και κάποια σκοπιμότητα, ο πόλεμος γίνεται ακόμα πιο βρώμικος.
Κάποιοι μάλιστα αναγνώστες που κοιμήθηκαν στραβά το βράδυ, που θέλουν να αποδώσουν κάπου τη δυστυχία της δικής τους ζωής, που δε συμπαθούν απλώς τη «φάτσα» της (κάθε) Φρεγγίδου, αρχίζουν να «προμοτάρουν» τον «θαρραλέο τρελό» που δε «μασάει τα λόγια του», να κοινοποιούν τις αναρτήσεις του, να της επιτίθενται χωρίς καν να τη γνωρίζουν… Τα σχόλια διαβάζουν χιλιάδες χρήστες του διαδικτύου, ανάμεσά τους μερικοί φίλοι και συγγενείς της.
Μόλις έχει δοθεί στον αναγνώστη, από το πουθενά και χωρίς ουσιαστική αιτία, μια «ευκαιρία» για αλόγιστες επιθέσεις μίσους και για λιντσαρίσματα. Γιατί ο «κουκουλοφόρος» που γράφει ξέρει καλά την ψυχολογία του πλήθους, γνωρίζει πώς να πυροδοτεί το θυμό και την αγανάκτηση του πολίτη. Είναι ο ίδιος που μπορεί να φωνάζει «ξύλο στη Βουλή» και να προκαλεί για «μπουνιές και κλωτσιές» στα γήπεδα.
Και παίζει με το δικό σου μυαλό.
Εκμεταλλεύεται τη δική σου κούραση και το θυμό σου.
Κι ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στο διαδίκτυο μπροστά στα μάτια εκατοντάδων ή ακόμα και χιλιάδων αναγνωστών, αναρωτιέμαι, γιατί κανείς δεν αντιδρά; Γιατί δεν αντιδρά αυτός που κατανοεί τις σκοπιμότητες; Αυτός που διαφωνεί;
Γιατί, αγαπητοί μου φίλοι, μόλις φυτεύτηκε πια βαθιά μέσα στον αναγνώστη ένας γνώριμος σπόρος: ο φόβος! Όλοι φοβούνται να μιλήσουν και να υπερασπιστούν εκείνον που βάλλεται γιατί αυτός ο δήθεν «τρελός» του διαδικτύου μπορεί να ασχοληθεί με τη δική τους προσωπική ζωή, τις δικές τους απόψεις, τη δική τους εικόνα προς τα έξω. Και κάνεις μα κανείς, δε θέλει να γίνει ο στόχος.
Έτσι, απλά, γεννιέται ο φασισμός του διαδικτύου.
Έτσι, απλά, πεθαίνει η δημοκρατία.
Έτσι, απλά, η φαινομενική ελευθερία του λόγου γίνεται ο βατήρας για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Του δικού σου αναφαίρετου δικαιώματος να μιλάς, να γράφεις και να ζεις ελεύθερα.
