Αρθρογραφία

Τα τιμαλφή του Γένους

«Είμαστε από καλή γενιά»
Ελύτης

Ο Καποδίστριας «δυο χρόνια κοντά μας κυβέρνησε αγγελικά. Και μας γύμναζε και στην οικονομίαν. Ότι και ο Κυβερνήτης μας μιαν κότα έτρωγε τέσσερις ημέρες» (Μακρυγιάννης, «Απομνημονεύματα»).

«Πολιτεία τροφήν ανθρώπων εστίν, καλή μεν αγαθών, ή δε εναντία κακών». Η πολιτεία, είναι ανατροφή, διαπαιδαγώγηση ανθρώπων. Η καλή πολιτεία, το καλό πολίτευμα, κάνει τους πολίτες αγαθούς, το κακό πολίτευμα και το κακό κράτος, εκφαυλίζει τους πολίτες (Πλάτωνας).

«Ο γάρ αληθώς άρχων ουκ εκ των έξωθεν συμβόλων γνωρίζεται, οίον πορφύρας, χλανίδος και διαδήματος, αλλ’ εκ του έχειν την αρχική αρετήν». Ο αληθινός, ο σωστός ηγέτης δεν ξεχωρίζει από τα εξωτερικά μεγαλεία (πολυτελείς και απαστράπτουσες λιμουζίνες, παρατρεχάμενοι και λοιποί ζητωκραυγαστές), αλλά από την πολιτική αρετή. (Μέγας Βασίλειος, «Περί αρχής και εξουσίας», Λόγος ΙΕ΄, ΒΕΠΕΣ, τ.57, σελ. 290).

«Η γενεαλογία της πολιτικής είναι συνεχής και γνήσια κατά τους προγόνους. Η αργία εγέννησε την πενίαν. Η πενία έτεκε την πείναν. Η πείναν την αυθαιρεσίαν. Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστείαν. Η ληστεία εγέννησε την πολιτικήν. Ιδού η αυθεντική καταγωγή του τέρατος τούτου. Τότε και τώρα, πάντοτε η αυτή. Τότε δια της βίας, τώρα δια του δόλου και δια της βίας… Πάντοτε αμετάβλητοι, οι σχοινοβάται ούτοι, οι Αθίγγανοι, οι γελωτοποιοί ούτοι πίθηκοι (καλώ δ ούτω τους λεγομένους πολιτικούς). (Α. Παπαδιαμάντης, «Οι έμποροι των εθνών»).

«Έσκαψα» τα χρυσοφόρα κοιτάσματα, τα τιμαλφή του ελληνικού λόγου, στην διαχρονική του διάσταση, και βρήκα τα παραπάνω τέσσερα λαμπρά σπαράγματα, τα οποία αναφέρονται στον πολιτικό βίο και στον βίο των πολιτικών. Στο πρώτο κείμενο ο Μακρυγιάννης υμνεί την ολιγοδεΐα, τον ασκητικό τρόπο ζωής του Καποδίστρια.

Τον παρουσιάζει ως παράδειγμα προς μίμηση. Δίδασκε ο Κυβερνήτης την «οικονομίαν» όχι με λόγια παχιά και φαρισαϊκές παροτρύνσεις για «λιτότητα», αλλά, με το παράδειγμά του. Ο Ν. Δραγούμης στις «Ιστορικές Αναμνήσεις» διασώζει το εξής εύθυμο επεισόδιο. Συνήθιζε ο Κυβερνήτης να κάνει συχνά περιοδείες, για να είναι κοντά στο λαό και στα προβλήματά του. Σε μια απ’αυτές τον συνόδευε και ο Κολοκοτρώνης.

Προπορευόταν ένα ταχυδρόμο, καβάλα σ’ένα περήφανο άλογο, ντυμένος με τη χρυσοστόλιστη στολή που φορούσαν οι υπάλληλοι του κράτους. Ο Καποδίστριας πιο πίσω, απλός, με φτωχικά ρούχα, καθόταν πάνω σ’ ένα άλογο, το οποίο έμοιαζε περισσότερο με το γαϊδουράκι που μετέφερε τον Χριστό στα Ιεροσόλυμα.

Οι αγνοί Έλληνες, ακούγοντας ότι έρχεται ο Κυβερνήτης, έσπευδαν να τον προϋπαντήσουν με δάκρυα στα μάτια, έκαναν τον σταυρό τους, έκαιγαν λιβάνι και δόξαζαν το Θεό που τους έσωσε από την δουλεία. Όμως αντί τον Κυβερνήτη, χαιρετούσαν τον κορδωμένο ταχυδρόμο. Ο Κολοκοτρώνης, βλέποντας τι γίνεται, λέει στον Καποδίστρια.

-Εξοχότατε, πρέπει ο κόσμος να γνωρίσει τον Κυβερνήτη του.

-Και τι θέλεις να κάμω; Ρωτά εκείνος με απορία.

-Να φορέσει η εξοχότητά σου την επίσημο στολή, απαντά ο Γέρος.

Ξεπέζεψε ο Κυβερνήτης πιο κάτω και φόρεσε την επίσημο στολή. Ήταν και αυτή το ίδιο απλή και φτωχική. (Το κείμενο περιεχόταν και στο παλιό βιβλίο ιστορίας της Στ΄Δημοτικού – πρό του 2006. Κόπηκε. Γιατί; Προφανώς, τέτοια κείμενα ελέγχουν τα τωρινά φιλάργυρα ναυάγια του κομματισμού και είναι «επικίνδυνα» για τους νέους. Ίσως προβούν σε συγκρίσεις ανεπίτρεπτες…).

Αυτός ήταν ο Καποδίστριας. Εν τη απλότητι η μεγαλοπρέπεια, πράγμα αδύνατο για τους τωρινούς, τους παραφουσκωμένους από έπαρση και εντυπωσιοθηρία. «Τους νοσούντας εξ ελαφρότητος και ρεκλαμομανίας» καταπώς γράφει ο Παπαδιαμάντης. Ο Καποδίστριας είναι αυτός που με θαυμαστή διαύγεια και προόραση έλεγε ότι «αν η παρούσα γενεά δεν ενδυναμωθεί από ανθρώπους μορφωμένους εν καλή διδασκαλία και μάλιστα προς τον κανόνα της αγίας ημών πίστεως και των ηθών μας, θα είναι δυσοίωνο το μέλλον της Ελλάδος και η διακυβέρνησή της αδύνατη». (Ιω. Τσάγκα, «Η Ορδόδοξη αγωγή στο έργο του Καποδίστρια», έκδ. Κυριακίδη, σελ. 174).

Στο δεύτερο παράθεμα ο μέγας «πολιτικός αναλυτής» ο Πλάτων, μας λέει την αυτονόητη αλήθεια. «Το της πόλεως ήθος ομοιούται τοις άρχουσι». Όταν οι «άρχοντες» κυλιούνται στο βόρβορο και τη διαφθορά, η πόλις, η κοινωνία, φθείρεται και διαφθείρεται. Τα τελευταία χρόνια (τα μεταπολιτευτικά) η κεφαλή (οι άρχοντες) καλλιέργησε τα ελαττώματα του λαού και όχι τις αρετές του. Αυτό που επλήγη καίρια είναι το βαθύτερο ήθος του λαού μας που λέγεται φιλότιμο. Ο λαός φιλοτιμείται, όταν υπάρχει το πρότυπο. Έτρωγε ο Κυβερνήτης μία κότα στις τέσσερις μέρες, το άκουγε ο λαός, και φιλοτιμούνταν. Υπέμεινε αγόγγυστα και με καρτερία τις θυσίες. Το μάτι των σημερινών γυαλίζει από την απληστία και την δοξομανία.

Στο τρίτο κείμενο ο ταπεινός γέροντας της Καισαρείας στηλιτεύει την μεγαλομανία, την ξιπασιά και την οίηση των αρχόντων. Κυρίως οι μεγάλες εθνικές και θρησκευτικές εορτές ευτελίζονται από την κούφια εξουσία που χρησιμοποιεί αναιδώς το περίλαμπρο τελετουργικό και τη φανταχτερή σκηνογραφία ως διαφημιστικό πλαίσιο της μεγαλομανίας της. Λιμουζίνες, τάπητες, αγήματα, φιλαρμονικές που παιανίζουν έξω από το ναό. Γελοιοποίηση ιερών και οσίων, ενώ το μόνο που πρέπει να ακούγεται είναι η αρετή τους. Ο Καποδίστριας δολοφονήθηκε στις επτά το πρωί, έξω από τον ναό. Οι τωρινοί έρχονται εν θριάμβω στο τέλος, στην δοξολογία.

Προφανώς νομίζουν ότι ψάλλεται προς τιμήν τους… (Και σε λοιπές κοσμικές εκδηλώσεις έρχονται συνήθως καθυστερημένοι, όχι γιατί πνίγονται στη δουλειά, αλλά από επιδειξιμανία. Η εκδήλωση θα σταματήσει, θα διατυμπανιστεί ο ερχομός του, και ο πτωχοαλαζών θα καθήσει στα μπροστινά έδρανα, ικανοποιημένος γιατί δεν πέρασε απαρατήρητος. Είναι γνωστοί αυτοί οι φανφαρονισμοί από «τους φασουλήδες της πολιτικής» όπως τους ονόμαζε ο Παλαμάς.

Στο τέταρτο κείμενο ο οξυδερκής Σκιαθίτης παραθέτει την γενεαλογία της πολιτικής. «Πάντοτε η αυτή». Γενέθλιος χώρος η πενία. Ο Παπαδιαμάντης βέβαια βίωνε με ανδρείαν την «έντιμον πενίαν» του. «Τη πτωχεία τα πλούσια». Ο αρχαίος συγγραφέας Στοβαίος έλεγε: «Δει τον αγαθόν άρχοντα παυόμενον της αρχής, μη πλουσιώτερον αλλ’ ενδοξότερον γεγονέναι», όταν αποχωρεί από την «ενεργό δράση» ο άρχοντας, δεν πρέπει να είναι πλουσιότερος αλλά ενδοξότερος. Οι σημερινοί, παυόμενοι της αρχής, εξέρχονται πλουσιότατοι και μας βγάζουν κοροϊδευτικά την γλώσσα λέγοντας ότι «μαζί τα φάγαμε».

Περισσότερα

ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΣΤΟ ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΟ ΚΙΛΚΙΣ

Οι Απόκριες, οι τρεις εβδομάδες πριν τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, γιορτάζονταν στο προπολεμικό Κιλκίς με ζωηρότητα και ευθυμία, ιδίως την τελευταία […]

Κινηματογράφοι της Γουμένισσας

Οι πρώτες κινηματογραφικές προβολές στη Γουμένισσα έγιναν από συνεργεία κρατικών και στρατιωτικών υπηρεσιών που περιέρχονταν την ύπαιθρο για να παρουσιάσουν […]

Δείτε ακόμα

Την ημέρα της Γυναίκας

Με την παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας (8 Μαρτίου) συνέπεσε η επίσκεψη της υπουργού εσωτερικών Νίκης Κεραμέως στον νομό Κιλκίς. Δεν […]

Πραγματικοί… «αστέρες»

Παρατηρώντας το πρόγραμμα τοπικής αθλητικής δραστηριότητας του τελευταίου διαστήματος καθώς και κοινωνικών ή πολιτιστικών εκδηλώσεων, που διοργανώνονται στον νομό, το […]